Wielkimi krokami zbliżają się zmiany dotyczące wskaźników referencyjnych, w związku z czym banki nawołują swoich klientów do podpisania aneksów do umowy. Jest to równoznaczne z przystaniem kredytobiorców na nowe warunki, w sytuacji zmiany obecnego wskaźnika WIBOR oraz WIBID na nowy – WIRON. Nowe zasady dotyczyć będą kredytobiorców z kredytami zmiennoprocentowymi, bowiem zmiany owego wskaźnika określają wysokość rat kredytowych.
Spis treści:
Zmiany w umowach kredytowych
2 najbliższe lata to czas, który został przeznaczony na dostosowanie banków do koniecznych zmian, jednak klienci już teraz, pod koniec 2022 roku otrzymują aneksy do podpisania, nie wiedząc co z tym fantem zrobić. Należy podkreślić, że każdy aneks zawiera inną treść, więc nie ma jednoznacznej odpowiedzi, a decyzja powinna być uzależniona od tego, co się w nim znajduje.
W 2018 roku powstało unijne rozporządzenie BMR we współpracy Parlamentu Europejskiego z Radą Unii Europejskiej, które dotyczy warunków, na podstawie których ustalane są wskaźniki referencyjne, odpowiedzialne za oprocentowanie kredytów. Od tego czasu umowa kredytu hipotecznego powinna zostać rozszerzona o klauzulę awaryjną. Daje ona możliwość bankom zmian jednego wskaźnika referencyjnego na inny, w sytuacji gdy ten dotychczas obowiązujący, zawarty w umowie zostanie zlikwidowany.
Podpisanie dołączonych do umowy aneksów wiąże się z ryzykiem, ponieważ eksperci nauczeni sprawą zmiany wskaźnika w kredytach frankowych jednogłośnie twierdzą, że nie wpływa to w istotny sposób na sytuację klientów, natomiast poszerza możliwości zmian wskaźników referencyjnych bankom, co jest niekorzystne dla kredytobiorców.
Dodatkowym argumentem jest fakt, że w ostatnim czasie wielu polaków decyduje się na wstąpienie na drogę sądową, a listopadowy wyrok katowickiego sądu, który na czas ostatecznego rozstrzygnięcia wyrokiem prawomocnym usunął całkowicie z umowy kredytobiorcy wskaźnik WIBOR, dzięki czemu ten płaci ratę w oparciu o niezmienne oprocentowanie w wysokości marży – 2,9% jest przesłanką do założenia, że szansa na całkowite usunięcie WIBOR nie jest wcale nierealna. Zatem podpisanie w takim przypadku aneksu mogłoby działać na niekorzyść kredytobiorcy, który nie mógłby w żaden sposób podważyć swojej umowy kredytowej.
Likwidacja wskaźnika WIBOR
Decyzja w sprawie wskaźnika WIBOR już zapadła i pewne jest, że przestanie on obowiązywać od 2025 roku. W tym czasie banki mogą wprowadzić alternatywne zmiany, dostosowane do każdego klienta w sposób indywidualny, celem rozwiązania istniejącego problemu, jednak nie jest to warunek konieczny, a same banki często unikają odpowiedzi na temat potencjalnych działań.
Znane w tej sprawie jest zdanie dwóch czołowych banków w Polsce:
1. Pekao: zakłada, że pierwsze oferty produktów finansowych opartych na nowym wskaźniku WIRON zostaną zaproponowane na rok 2023 oraz 2024, do czego konieczne jest zapewnienie stabilnych warunków dla wprowadzanych zmian. Obecnie trwają przygotowania takich ofert oraz bezpieczne rozwiązania technologiczne, na podstawie zatwierdzonej Mapy Drogowej.
2. PKO BP: oznajmił, że wskaźnik WIRON obecny będzie jeszcze w 2022 roku, zgodnie z zasadami Mapy Drogowej, która zawiera szczegółowe, zachodzące etapami informacje na temat zamiany wskaźników referencyjnych. Wdrożenie wskaźnika WIRON będzie stopniowe, przy jednoczesnym wycofaniu WIBOR, a pierwsze tego efekty w postaci ofert będą dostępne w drugiej połowie 2023 roku, na początek dedykowane dla korporacyjnych klientów.
Decyzja pozostałych banków nie jest na ten moment znana, a ich odpowiedzi są zdawkowe. Zwlekanie z podjęciem działań w tej sprawie zdaniem ekspertów jest błędem banków. Powinni oni kierować się wspomnianą Mapą Drogową, jednak stawia to w niejasnej sytuacji kredytobiorców i nie pozwala na jednoznaczną odpowiedź czy korzystniejsze będzie wprowadzenie zmiany wskaźnika jak najszybciej czy maksymalne przedłużenie tej decyzji.
Czy zmiana wskaźnika referencyjnego obniży raty kredytowe?
Jak wiadomo oprocentowanie kredytu zależne jest bezpośrednio od wskaźnika WIBOR oraz marży narzuconej przez bank.
Cechą wskaźnika WIRON jest wolniejsze tempo zmiany, w stosunku do obecnego wskaźnika WIBOR, co oznacza, że będzie on etapami dopasowywał się do zmian w stopach procentowych, określonych przez Narodowy Bank Polski. W sytuacji zmian na rynku gospodarczym w ciągu najbliższych dwóch lat nie to wyklucza wariantu, w którym WIRON będzie przewyższał wskaźnik WIBOR, przy czym w obecnym momencie jest odwrotnie.
Jak oceniają eksperci na ten moment trudno jest przewidzieć jak rozwinie się kwestia zmian wskaźników referencyjnych. Na przestrzeni najbliższych lat możliwe jest pojawienie się kolejnych, nowych wskaźników, co będzie wiązać się z obowiązkiem wprowadzenia zmian w umowach kredytowych.
Rozwiązaniem tego problemu są kredyty oparte na stałej stopie procentowej, jednak nie przewiduje się ich rozpowszechnienia w najbliższym czasie, zatem nadchodzące lata są bardzo niepewne dla kredytobiorców pod względem ustalanego oprocentowania.
