Kredyty we frankach szwajcarskich (CHF) stanowią długotrwały problem dla sektora bankowego w Polsce. Bez odpowiednich uregulowań prawnych, temat ten nadal będzie generował niepewność i trudności. Prezes PKO Banku Polskiego, Zbigniew Szwed, podczas Kongresu Bankowości Detalicznej podkreślił konieczność wprowadzenia ustawy, która skupiłaby się na regulacji zawierania ugód dotyczących tych kredytów. W kontekście tego problemu, warto zastanowić się nad potrzebą stworzenia standardowego modelu umowy, który zmniejszyłby ryzyko jej późniejszego podważenia.
Frankowicze wygrywają jednak już w sądach zdecydowaną większość spraw przy pomocy wyspecjalizowanych kancelarii w związku z tym zdecydowanie są przeciwni przyjęciu ustawy frankowej w jakiekolwiek formie. Wszelkie tego typu działania uważają, za wspieranie banków oraz krzywdzenie społeczeństwa pokrzywdzonego już wcześniej toksycznym produktem finansowym jakim są kredyty we frankach.
Spis treści:
Aktualne wyzwania
Na koniec września PKO BP miał zawarte 34 tysiące ugód w sprawie kredytów CHF, przy czym liczba złożonych wniosków wynosiła około 50 tysięcy. Ugody są zawierane przed arbitrażem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i następnie zatwierdzane przez sąd. Mimo że obserwuje się trend zmniejszania liczby kredytów i wzrost spłacalności, sektor bankowy będzie musiał zmagać się z tym problemem jeszcze przez kilka lat.
Jacek Jastrzębski, przewodniczący KNF, niedawno w wywiadzie nie wykluczył rekomendowania ustawy, która systemowo rozwiązałaby problem kredytów frankowych. Jastrzębski podkreślił, że nadzór powinien mieć przemyślane i opracowane systemowe rozwiązanie ustawowe, ale zaznaczył, że interwencja w postaci takiego rozwiązania byłaby konieczna tylko w przypadku narastających problemów ze spłacalnością kredytów hipotecznych, które na razie nie występują.
Wprowadzenie standardowego modelu umowy
Zdaniem prezesa PKO BP, aby uniknąć podobnych problemów w przyszłości, sektor bankowy powinien opracować standardowy model umowy, który zmniejszyłby ryzyko jej późniejszego podważenia. Leszek Pawłowicz, koordynator Europejskiego Kongresu Finansowego (EKF), poinformował, że EKF opracował wzorcowy projekt takiej umowy i przesłał go do zaopiniowania do Komisji Nadzoru Finansowego oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta.
Według Pawłowicza, takie standardowe rozwiązanie umożliwiłoby konsumentom lepsze zrozumienie warunków kredytu, a także zmniejszyło ryzyko sporów i konfliktów pomiędzy bankami a ich klientami. Przyjęcie takiego modelu umowy byłoby korzystne zarówno dla kredytobiorców, jak i dla sektora bankowego, ponieważ zapewniłoby większą przejrzystość i pewność prawna.
Kredyty we Frankach i Frankowicze: Sytuacja PKO BP w Listopadzie 2023
PKO Bank Polski, w obliczu licznych spraw sądowych związanych z kredytami hipotecznymi w CHF (frankach szwajcarskich), podjął szereg działań mających na celu zarządzanie tym ryzykiem prawnym i finansowym. W listopadzie 2023 roku, sytuacja w tym obszarze przedstawiała się następująco:
Ugody Frankowe: PKO BP zawarł ponad 34 tysiące ugód z kredytobiorcami, stając się liderem programu ugodowego w Polsce. Mimo to, liczba nowych postępowań sądowych w III kwartale 2023 roku wzrosła o 18,1% w stosunku do poprzedniego okresu, co wskazuje na nierozwiązany problem kredytów we frankach.
Pozwy Sądowe: W okresie od lipca do końca września 2023 roku, liczba postępowań sądowych przeciwko PKO BP wzrosła o 3 022, osiągając łącznie 27,8 tys. spraw sądowych. Eksperci przewidują, że liczba pozwów może wkrótce przewyższyć liczbę ugód.
Wyroki Sądowe: W III kwartale 2023, sądy wydały co najmniej 3 058 orzeczeń w sprawach dotyczących franków. Z tych, aż 2 946 (96%) było pomyślnych dla kredytobiorców, co wskazuje na przeważającą przegraną banków w tych sprawach. Sądy II instancji wydały 524 orzeczenia, z których 99% było korzystnych dla kredytobiorców.
Frankowicze zdecydowanie nie chcą ustawy frankowej
Zmiana krajobrazu sądowego na korzyść frankowiczów jest kluczowym czynnikiem ich niechęci do przyjęcia ustawy. Od momentu, gdy sprawa kredytów we frankach zyskała na znaczeniu, orzecznictwo, zarówno na poziomie Unii Europejskiej (szczególnie orzeczenia TSUE), jak i w Polsce, przesunęło się na korzyść konsumentów. To doprowadziło do licznych unieważnień umów kredytowych we frankach przez polskie sądy. Dla wielu frankowiczów, korzystanie z sądowej drogi stało się bardziej atrakcyjne, gdyż dawało szansę na całkowite unieważnienie umowy bez konieczności akceptowania potencjalnych kompromisów proponowanych przez ustawę.
Początkowy opór wobec rozwiązań legislacyjnych, zarówno ze strony sektora bankowego, jak i niektórych polityków, również odegrał ważną rolę w kształtowaniu postawy frankowiczów. Banki i politycy sprzeciwiali się pierwotnie wprowadzeniu ustawowych rozwiązań problemu kredytów we frankach, argumentując, że może to destabilizować sektor finansowy i narazić państwo na międzynarodowe spory arbitrażowe. To doprowadziło do sytuacji, w której rządzący zdecydowali o pozostawieniu sprawy w rękach sądów, co z kolei spowodowało wzrost liczby wygranych spraw przez kredytobiorców. W tej sytuacji frankowicze zyskali większą pewność, że mogą uzyskać korzystne rozstrzygnięcia sądowe, co zmniejszyło ich zainteresowanie ustawowym rozwiązaniem. Obecnie według nieoficjalnych statystyk frankowicze wygrywają już ponad 95% spraw.
