Ostatni wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 czerwca zrewidował finansowe perspektywy osób zobowiązanych we frankach szwajcarskich, zwanych popularnie frankowiczami. Wyrok, który zmienia dotychczasowe reguły gry, otwiera drzwi dla zwiększonych możliwości zwrotu odsetek przez banki do klientów. Poza tym, kontruje on również pewne założenia Sądu Najwyższego.
Spis treści:
Nowe możliwości dla frankowiczów
Według TSUE, bank nie może żądać od klienta wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy kredytowej, a odsetki ustawowe za opóźnienie powinny być liczona od dnia wezwania banku do zapłaty. Ten wyrok przeciwstawia się obecnej praktyce polskiego sądownictwa, gdzie odsetki nalicza się zazwyczaj od dnia złożenia przez frankowicza oświadczenia przed sądem, co bywa później niż wezwanie banku do zapłaty. Ta zmiana stanowi potencjalne źródło znacznych dodatkowych dochodów dla klientów.
Niedawne postanowienie TSUE kontrastuje z majową uchwałą Sądu Najwyższego z 2021 roku, która narzuca na konsumentów obowiązek złożenia oświadczenia o zrozumieniu skutków i konsekwencji stwierdzenia nieważności umowy przez sąd. Taka sytuacja paradoksalnie daje bankom więcej ochrony niż kredytobiorcy, co wydaje się niezgodne z założeniem Dyrektywy 93/13 dotyczącej ochrony konsumentów.
Zwiększony zwrot odsetek
Podsumowując, nowe wytyczne TSUE wskazują, że odsetki powinny być naliczane od dnia wezwania banku do zapłaty, co może zwiększyć potencjalne zwroty dla klientów. W świetle tych nowych zasad, może nastąpić wzrost liczby wniosków o unieważnienie umów kredytowych, a to z kolei może wydłużyć czas trwania postępowania i zwiększyć kwotę odsetek.
Ponadto, wśród tych, którzy jeszcze nie podjęli kroku w kierunku unieważnienia umowy, wielu może zdecydować się na tę drogę, podnosząc liczbę nowych pozwów. Ta zmiana okoliczności wywoła falę nowych wyzwań dla sektora bankowego, a dla konsumentów otwiera nowe możliwości związane z roszczeniami od banków
Rozważania na temat przyszłości
Mimo że kredyty frankowe są obecnie obsługiwane przez banki w liczbie około 160 tysięcy, nie oznacza to, że klienci, którzy już spłacili swoje zobowiązania, nie mogą ubiegać się o roszczenia. Wręcz przeciwnie, są oni uprawnieni do składania takich roszczeń i wielu z nich już to robi. W sumie, banki udzieliły około 750 tysięcy kredytów frankowych w latach 2005-2012, a ponad 400 tysięcy z nich zostało już spłaconych.
Jest również istotne do zaznaczenia, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej otrzymał pytanie prejudycjalne dotyczące roszczeń w kontekście zarówno liczenia odsetek, jak i przedawnienia roszczeń, które dla banków wynosi trzy lata, a dla klientów sześć lat. Choć nie jest jeszcze wiadomo, kiedy wyrok w tej sprawie zapadnie, zwykle oczekiwanie na decyzję Trybunału trwa około 2 lat. Niemniej jednak, ostatnie orzeczenie TSUE z 15 czerwca 2023 r. wskazuje kierunek, jaki może przyjąć przyszły wyrok.
Podsumowanie
Rozstrzygnięcia TSUE wprowadzają nowe zasady gry w kwestii kredytów frankowych, dając możliwość unieważnienia umów kredytowych i zasądzenia od banków znacznie wyższych odsetek niż dotychczas. Ta zmiana stanowi korzystny obrót dla frankowiczów, którzy mogą teraz odzyskać większe kwoty pieniędzy od swoich banków. Co więcej, wydaje się, że te decyzje są sprzeczne z dotychczasową praktyką Sądu Najwyższego, zwiększając prawdopodobieństwo, że frankowicze wygrają swoje sprawy w sądzie.
W najbliższych miesiącach do sądów może napłynąć fala nowych pozwów od frankowiczów, co może wydłużyć czas trwania postępowań sądowych i jednocześnie zwiększyć kwoty odsetek do wypłaty przez banki. Ten rozwój wydarzeń ma potencjał, aby zasadniczo zmienić krajobraz bankowości i kredytów w Polsce.
Pomimo tego, że decyzje TSUE wprowadzają nową dynamikę w obszarze kredytów frankowych, nadal istnieją niejasności co do konkretnych konsekwencji tych decyzji. Ostatecznie, konkretny kształt przyszłych wydarzeń będzie zależał od dalszych decyzji sądów i ewentualnych interwencji ze strony ustawodawcy
