W dzisiejszych czasach banki i instytucje pożyczkowe oferują różnorodne produkty finansowe, takie jak kredyty i pożyczki, które pomagają konsumentom sprostać ich potrzebom finansowym. Jednak istnieją pewne praktyki, które budzą kontrowersje i mogą prowadzić do nieprawidłowości. Jedną z takich praktyk jest kredytowanie opłat okołokredytowych, takich jak prowizje i różnego rodzaju ubezpieczenia.
W niniejszym artykule szczegółowo omówimy, czy instytucje finansowe mają prawo pobierać odsetki od naliczonych prowizji i opłat oraz jakie obowiązki informacyjne nałożone są na te instytucje. Przedstawimy również, dlaczego naliczanie odsetek od kredytowanych opłat może być niezgodne z prawem. Ponadto, omówimy sankcję kredytu darmowego oraz procedurę skorzystania z niej.
Spis treści:
Na czym mogą zarabiać instytucje finansowe?
Instytucje finansowe, takie jak banki i pożyczkodawcy, mają prawo naliczać odsetki od udostępnionego kapitału, czyli od kwoty, która w założeniu powinna zostać wypłacona klientowi. Odsetki stanowią główny zysk dla instytucji finansowych. Jednak istnieją pewne przepisy, które mają przeciwdziałać nadmiernym odsetkom, tak zwanej lichwie. Niestety niektóre firmy pożyczkowe starają się omijać te przepisy.
Instytucje finansowe mogą również pobierać opłaty i prowizje. Ważne jest jednak, aby te opłaty i prowizje były adekwatne do rzeczywistych kosztów, jakie poniosła instytucja finansowa na przygotowanie dokumentacji, obsługę prawną i księgową. Postanowienia umowne zastrzegające wysokie prowizje mogą być nieważne, gdyż mają na celu obejście przepisów prawa.
Jakie ciążą na instytucjach finansowych obowiązki informacyjne?
Ustawodawca nakłada na instytucje finansowe szereg obowiązków informacyjnych. Przed zawarciem umowy, instytucja finansowa musi poinformować konsumenta o wszystkich kosztach i opłatach związanych z kredytem. Należy podać informacje dotyczące odsetek, prowizji, marży, opłat oraz kosztów usług dodatkowych, takich jak ubezpieczenia. Konsument musi również być poinformowany o całkowitej kwocie do zapłaty oraz rocznej rzeczywistej stopie oprocentowania (RRSO).
Dlaczego naliczanie odsetek od kredytowanych opłat jest niezgodne z prawem?
Instytucje finansowe twierdzą, że mają prawo naliczać odsetki nie tylko od wypłaconej kwoty kredytu, ale także od kredytowanych opłat. Jednak ta interpretacja jest kontrowersyjna i może prowadzić do nieprawidłowości.
Pojawiają się dwa główne problemy. Po pierwsze, naliczanie odsetek od kredytowanych opłat powoduje, że łączna kwota naliczonych odsetek jest znacznie wyższa. To może wprowadzić konsumenta w błąd, ponieważ może nie zdawać sobie sprawy z faktycznego kosztu kredytu.
Po drugie, instytucje finansowe często nie uwzględniają odsetek od kredytowanych opłat w symulacjach kosztów, co prowadzi do niedokładnych informacji dla konsumenta. To z kolei może prowadzić do wprowadzenia konsumenta w błąd.
Nieprawidłowości dotyczące oprocentowania kosztów okołokredytowych zostały już dostrzeżone przez polskie sądy
Polskie sądy coraz częściej uznają, że naliczanie odsetek od kredytowanych opłat jest nieprawidłowe i krzywdzące dla konsumentów. Przykładem jest sprawa zarejestrowana pod sygnaturą C-678/22, dotycząca jednej z największych firm pożyczkowych w Polsce. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza zdecydował się skierować pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, aby uzyskać interpretację przepisów unijnych.
Jeśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzi, że banki nie mają prawa naliczać odsetek od kredytowanych opłat, instytucje finansowe mogą stracić znaczne kwoty. W takim przypadku kredytobiorcy mogliby skorzystać z sankcji kredytu darmowego.
Czy omawiany problem dotyczy wszystkich pożyczek i kredytów?
Problem naliczania odsetek od kredytowanych opłat dotyczy wszystkich umów kredytowych, w tym umów o kredyt konsumencki. Kredyt konsumencki obejmuje umowy pożyczki, umowy kredytu, umowy o kredyt odnawialny, oraz umowy o odroczeniu terminu spełnienia świadczenia pieniężnego.
Jednak nie wszystkie kredyty są objęte sankcją kredytu darmowego. Na przykład, kredyty hipoteczne i kredyty zabezpieczone hipoteką nie kwalifikują się do tej sankcji.
Sankcja kredytu darmowego
Naruszenie obowiązków informacyjnych przez instytucję finansową może skutkować skorzystaniem z sankcji kredytu darmowego. Konsument, złożywszy pisemne oświadczenie do kredytodawcy, może zwrócić kredyt bez odsetek i innych kosztów w terminie określonym w umowie. Oznacza to, że konsument zwraca tylko wypłaconą mu kwotę, a wszystkie dodatkowe koszty, takie jak prowizje, opłaty i odsetki, odpadają.
Procedura skorzystania z sankcji kredytu darmowego jest dość prosta. Konsument musi dokładnie przeanalizować swoją umowę i znaleźć nieprawidłowości. Następnie musi złożyć reklamację do banku wraz z oświadczeniem o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Jeśli bank nie uwzględni reklamacji, konsument może zainicjować postępowanie sądowe.
Podsumowanie
Kredytowanie opłat okołokredytowych, takich jak prowizje i ubezpieczenia, przez instytucje finansowe jest praktyką powszechną. Jednak naliczanie odsetek od tych opłat może być niezgodne z prawem. Instytucje finansowe mają obowiązek informować konsumentów o wszystkich kosztach i opłatach związanych z kredytem. Jeśli doszło do naruszenia tych obowiązków, konsument może skorzystać z sankcji kredytu darmowego.
Ważne jest, aby konsument dokładnie analizował swoją umowę i skonsultował się z prawnikiem w przypadku nieprawidłowości. Poprzez świadome korzystanie z przysługujących praw konsument ma szansę zaoszczędzić znaczne kwoty i chronić swoje interesy finansowe.
