Najpierw frankowicze, teraz posiadacze kredytów hipotecznych w złotówkach, okazuje się, że każdy kredyt obarczony jest ryzykiem, którego kredytobiorca nie był w stanie przewidzieć i skalkulować. Różnica jest jednak taka, że frankowicze bardzo dobrze radzą sobie w sądach, gdzie zawarte umowy kredytowe są w dużej mierze unieważniane, więc w ich przypadku uwolnienie się od niepewnego zobowiązania jest w pełni realne, natomiast posiadacze kredytów w złotówkach nie mają jasno opracowanej ścieżki, by wyjść z zadłużenia obronną ręką pomimo rosnących stóp procentowych.
Najgorsza informacja dla kredytobiorców jest jednak taka, że cykl podwyżek głównej stopy procentowej się jeszcze nie skończył, nie wiadomo więc o ile jeszcze i jak długo będzie rosło oprocentowanie kredytów złotówkowych, a wraz z nim miesięczne raty kredytów. Od sierpnia zadłużeni w złotówkach będą co prawda mogli skorzystać z tzw. wakacji kredytowych, więc jest okazja do złapania oddechu, jednak kredyt hipoteczny to zobowiązanie wieloletnie, gdy więc stopy procentowe utrzymają się na wysokim poziomie, jeszcze długo kredytobiorcy będą spłacać olbrzymie raty kredytów.
O ile wzrośnie rata kredytu w sytuacji podwyżki stóp procentowych?
Na lipcowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o kolejnej, dziesiątej z rzędu, podwyżce stóp procentowych i choć rynek przewidywał wzrost o 75 pb., to finalnie RPP podwyższyła referencyjną stopę procentową o 50 pb., czyli do 6,5 procenta. W ten więc sposób, oprocentowanie kredytów złotówkowych osiągnęło poziom sprzed 18 lat, a raty niektórych kredytów hipotecznych wzrosły już dwukrotnie, prognozy dotyczące dalszego wzrostu oprocentowania nie napawają jednak optymizmem.
W sierpniu kredytobiorcy odetchną od podwyżek, gdyż nie przewidziano żadnego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej, jednak już we wrześniu najpewniej zapadną kolejne decyzje o podwyżkach. Z analizy sporządzonej przez Goldman Sachs wynika bowiem, że Narodowy Bank Polski musi podtrzymać dotychczasowe podejście w zacieśnianiu polityki pieniężnej, więc końcowa stopa procentowa osiągnie w Polsce poziom 8 procent.
Natomiast z czerwcowych prognoz sporządzonych przez ekonomistów z Bank of America Global Research wynika, że stopy procentowe pójdą w górę do 9-10 procent. Dalszy wzrost oprocentowania kredytów wydaje się więc być nieunikniony, zaś kredytobiorcy liczą o ile jeszcze wzrośnie im miesięczna rata.
Symulację wzrostu miesięcznych rat kredytu przedstawia poniższa tabela, przy czym założono, że kredyt został zaciągnięty w chwili obecnej, a okres spłaty wynosi 25 lat.
| Kwota kredytu w złotówkach | Miesięczna rata kredytu przy oprocentowaniu 6,5% | Miesięczna rata kredytu przy oprocentowaniu 7% | Miesięczna rata kredytu przy oprocentowaniu 8% | Miesięczna rata kredytu przy oprocentowaniu 9% |
| 250 000 | 1 688,02 zł | 1 766,95 zł | 1 929,54 zł | 2 097,99 zł |
| 300 000 | 2 025,62 zł | 2 120,34 zł | 2 315,45 zł | 2 517,59 zł |
| 350 000 | 2 363,23 zł | 2 473,73 zł | 2 701,36 zł | 2 937,19 zł |
| 400 000 | 2 700,83 zł | 2 827,12 zł | 3 087,26 zł | 3 356,79 zł |
Z powyższej tabeli jasno wynika jak rosną raty kredytów, gdy ich oprocentowanie jest podwyższane, kredytobiorcy muszą więc liczyć się z tym, że na spłatę zadłużenia w każdym miesiącu będą przeznaczać coraz to wyższą kwotę. Podkreślić ponadto należy, iż w tabeli ujęto jedynie oprocentowanie odpowiadające głównej stopie referencyjnej, natomiast pod uwagę należy wziąć jeszcze marżę banku, która jest ustalana przez każdy bank odrębnie, więc miesięczna rata będzie jeszcze wyższa.
Obecnie, rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO), czyli całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym, w zależności od banku, kształtuje się w granicach od 9,4 procenta do nawet ponad 10 procent, wyraźnie więc widać, że kredyt hipoteczny nie jest tanią opcją.
Czy można obniżyć miesięczną ratę kredytu?
Osoby posiadające kredyt w złotówkach, zwłaszcza te, które zadłużyły się niedawno i które spłacają teraz głównie odsetki, a nie kapitał kredytu, szukają więc sposobów by obniżyć miesięczną ratę kredytu, dobra informacja jest taka, że istnieje kilka sposobów by płacić mniej.
Jednym z rozwiązań jest skorzystanie ze wspomnianych wakacji kredytowych, jest to jednak rozwiązanie tymczasowe, i nie tyle pozwala obniżyć miesięczną ratę, co powoduje, iż w określonych miesiącach kredytobiorca w ogóle nie musi płacić raty kredytu, a bank nie może z tego powodu wypowiedzieć zawartej umowy kredytowej.
W 2022 roku kredytobiorca może wnioskować o zawieszenie czterech rat, tak samo jak w roku 2023, różnica jest jednak taka, że w przyszłym roku można wnioskować o zawieszenie jednej raty w każdym kwartale.
Innym sposobem jest refinansowanie kredytu, czyli przeniesienie kredytu z jednego banku do drugiego. Kredytobiorca zaciąga wówczas drugi kredyt, który jest udzielany na korzystniejszych warunkach niż pierwotne zobowiązanie, i pozyskane w ten sposób środki przeznaczane są na spłatę pierwszego kredytu, zaś kredytobiorca spłaca drugi zaciągnięty kredyt.
Skorzystanie z tej opcji najkorzystniejsze jest wtedy, gdy uda się z bankiem wynegocjować np. korzystniejszą marżę lub inne warunki kredytu, warto jednak pamiętać, że sprawdzić i skalkulować należy wszystkie parametry umowy, gdyż choć jeden zapis będzie korzystniejszy, to bank może inną regulacją obciążać kredytobiorcę dodatkowymi opłatami i kosztami, a wtedy nowa oferta może już nie być tak atrakcyjna.
Obniżenie miesięcznej raty nastąpi również wtedy, gdy kredytobiorca wydłuży okres spłaty kredytu, jednak to rozwiązanie nie jest dostępne dla wszystkich, gdyż jeśli kredyt został zaciągnięty na 30 lat, to bank tak naprawdę nie ma już czego wydłużać, ponieważ kredyty hipoteczne są udzielane maksymalnie na 30-35 lat, w zależności od banku. O wydłużenie spłaty mogą się więc starać osoby, które umowę o kredyt zawarły na 20-25 lat.
