Przekazanie mieszkania w formie darowizny jest popularnym sposobem przekazania nieruchomości, zwłaszcza wśród członków rodziny. Jest to akt nieodpłatnego przekazania własności nieruchomości na rzecz bliskiej osoby. W Polsce, formalności związane z darowizną nieruchomości są uregulowane przepisami prawa cywilnego, a jej przeniesienie wymaga dopełnienia określonych formalności i poniesienia pewnych kosztów.
W tym artykule omówimy wszystkie aspekty związane z przekazaniem mieszkania w formie darowizny. Dowiesz się, jakie formalności należy dopełnić, jakie dokumenty są potrzebne, jakie są koszty notarialne i podatki związane z darowizną, oraz jakie warunki muszą być spełnione, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
Spis treści:
Czym jest darowizna nieruchomości?
Darowizna nieruchomości to czynność prawna, w której właściciel nieruchomości przekazuje ją innej osobie bezpłatnie. Przedmiotem darowizny może być mieszkanie, dom, lokal, gospodarstwo rolne, udział w nieruchomości lub grunt. Formalnie jest to umowa prawa cywilnego, w której darczyńca przysparza obdarowanemu korzyści majątkowe kosztem swojego majątku. Przepisy prawa cywilnego regulują zasady dotyczące darowizn nieruchomości w Polsce.
Warto zaznaczyć, że przekazanie większej wartości majątku w formie darowizny zawsze wiąże się z koniecznością dopełnienia określonych formalności oraz poniesienia obowiązkowych opłat.
Formalności związane z przekazaniem darowizny mieszkania
Przekazanie darowizny w postaci mieszkania wymaga spełnienia określonych formalności. W większości przypadków nieodpłatne przekazanie praw do nieruchomości nie wymaga szczególnej formy. W przypadku darowizny mieszkania, konieczne jest jednak sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego. Jest to związane z przepisami prawa, które wymagają, aby umowa dotycząca przeniesienia własności nieruchomości była zawarta w tej formie. Skorzystanie z usług notariusza zwalnia nas także z obowiązku zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego.
Warto również zaznaczyć, że przekazanie nieruchomości może mieć formę testamentu lub umowy o dożywocie. W przypadku testamentu, przeniesienie praw do nieruchomości następuje po śmierci aktualnego właściciela. Umowa o dożywocie natomiast jest bardziej specyficzna i rzadziej spotykana. Osoba, która otrzymuje nieruchomość, jednocześnie przyjmuje na siebie obowiązek utrzymania darczyńcy do chwili jego śmierci.
Komu można przekazać mieszkanie w darowiźnie?
Prawo do nieruchomości można przekazać dowolnej osobie, bez względu na stopień pokrewieństwa, płeć czy obywatelstwo. Jednak stopień pokrewieństwa odgrywa kluczową rolę w kwestii podatków. Najbliżsi krewni, czyli małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, macocha/ojczym są zwolnieni z podatku od darowizny. Osoby z dalszego kręgu rodzinnego lub w ogóle z nim niespokrewnione mogą również być zwolnione z podatku, jednak muszą spełnić określone warunki, takie jak posiadanie obywatelstwa polskiego, brak innych nieruchomości, zamieszkanie w otrzymanym lokalu przez kolejne 5 lat itp.
Koszty notarialne przy przekazaniu mieszkania w darowiźnie
Umowa darowizny mieszkania musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, co wiąże się z pewnymi kosztami. Taksę notarialną, czyli wynagrodzenie notariusza, ustala się na podstawie wartości nieruchomości będącej przedmiotem darowizny. Koszty takiej taksy zależą od ustalonych stawek, które są różne w zależności od wartości nieruchomości.
Koszty notarialne wahają się od około 1010 zł (dla nieruchomości o wartości 60 000 zł) do 10 000 zł (dla nieruchomości powyżej 2 milionów złotych). Przykładowo, dla mieszkania o wartości 300 000 zł, taksa notarialna wyniesie łącznie 1970 zł. Koszty notarialne mogą również obejmować dodatkowe opłaty za wpis do księgi wieczystej.
Podatek od darowizny nieruchomości
Przekazanie darowizny nieruchomości może wiązać się z obowiązkiem zapłacenia podatku od spadków i darowizn. Podatek ten jest opodatkowany zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Jednakże, najbliżsi krewni są zwolnieni z tego podatku.
Jeśli wartość darowizny przekracza kwotę wolną od podatku, należy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego. Jednak w przypadku umowy darowizny objętej aktem notarialnym, to notariusz zawiadamia właściwy urząd skarbowy.
Warto zaznaczyć, że umowa darowizny może być objęta różnymi stawkami podatkowymi w zależności od wartości darowizny, a wysokość podatku zależy również od stopnia pokrewieństwa.
Wymagane dokumenty przy przekazaniu mieszkania w darowiźnie
Aby przeprowadzić notarialną umowę darowizny mieszkania, konieczne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów. W zależności od rodzaju nieruchomości, takich jak mieszkanie, działka zabudowana, działka niezabudowana, czy lokal własnościowy spółdzielni mieszkaniowej, wymagane dokumenty mogą się różnić.
Podstawowe dokumenty, które należy przedstawić notariuszowi, to między innymi: dane stron umowy darowizny, podstawę nabycia nieruchomości, wypis z rejestru gruntów, wypis z rejestru lokali, oraz zaświadczenia ze społdzielni mieszkaniowej lub Urzędu Skarbowego.
Podsumowanie
Przekazanie mieszkania w formie darowizny to popularny sposób przekazywania nieruchomości w Polsce. Wymaga jednak dopełnienia określonych formalności i poniesienia pewnych kosztów. Umowa darowizny powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego, a jej koszty zależą od wartości nieruchomości. Ponadto, przekazanie darowizny może wiązać się z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn, chociaż najbliżsi krewni są zwykle zwolnieni z tego podatku. Przed przekazaniem darowizny, konieczne jest zgromadzenie wszystkich niezbędnych dokumentów i spełnienie określonych warunków.
