Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach. Pracownik może podjąć taką decyzję, gdy pracodawca naruszył poważnie swoje obowiązki, w tym także w przypadku szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na zdrowie pracownika. W artykule tym omówimy szczegółowo te przyczyny oraz procedurę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Spis treści:
Rozwiązanie umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym
Rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia nazywane jest również rozwiązaniem umowy ze skutkiem natychmiastowym. W takiej sytuacji, pracownik składa jednostronne oświadczenie woli, w którym wyraźnie informuje drugą stronę umowy o pracę, że umowa przestaje obowiązywać. Jednak takie rozwiązanie umowy o pracę wymaga spełnienia określonych warunków i przyczyn, jakie reguluje Kodeks pracy.
Przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w dwóch głównych przypadkach: gdy pracodawca poważnie naruszył swoje obowiązki względem pracownika oraz gdy wykonywana praca ma szkodliwy wpływ na zdrowie pracownika.
Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy
Zgodnie z art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy. Podstawowe obowiązki pracodawcy to m.in. zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, terminowego wypłacania wynagrodzenia oraz udzielanie urlopu wypoczynkowego. Ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy powinno wynikać z umyślnej winy lub rażącego niedbalstwa. Przykładem takiego naruszenia może być niewypłacenie pracownikowi części wynagrodzenia bez usprawiedliwionej przyczyny.
Szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika
Innym przypadkiem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia jest szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika. Zgodnie z art. 55 § 1 Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w tym orzeczeniu do innej pracy odpowiedniej ze względu na stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe pracownika.
Orzeczenie lekarskie i przeniesienie pracownika
Aby rozwiązać umowę o pracę na podstawie szkodliwego wpływu pracy na zdrowie, pracownik musi posiadać orzeczenie lekarskie. Takie orzeczenie potwierdza szkodliwość wykonywanej pracy dla zdrowia pracownika. Ponadto, orzeczenie określa także termin w jakim pracodawca powinien przenieść pracownika do innej pracy odpowiedniej dla jego stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych.
Ważne jest, aby przeniesienie pracownika do innej pracy odbyło się w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim. Praca ta powinna być rodzajowo identyczna lub zbliżona do wcześniej wykonywanej, jednak pozbawiona czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika. Pracodawca powinien również uwzględnić kwalifikacje zawodowe pracownika przy przenoszeniu go do innej pracy.
Przedawnienie roszczeń
Warto pamiętać, że roszczenia związane z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym pracownik dowiedział się o naruszeniu swoich praw. Przedawnienie to jednak nie dotyczy roszczeń o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy.
Procedura rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Procedura rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia rozpoczyna się od złożenia przez pracownika pisemnego oświadczenia woli. W oświadczeniu tym pracownik powinien jasno i precyzyjnie określić przyczyny, które skłaniają go do rozwiązania umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym. Pracownik powinien również załączyć do oświadczenia orzeczenie lekarskie, jeśli podstawą rozwiązania umowy jest szkodliwy wpływ pracy na jego zdrowie.
Po złożeniu oświadczenia pracodawcy, pracownik nie musi dłużej pozostawać na swoim stanowisku pracy. Umowa o pracę przestaje obowiązywać od momentu złożenia oświadczenia przez pracownika. Jednak w przypadku, gdy pracodawca nie akceptuje rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, może wystąpić do sądu pracy z pozwem o odszkodowanie.
Podsumowanie
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia jest możliwe tylko w szczególnych przypadkach. Pracownik może podjąć taką decyzję, gdy pracodawca ciężko naruszył swoje obowiązki lub gdy wykonywana praca ma szkodliwy wpływ na zdrowie pracownika.
W przypadku szkodliwego wpływu pracy na zdrowie, pracownik musi posiadać orzeczenie lekarskie, które potwierdza szkodliwość pracy oraz określa termin przeniesienia do innej pracy.
Procedura rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia rozpoczyna się od złożenia pisemnego oświadczenia przez pracownika, a umowa przestaje obowiązywać od momentu złożenia oświadczenia. W przypadku sporu, pracodawca może wystąpić do sądu pracy o odszkodowanie.
