W dzisiejszym globalnym środowisku biznesowym coraz więcej osób pracuje za granicą lub jest delegowanych do pracy w innym kraju. W takich przypadkach konieczne jest ustalenie, któremu systemowi zabezpieczenia społecznego dana osoba podlega. W Unii Europejskiej, ten proces regulowany jest przez zaświadczenie A1, które poświadcza, że osoba jest objęta ubezpieczeniem w kraju, w którym jest zatrudniona.
W Polsce, procedura uzyskania zaświadczenia A1 jest uregulowana przez przepisy Rozporządzenia UE nr 883/04 oraz Rozporządzenia UE nr 987/09. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o zaświadczeniu A1 w Polsce, w tym o zasadach wydawania dla różnych grup zawodowych i okresach delegowania.
Spis treści:
1. Wydawanie zaświadczenia A1 dla urzędników służby cywilnej
Dla urzędników służby cywilnej w Polsce, wydawanie zaświadczenia A1 jest regulowane przez art. 11 ust. 3 lit. b) Rozporządzenia nr 883/2004. Aby otrzymać zaświadczenie A1, osoba musi spełniać następujące warunki:
1) Musi być zatrudniona przez polską administrację,2) Musi zajmować stanowisko związane z wykonywaniem funkcji władczych/publicznych w celu zabezpieczenia ogólnych interesów państwa, interesu publicznego lub społecznego.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 może złożyć zarówno zainteresowany, jak i jego pracodawca. Formularz wniosku o wydanie zaświadczenia A1 dla urzędników służby cywilnej to US-29.
2. Wydawanie zaświadczenia A1 dla marynarzy
Osoby pracujące na pokładzie statków morskich pod polską banderą lub na statkach pływających pod banderą innego państwa członkowskiego, mogą ubiegać się o wydanie zaświadczenia A1 na podstawie art. 11 ust. 4 Rozporządzenia nr 883/2004. Warunki, które muszą być spełnione, to:
1) Jeśli praca jest wykonywana na pokładzie statku pod polską banderą, osoba musi udowodnić, że praca ta jest wykonywana normalnie na takim statku,2) Jeśli praca jest wykonywana na statku pod banderą innego państwa członkowskiego, osoba musi udowodnić, że: a) ma miejsce zamieszkania w Polsce, b) otrzymuje wynagrodzenie od podmiotu mającego siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności w Polsce.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 dla marynarzy może być złożony przez zainteresowanego lub jego pracodawcę. Formularz wniosku o wydanie zaświadczenia A1 to US-30.
3. Wydawanie zaświadczenia A1 dla członków załogi lotniczej lub personelu pokładowego
Członkowie załogi lotniczej lub personelu pokładowego mogą ubiegać się o wydanie zaświadczenia A1 na podstawie art. 11 ust. 5 Rozporządzenia nr 883/2004. Warunki, które muszą być spełnione, to:
a) Osoba musi wykonywać pracę w charakterze członka załogi lotniczej lub personelu pokładowego,b) Praca musi być wykonywana w lotniczym transporcie pasażerskim lub towarów,c) Port macierzysty musi znajdować się w Polsce.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 dla członków załogi lotniczej lub personelu pokładowego może być złożony przez zainteresowanego lub jego pracodawcę. Formularz wniosku o wydanie zaświadczenia A1 to US-46.
4. Wydawanie zaświadczenia A1 w związku z delegowaniem pracowników do innego państwa członkowskiego
W przypadku delegowania pracowników do pracy w innym państwie członkowskim, wydawanie zaświadczenia A1 jest regulowane przez art. 12 ust. 1 Rozporządzenia nr 883/2004 oraz art. 14 ust. 1 i 2 Rozporządzenia nr 987/2009. Warunki, które muszą być spełnione, to:
1) Praca za granicą musi być wykonywana w imieniu przedsiębiorstwa „delegującego”, co oznacza, że:
- Istnieje bezpośredni związek między pracownikiem a pracodawcą,
- Pracownik nadal podlega zwierzchnictwu przedsiębiorstwa „delegującego”,
- Praca jest wykonywana dla przedsiębiorstwa „delegującego”,
- Pracownik nie jest pozostawiony do dyspozycji innego przedsiębiorstwa w państwie członkowskim, w którym się znajduje.2) Przedsiębiorstwo „delegujące” musi „normalnie” prowadzić działalność w Polsce.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 w związku z delegowaniem pracowników może być złożony przez pracodawcę delegującego lub samego pracownika delegowanego. Formularz wniosku o wydanie zaświadczenia A1 to US-3.
5. Wydawanie zaświadczenia A1 w związku z czasowym przeniesieniem działalności na terytorium innego państwa członkowskiego
W przypadku czasowego przeniesienia działalności na terytorium innego państwa członkowskiego, wydawanie zaświadczenia A1 jest regulowane przez art. 12 ust. 2 Rozporządzenia nr 883/2004. Warunki, które muszą być spełnione, to:
1) Osoba normalnie wykonuje pracę na własny rachunek w jednym państwie członkowskim,2) Osoba przenosi swoją działalność na terytorium innego państwa członkowskiego, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy.
Wniosek o wydanie zaświadczenia A1 w związku z czasowym przeniesieniem działalności może być złożony przez osobę pracującą na własny rachunek. Formularz wniosku o wydanie zaświadczenia A1 to US-12.
Podsumowanie
Zaświadczenie A1 jest niezwykle ważnym dokumentem dla osób pracujących za granicą lub delegowanych do pracy w innym kraju. W Polsce procedura uzyskania zaświadczenia A1 jest uregulowana przez Rozporządzenie UE nr 883/04 oraz Rozporządzenie UE nr 987/09. W artykule przedstawiliśmy zasady wydawania zaświadczenia A1 dla różnych grup zawodowych oraz w przypadku delegowania pracowników. Pamiętaj, że wnioski o wydanie zaświadczenia A1 można składać wyłącznie w formie elektronicznej na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Dzięki zaświadczeniu A1, osoba może być pewna, że jest objęta ubezpieczeniami w Polsce i przestrzega wszelkich przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego.
