WIBOR to kluczowy wskaźnik finansowy, który wpływa na oprocentowanie kredytów i oszczędności. Znajomość jego roli pozwala zrozumieć, w jaki sposób wpływa na sytuację finansową kredytobiorców, posiadaczy kont oszczędnościowych, lokat i innych produktów finansowych.
Odkąd we wrześniu 2021 roku nastąpił gwałtowny wzrost wartości WIBOR, przyczyniając się do wyższych rat kredytów hipotecznych, zmiennym oprocentowaniem stało się kluczowym zagadnieniem dla wielu Polaków. Warto jednak pamiętać, że jego wpływ jest o wiele szerszy, dotykając również kredytów gotówkowych, samochodowych, inwestycyjnych, kont oszczędnościowych, lokat bankowych i obligacji korporacyjnych.
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to cena, po jakiej banki komercyjne działające w Polsce pożyczają sobie pieniądze na polskim rynku międzybankowym. Stawka WIBOR jest zmienna, a jej wahania mają istotne przełożenie na działanie całego rynku finansowego.
Kluczowe znaczenie tego wskaźnika dla finansów osobistych i kondycji domowego budżetu doskonale ilustruje jego wpływ na spłatę kredytów hipotecznych i innych zobowiązań ze zmiennym oprocentowaniem. Oprocentowanie takich kredytów wyliczane jest jako suma marży banku i stawki WIBOR (najczęściej WIBOR 3M lub WIBOR 6M). W efekcie, gdy WIBOR wzrasta, kredyty stają się droższe, a gdy spada, raty kredytów obniżają się.
Warto zatem śledzić wartość WIBOR, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób wpływa na Twoje finanse osobiste. Pozwoli to również na bardziej świadome podejmowanie decyzji związanych z produktami finansowymi, takimi jak kredyty czy lokaty.
WIBOR – Różne okresy i proces ustalania wskaźnika kluczowego dla Twoich finansów
WIBOR jest ustalany dla różnych okresów, co pozwala na dostosowanie go do różnorodnych potrzeb rynku międzybankowego. Dlatego też można spotkać się z pojęciami takimi jak WIBOR 1M, 3M, 6M, które wskazują na długość okresu, na który udzielana jest pożyczka. Wśród różnych terminów WIBOR, można wyróżnić:
- WIBOR ON (Overnight) – depozyt jednodniowy
- WIBOR TN (Tomorrow/Next) – depozyt jednodniowy, liczony od następnego dnia
- WIBOR SW (Spot Week) – depozyt tygodniowy
- WIBOR 2W (Two Weeks) – depozyt dwutygodniowy
- WIBOR 1M – depozyt na 1 miesiąc
- WIBOR 3M – depozyt na 3 miesiące
- WIBOR 6M – depozyt na 6 miesięcy
- WIBOR 12M (1Y) – depozyt na jeden rok
W ustalaniu wartości WIBOR uczestniczy 10 banków, a proces ten koordynowany jest przez GPW Benchmark S.A. Banki deklarują stawki, na podstawie których są skłonne udzielić pożyczki innemu bankowi. Agent kalkulacyjny odrzuca najwyższe i najniższe propozycje, a na podstawie pozostałych oblicza średnią arytmetyczną, która staje się obowiązującą stawką WIBOR. Proces ten określany jest mianem fixingu.
Warto zwrócić uwagę, że ustalanie wartości WIBOR nie jest procesem całkowicie dowolnym. Stawki proponowane przez banki muszą mieścić się w przedziale pomiędzy aktualną stopą depozytową a stopą lombardową NBP, których poziom ustalany jest przez Radę Polityki Pieniężnej.
WIBOR wpływa na oprocentowanie tylko tych kredytów, które są związane z tym wskaźnikiem. Dotyczy to przede wszystkim kredytów hipotecznych, ale także kredytów gotówkowych, samochodowych oraz różnych kredytów firmowych, które mają zmienne oprocentowanie. Wzór do obliczenia oprocentowania takiego kredytu wygląda następująco:
Oprocentowanie zmienne kredytu = marża banku + stawka WIBOR
Warto zauważyć, że na rynku istnieją również oferty kredytowe ze stałą stopą oprocentowania, które nie są związane ze stawką WIBOR. W przypadku takich kredytów, oprocentowanie nie zmienia się w określonym czasie, co daje większą stabilność i przewidywalność rat.
Od 2023 roku każdy bank musi oferować kredyty hipoteczne z częściowo stałym oprocentowaniem na co najmniej 5 lat, ale niektóre banki proponują nawet „zamrożenie” stopy procentowej na dłuższy okres – nawet do 10 lat. Po upływie tego okresu, oprocentowanie może się zmieniać i być oparte na marży banku oraz wskaźniku WIBOR.
WIBOR wpływa na wysokość raty kredytu hipotecznego, ponieważ jest jednym z głównych elementów oprocentowania kredytów z oprocentowaniem zmiennym. Wysokość raty kredytu składa się z dwóch części: części kapitałowej (kwota pożyczki) oraz części odsetkowej (wynagrodzenie banku za pożyczony kapitał). Wysokość odsetek zależy bezpośrednio od oprocentowania kredytu, które z kolei zależy od marży banku oraz stawki WIBOR.
Stawka WIBOR 3M jest często niższa niż stawka WIBOR 6M, co sprawia, że kredyt z oprocentowaniem opartym na WIBOR 3M może wydawać się korzystniejszy. Niemniej jednak, WIBOR 3M oznacza aktualizację oprocentowania co trzy miesiące, podczas gdy WIBOR 6M aktualizowany jest co sześć miesięcy.
W sytuacji spadku stóp procentowych, korzystniejsza będzie częstsza aktualizacja oprocentowania, czyli WIBOR 3M. W przypadku wzrostu stóp procentowych, korzystniejszy może być WIBOR 6M ze względu na rzadszą aktualizację oprocentowania, co oznacza mniejszy wpływ podwyżek na wysokość raty.
Wybór pomiędzy WIBOR 3M a WIBOR 6M zależy od indywidualnej sytuacji kredytobiorcy oraz warunków gospodarczych, które wpływają na kształtowanie się stóp procentowych. Nie można jednoznacznie określić, która stawka jest korzystniejsza dla wszystkich klientów.
