W dniu 7 grudnia 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wyda wyrok w sprawie C-140/22, która dotyczy kredytów frankowych udzielonych w Polsce. Wyrok ten ma ogromne znaczenie dla Frankowiczów, czyli osób posiadających kredyty we frankach szwajcarskich, a także dla sektora bankowego. Decyzja Trybunału może wpływać na wysokość odsetek za opóźnienie oraz termin przedawnienia roszczeń banków o zwrot kapitału. W tym artykule przyjrzymy się bliżej tej sprawie i omówimy potencjalne skutki wyroku TSUE.
Spis treści:
Pytania prejudycjalne
Sprawa C-140/22 została skierowana do Trybunału w Luksemburgu przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w czerwcu 2022 roku. Sąd ten zadał cztery pytania prejudycjalne, które dotyczą istotnych kwestii związanych z kredytami frankowymi. Oto te pytania:
- Czy umowa kredytowa staje się nieważna z mocą wsteczną dopiero po wydaniu przez konsumenta oświadczenia o unieważnieniu umowy?
- Czy termin przedawnienia roszczeń banku z tytułu zwrotu nienależnych świadczeń wynikających z umowy zaczyna biec dopiero od dnia, w którym konsument wyda oświadczenie o unieważnieniu umowy?
- Czy konsument może żądać zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie dopiero od daty wydania oświadczenia o unieważnieniu umowy?
- Czy roszczenie konsumenta o zwrot świadczeń wykonanych w ramach nieważnej umowy kredytowej musi zostać pomniejszone o równowartość odsetek od kapitału, których mógłby domagać się bank gdyby umowa była ważna?
Wynik wyroku TSUE w sprawie C-140/22 może mieć dalekosiężne konsekwencje dla Frankowiczów oraz sektora bankowego. Przeanalizujmy więc potencjalne skutki decyzji Trybunału.
Skutki dla Frankowiczów
W przypadku uzyskania korzystnego wyroku TSUE, Frankowicze mogą otrzymać znaczne kwoty na odsetkach za opóźnienie. Obecnie stawka ustawowych odsetek za zwłokę wynosi aż 11,25% rocznie, co oznaczałoby znaczący wzrost otrzymywanych przez kredytobiorców kwot.
Ponadto, jeżeli Trybunał uzna, że do unieważnienia umowy nie jest konieczne wydanie przez konsumenta oświadczenia, Frankowicze będą mogli dochodzić zwrotu wpłaconych świadczeń od banków. Banki nie będą miały możliwości domagania się zwrotu wypłaconego kapitału kredytu, jeśli umowa zostanie uznana za nieważną.
Jednak największym skutkiem wyroku TSUE dla Frankowiczów byłoby uznanie przedawnienia roszczeń banków. Jeśli Trybunał przyjmie, że 3-letni termin przedawnienia roszczeń banków zaczyna biec od daty wezwania banku do zapłaty lub od daty wpisu postanowień z umowy do rejestru klauzul abuzywnych, to roszczenia banków o zwrot kapitału kredytu mogą być już przedawnione. Oznaczałoby to, że Frankowicze mieliby możliwość żądania zwrotu wszystkich wpłaconych świadczeń, a banki nie mogłyby liczyć na zwrot wypłaconego kapitału.
Skutki dla sektora bankowego
Dla sektora bankowego potencjalne skutki wyroku TSUE są katastrofalne. Jeśli Trybunał uzna, że do unieważnienia umowy nie jest wymagane oświadczenie konsumenta, banki nie będą już mogły obcinać odsetek za opóźnienie Frankowiczom. To oznaczałoby znaczący wzrost kosztów dla banków.
Jednak prawdziwym armagedonem dla sektora bankowego byłoby uznanie przez TSUE, że 3-letni okres przedawnienia roszczeń banków powinien biec od dnia wezwania banku do zapłaty lub od daty wpisu postanowień z umowy do rejestru klauzul abuzywnych UOKiK. W takim przypadku roszczenia banków o zwrot kapitału kredytu byłyby już przedawnione, co oznaczałoby ogromne straty finansowe dla sektora bankowego.
Podsumowanie
Wyrok TSUE w sprawie C-140/22 dotyczącej kredytów frankowych ma ogromne znaczenie zarówno dla Frankowiczów, jak i dla sektora bankowego. Decyzja Trybunału może wpływać na wysokość odsetek za opóźnienie oraz termin przedawnienia roszczeń banków. Frankowicze mogą otrzymać znaczne kwoty na odsetkach za opóźnienie, a banki mogą ponieść ogromne straty, jeśli ich roszczenia zostaną uznane za przedawnione. Wszystko zależy od wyroku Trybunału, który zostanie ogłoszony 7 grudnia 2023 roku.
