Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w dniu 15.06.2023 planuje wydać nie jeden ale dwa wyroki ważne dla polskich frankowiczów. Jeden z nich dotyczyć będzie spornego zagadnienia związanego z Getin Bankiem – czy możliwe jest TERAZ zawieszenie spłaty raty podczas trwania postępowania sądowego przeciwko bankowi. Decyzja ta będzie miała głębokie reperkusje dla wszystkich toczących się postępowań, wpływając na frankowiczów, banki i sądy.
15 czerwca 2023 TSUE rozstrzygnie inne istotne pytanie dla frankowiczów i banków dotyczące skutków unieważnienia umowy o kredyt. TSUE ma wydać wyrok na temat, czy po anulowaniu umowy o kredyt, bank i konsument mają prawo do opłaty za korzystanie z kapitału.
Spis treści:
Zabezpieczenie rat – Czy sądy powinny je przyznawać?
Na początku maja 2022 r., przed oficjalnym ogłoszeniem przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) decyzji o przymusowej restrukturyzacji Getin Banku, Sąd Okręgowy w Warszawie przekazał do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) pytanie dotyczące zabezpieczania rat.
Kluczowym zagadnieniem, które sąd postanowił poddać analizie TSUE, było to, czy sądy powinny zgodzić się na wniosek konsumenta o tymczasowe zawieszenie spłat na czas trwania postępowania sądowego, w przypadku, gdy umowa, której to dotyczy, najprawdopodobniej zostanie uznana za nieważną z powodu usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych.
To pytanie stawia pod znakiem zapytania krajowe orzecznictwo i interpretacje przepisów, które do tej pory pozwalały sądom na odmowę uwzględnienia wniosku konsumenta o zabezpieczenie, szczególnie ze względu na ciążące na nim obowiązki rozliczenia się z przedsiębiorcą lub dobrą sytuację finansową przedsiębiorcy.
Wszystko to odnosi się do kluczowego pytania: czy sądy powinny przyznawać zabezpieczenie, nawet jeśli kapitał nie został jeszcze w pełni spłacony? W sprawie, która doprowadziła do postawienia tego pytania, kredytobiorcy, którzy nie spłacili jeszcze całkowicie otrzymanego kapitału, otrzymali decyzję sądu odmawiającą im zabezpieczenia.
Tzw. wydział frankowy przyjął zasadę, że nie przyznaje zabezpieczenia, gdy kapitał nie został spłacony. . Ta sytuacja ma szerokie implikacje dla wszystkich kredytobiorców i banków, a także dla samego systemu sądownictwa, a jej rozstrzygnięcie może wprowadzić znaczące zmiany w sposobie traktowania kwestii zabezpieczania spłat.
Prawo Kredytobiorców do Zabezpieczenia: Decyzja, która dotyczy nas wszystkich
Ten istotny problem nie jest ograniczony tylko do tych, którzy posiadają kredyt hipoteczny w jednym z polskich banków, lecz rozciąga się na wszystkich kredytobiorców, którzy prowadzą jakiekolwiek spory z instytucjami finansowymi. Często zdarza się, że wnioski składane przez kredytobiorców są uznawane przez sądy za niemożliwe do uwzględnienia, niezależnie od miejsca, w którym toczy się postępowanie.
W związku z tym, dla wielu kredytobiorców, możliwość zawieszenia płatności rat jest kluczowa dla pomyślnego zakończenia sprawy. Argumentem na rzecz tej opcji jest fakt, że kredytobiorcy często płacą bankowi sumy przekraczające wartość pierwotnie zaciągniętego kredytu przed wytoczeniem powództwa. W tym kontekście, każdorazowe zabezpieczanie – szczególnie w sytuacji długotrwałego postępowania sądowego – może stanowić dodatkowe obciążenie dla konsumenta, powodując zwiększenie strat po jego stronie.
Decyzja, którą podjęcie TSUE, będzie miała charakter ogólny i wpłynie na orzecznictwo krajowe w zakresie spraw o podobnym charakterze. Dzisiaj, zabezpieczenia są rzadko udzielane, a jeśli już, to zazwyczaj w przypadkach, gdy kredyt został już spłacony przez kredytobiorcę. Orzecznictwo w tej dziedzinie jest niespójne i wymaga uregulowania.
Jednym z najważniejszych aspektów, które powinny być uwzględnione w kontekście zabezpieczania, jest to, czy suma wpłat przekracza wartość kapitału. Wielu sądów nie dostrzega, że konsument ma prawnie uzasadniony interes w uzyskaniu zabezpieczenia.
Oczekuje się, że odpowiedź TSUE na to pytanie wskaże, że kwota spłat jest nieistotna, co pozwoli na eliminację sytuacji, w której konsument jest zmuszony do płacenia rat w walucie, ale wnioskuje o zwrot w walucie, a sąd przelicza te raty według historycznych kursów walutowych, mimo braku prawnej podstawy do takiego działania.
Wszystko to wskazuje, że decyzja TSUE będzie miała kluczowe znaczenie dla kredytobiorców, którzy obecnie prowadzą procesy z bankami lub planują to zrobić w najbliższej przyszłości.
Druga Istotna Kwestia Oczekująca na Rozstrzygnięcie: Przypadek Getin Nobel Banku
Obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) czeka na rozstrzygnięcie kolejnej istotnej kwestii, tym razem dotyczącej Getin Nobel Banku. Ta sprawa została podniesiona po ogłoszeniu decyzji o przymusowej restrukturyzacji banku.
Decyzja o przymusowej restrukturyzacji, ogłoszona przez Bankowy Fundusz Restrukturyzacyjny, stworzyła pewną niepewność, dotyczącą możliwości sądów uwzględnienia wniosków o zawieszenie płatności rat. Zgodnie z ustawą o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, w czasie przymusowej restrukturyzacji, nie jest możliwe wszczęcie postępowania zabezpieczającego.
W świetle tych okoliczności, zwrócono się do TSUE z pytaniem, czy polskie przepisy, które uniemożliwiają ustanowienie zabezpieczenia, są sprzeczne z dyrektywą mającą na celu ochronę konsumentów, a także dyrektywą wprowadzającą procedurę resolution, czyli przymusową restrukturyzację banków.
W tej konkretnej sprawie kredytobiorcy już spłacili kapitał, czyli kwotę, którą bank pożyczył im pierwotnie. Gdyby sąd orzekł nieważność umowy, nie mieliby możliwości odzyskania tzw. nadpłaty, ponieważ nie ma sposobu na egzekwowanie wyroku od banku w trakcie restrukturyzacji. Dlatego złożyli wniosek o zabezpieczenie w postaci zawieszenia obowiązku spłaty rat na czas trwania postępowania sądowego.
Równocześnie należy zauważyć, że na scenie pojawił się kolejny gracz. Bankowy Fundusz Gwarancyjny złożył wniosek o ogłoszenie upadłości Getin Noble Banku. Do czasu ogłoszenia upadłości, bankiem zarządza administrator wyznaczony przez BFG. Po ogłoszeniu upadłości, wierzyciele banku będą mogli zgłaszać swoje roszczenia do masy upadłościowej.
Warto przypomnieć, że Getin Noble Bank jest pozwany przez blisko 10 tys. kredytobiorców. Część z nich złożyła wnioski o zabezpieczenie w postaci zawieszenia rat na czas trwania postępowania sądowego. Te roszczenia dodatkowo komplikują już napiętą sytuację, co pokazuje, jak kluczowe jest oczekiwane rozstrzygnięcie TSUE.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) planuje wydać dwa kluczowe wyroki 15 czerwca 2023 r. Pierwszy z nich będzie dotyczył możliwości zawieszenia spłaty rat podczas trwania postępowania sądowego przeciwko Getin Bankowi. Decyzja ta będzie miała duże konsekwencje dla toczących się postępowań, wpływając na kredytobiorców, banki i sądy. Drugi wyrok dotyczyć będzie skutków unieważnienia umowy o kredyt, szczególnie w kontekście praw konsumenta i banku do opłaty za korzystanie z kapitału po anulowaniu umowy. Obie decyzje TSUE mają ogromne znaczenie dla kredytobiorców i mogą wprowadzić istotne zmiany w sposobie traktowania kwestii zabezpieczania spłat i skutków unieważnienia umowy o kredyt.
