Zmienność gospodarki stała się największym koszmarem dla sektora bankowego. Jak pokazują najnowsze dane, banki nie będą w stanie pobijać rekordów zysków w II kwartale 2023. Paradoksalnie, mimo sprzyjających okoliczności, banki napotkały na poważne przeszkody, które zaważyły na ich zyskowności.
Ogromne rezerwy na ryzyko prawne wynikające z kredytów we frankach doprowadziły do tego, że kilka czołowych kredytodawców zaprezentuje relatywnie słabe, choć nadal dodatnie, wyniki finansowe. Cały sektor nie odnotował tak wysokich zysków w okresie od kwietnia do czerwca, jak sugerowałyby na to okoliczności.
Spis treści:
Zmiana Modeli i Skutki Wyroku TSUE
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 czerwca, który okazał się niekorzystny dla banków, ale bardzo korzystny dla tak zwanych „frankowiczów”, znacząco przyspieszył zawiązywanie rezerw na kredyty walutowe. Największe banki notowane na giełdzie zadeklarowały odpisy na II kw. 2023 r. na łączną kwotę 5,7 mld zł. To prawie dwukrotnie więcej niż kwartał i rok wcześniej.
Jednym z kluczowych elementów wyroku TSUE było uznanie, że banki nie mają prawa do żadnej rekompensaty za użyczony kapitał po unieważnieniu umowy kredytowej ze względu na nieuczciwe warunki. To oznacza, że posiadacze kredytów w CHF mogą liczyć na tak zwany „darmowy kredyt”, czyli zwrócić tylko kapitał kredytu, bez odsetek ani innego wynagrodzenia dla kredytodawcy.
W rezultacie wyroku, część banków musiała zmienić założenia w swoich modelach szacowania rezerw na ryzyko prawne kredytów walutowych. Prawdopodobnie powinny również zmienić się założenia co do potencjalnego wzrostu liczby pozwów tzw. „frankowiczów”, którzy po orzeczeniu TSUE zyskują niemal pewność wygranej w sądzie.
Optymistyczne i Pesymistyczne Scenariusze
Wbrew oczekiwaniom, wyrok TSUE nie spowodował natychmiastowego szoku finansowego, który mógłby zdestabilizować banki. Banki, mimo poważnych zmian, nadal mają możliwość rozłożenia rezerw na raty, podobnie jak do tej pory. Co więcej, w większości banków rezerwy na II kwartale wcale nie były rekordowo wysokie.
Jednakże, te optymistyczne obliczenia są nieco przyćmione przez perspektywę dalszej przyszłości. Banki mogą być zmuszone do zawiązywania jeszcze większych rezerw, co w połączeniu z ryzykiem prawnych pozwów „frankowiczów” może spowodować, że sektor bankowy doświadczy poważnych trudności finansowych.
Brak Rekordów, Ale Bez Straty
Chociaż analiści przewidują, że żaden z tych podmiotów nie powinien wykazać straty netto, to wyniki finansowe będą dalekie od rekordów. Jak zaznacza jeden z analityków, „słabe wyniki tych podmiotów przełożą się na wysokość zysków całego sektora”. Oczekuje się, że w II kwartale zyski mogą wynieść około 7 mld zł, co oznacza, że rekord z I kwartału, gdy sektor zarobił około 8,8 mld zł, nie zostanie powtórzony.
Czy finanse stają się pułapką we wzorcowym II kwartale 2023? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jedno jest jednak pewne – sektor bankowy stoi przed poważnymi wyzwaniami, które wymagają skutecznej strategii zarządzania ryzykiem.
