W ostatnich latach temat nadgodzin stał się coraz bardziej powszechny w kontekście zatrudnienia. Zmiany w przepisach unijnych oraz orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE) mają duże znaczenie dla pracowników i pracodawców. W wyniku niedawnej decyzji TSUE w sprawie niemieckiego pilota zatrudnionego na część etatu, można spodziewać się wzrostu liczby pozwów o nadgodziny w Polsce. Wyrok ten ma istotne przełożenie na zasady zatrudniania i wynagradzania w naszym kraju. W niniejszym artykule omówimy tę sprawę szczegółowo i przeanalizujemy jej konsekwencje dla polskiego rynku pracy.
Spis treści:
Wyrok TSUE a zasady zatrudniania w Polsce
W omawianej sprawie TSUE podjął decyzję w sprawie niemieckiego pilota, który był zatrudniony na część etatu. Zgodnie z obowiązującym układem zbiorowym, pilot otrzymywał dodatkowe wynagrodzenie po przekroczeniu określonej liczby godzin „czynności lotniczych” w miesiącu. Jednak układ nie przewidywał odrębnych progów godzin dla zatrudnionych na część etatu. Tym samym, aby otrzymać dodatkowe wynagrodzenie, piloci na część etatu musieli przepracować tyle samo godzin co piloci zatrudnieni na pełen etat.
Decyzja TSUE była o tyle istotna, że Trybunał uznał, że przepisy krajowe, które uzależniają zapłatę dodatkowego wynagrodzenia od przekroczenia jednolitego progu godzin pracy, oznaczają mniej korzystne traktowanie osób z niepełnym etatem. Takie dyskryminacyjne przepisy są niedopuszczalne.
W Polsce istnieje artykuł 151 par. 5 kodeksu pracy, który reguluje pracę na niepełny etat. Zgodnie z tym artykułem, pracownik zatrudniony na niepełny etat może ustalić w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad wymiar czasu pracownika, po przekroczeniu których przysługuje mu dodatek do wynagrodzenia. Jednak, jeśli strony umowy nie ustalą maksymalnej liczby godzin, powyżej której płaci się dodatek, to dodatek przysługuje pracownikowi na zwykłych zasadach, czyli po przekroczeniu ośmiu godzin pracy w danym dniu.
Decyzja TSUE ma istotne znaczenie dla polskich pracowników, ponieważ obecne przepisy nie biorą pod uwagę powodów, dla których pracownik zatrudnił się na niepełny etat. Może to być związane z potrzebą opieki nad dzieckiem lub innymi obowiązkami rodzinno-zawodowymi. Częste zlecanie ponadwymiarowej pracy utrudnia pracownikom godzenie tych obowiązków, a brak dodatkowej rekompensaty finansowej jest niedopuszczalny.
Konsekwencje wyroku TSUE dla pracowników w Polsce
Decyzja TSUE daje pracownikom w Polsce możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu niewypłaconych dodatków za nadgodziny. Wyrok Trybunału ułatwi pracownikom zaliczenie pracy po godzinach z ostatnich trzech lat, za którą nie otrzymali dodatku, i domaganie się odpowiedniego odszkodowania przed sądem. Pracownicy mogą powoływać się na precedensową decyzję TSUE, co zwiększa ich szanse na uzyskanie satysfakcjonującego rozstrzygnięcia w sądzie.
Wzrost liczby pozwów o nadgodziny jest nieunikniony, ponieważ pracodawcy będą musieli dostosować swoje praktyki zatrudnienia do zasad wynikających z decyzji TSUE. Pracownicy będą bardziej świadomi swoich praw i będą skłonni dochodzić swoich roszczeń przed sądem. W rezultacie, można oczekiwać, że wyrok TSUE doprowadzi do nowelizacji kodeksu pracy, aby dostosować go do unijnych przepisów i zapewnić sprawiedliwe traktowanie pracowników zatrudnionych na niepełny etat.
Jak dochodzić roszczeń o nadgodziny?
Po wyroku TSUE, pracownicy w Polsce mogą domagać się dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny, które nie zostały odpowiednio zrekompensowane. Istnieje kilka kroków, które pracownicy mogą podjąć w celu dochodzenia swoich roszczeń:
- Zbieranie dowodów: Pracownik powinien gromadzić dokumentację potwierdzającą, że przepracował nadgodziny i że nie zostały one w pełni wynagrodzone. Dowody mogą obejmować np. harmonogramy pracy, zapisy czasu pracy, e-maile lub inne formy komunikacji z pracodawcą.
- Wniesienie roszczenia do pracodawcy: Pracownik powinien na początku spróbować rozwiązać sprawę w sposób polubowny, zgłaszając roszczenia do pracodawcy. Wniosek powinien być sporządzony na piśmie i powinien zawierać szczegółowe informacje dotyczące nadgodzin oraz żądanej rekompensaty.
- Skierowanie sprawy do sądu: Jeśli pracodawca nie odpowiada na wniosek pracownika lub odmawia wypłaty dodatkowego wynagrodzenia, pracownik może skierować swoje roszczenia do sądu. Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy, aby uzyskać profesjonalne wsparcie i porady prawne.
- Przebieg postępowania sądowego: Postępowanie sądowe może być długotrwałe i skomplikowane. Pracownik powinien być przygotowany na udokumentowanie swoich roszczeń i przedstawienie dowodów na to, że nadgodziny zostały wykonane.
Podsumowanie
Wyroki TSUE mają istotne znaczenie dla polskiego rynku pracy, a ostatnia decyzja w sprawie nadgodzin jest bez wątpienia przełomowa. Pracownicy w Polsce będą teraz mogli dochodzić swoich roszczeń z tytułu niewypłaconych dodatków za nadgodziny, powołując się na precedensowe orzeczenie TSUE. Pracodawcy będą musieli dostosować swoje praktyki zatrudnienia do unijnych przepisów, aby uniknąć procesów sądowych i zapewnić sprawiedliwe traktowanie pracowników zatrudnionych na niepełny etat. Wzrost liczby pozwów o nadgodziny jest nieunikniony, a pracownicy powinni być świadomi swoich praw i gotowi podjąć kroki w celu dochodzenia swoich roszczeń.
