Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, w kontekście badania spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności, zwrócił się z pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Pytania te dotyczą prawa strony do kwestionowania zdolności sędziego do orzekania na podstawie okoliczności powołania sędziego oraz możliwości żądania weryfikacji wpływu okoliczności nominacji i zachowania sędziego na jego bezstronność i niezawisłość.
Istota Pytań Prejudycjalnych
Sąd Najwyższy postawił dwa zasadnicze pytania: Czy sąd rozpoznający sprawę jest zobowiązany odrzucić wniosek strony, który podważa – niepodlegające kontroli sądowej w świetle prawa krajowego i unijnego – powołanie sędziego? Czy efektywnym mechanizmem spełnienia kryteriów sądu jest przyznanie stronom możliwości żądania weryfikacji wpływu okoliczności towarzyszących procedurze nominacyjnej i zachowania sędziego na jego bezstronność i niezawisłość?
Sąd Najwyższy zauważył, że zagadnienie to odnosi się do problemu wpływu ustrojowych założeń i zasad dotyczących modelu powoływania sędziów, regulowanego w Konstytucji RP, na ocenę właściwej obsady sądu oraz jego niezawisłości. Pytania te stawiają ramy do dialogu orzeczniczego, który pozwoli uniknąć podejścia prowadzącego do powstania sprzeczności między prawem Unii Europejskiej a prawem krajowym.
Wnioski i Następstwa Pytań Prejudycjalnych
Według Sądu Najwyższego, istnieje pole do dialogu orzeczniczego, który pozwoli na uniknięcie sprzeczności między prawem Unii Europejskiej a prawem krajowym. Wskazuje on także, że prawo krajowe przewiduje środki umożliwiające weryfikację bezstronności i niezawisłości sędziów Sądu Najwyższego.
