Kredyt na nieruchomość, którą zamierzamy wykorzystać w celach biznesowych, może być powodem do niepewności. Czy jesteśmy w stanie unieważnić umowę kredytową, jeśli okaże się, że zawiera ona klauzule abuzywne? Czy status konsumenta ma znaczenie w przypadku, gdy nieruchomość jest przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej? W tym artykule dowiesz się, jak rozwiązać ten problem i jakie są Twoje prawa jako kredytobiorcy.
Spis treści:
Status konsumenta – co to oznacza?
Zanim przejdziemy do meritum, ważne jest, aby dokładnie zrozumieć, czym jest status konsumenta. Zgodnie z polskim prawem, konsumentem jest osoba fizyczna, która dokonuje czynności prawnej z przedsiębiorcą niezwiązaną bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Jednak status konsumenta jest analizowany w momencie zawierania umowy kredytowej, a nie w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeśli zaciągniesz kredyt na zakup nieruchomości mieszkalnej, a dopiero później zarejestrujesz w niej działalność gospodarczą, wciąż będziesz objęty ochroną konsumencką.
Zakup nieruchomości związanej z działalnością gospodarczą
Co jednak z sytuacją, gdy nieruchomość, na którą zaciągnęliśmy kredyt, miała już na etapie zawierania umowy związek z działalnością gospodarczą? Czy w takim przypadku można unieważnić umowę kredytową? Odpowiedź jest pozytywna – istnieje szansa na unieważnienie umowy, nawet jeśli część kredytu została przeznaczona na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wcześniejsze orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej już wcześniej wypowiedział się na temat możliwości korzystania z przywilejów przysługujących konsumentom przez osoby, które zawarły umowę częściowo w celu związanym z działalnością gospodarczą. W wyroku z 20.01.2005 r. w sprawie Gruber (C-464/01), Trybunał ustalił, że osoba, która zawarła umowę częściowo w celu związanym z działalnością gospodarczą, może skorzystać z wyjątku od ogólnej zasady jurysdykcji sądu. Warunkiem jest jednak, że cel ten jest na tyle marginalny, że nie odgrywa dominującej roli w ogólnym kontekście umowy.
Pojęcie „konsumenta” – korzystny wyrok TSUE
W czerwcu 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał kolejny korzystny wyrok dla kredytobiorców. W sprawie C-570/21 Trybunał stwierdził, że pojęcie „konsumenta” obejmuje osoby, które zawarły umowę kredytu częściowo związanej z ich działalnością gospodarczą, pod warunkiem, że cel ten nie jest dominujący w ogólnym kontekście umowy.
Ważne wnioski z orzeczenia Trybunału
Trybunał wskazał, że w celu ustalenia, czy dana osoba jest objęta zakresem pojęcia „konsumenta”, sąd rozpoznający sprawę powinien uwzględnić wszystkie istotne okoliczności towarzyszące umowie. Należy zbadać zarówno aspekty ilościowe, jak i jakościowe, takie jak podział wykorzystania pożyczonego kapitału na działalność zawodową i pozazawodową. Jeśli umowę zawarło kilka osób, istotne jest również, czy tylko jedna osoba realizuje cel gospodarczy, czy też kredytodawca warunkuje udzielenie kredytu od częściowego przeznaczenia środków na spłatę długów związanych z działalnością gospodarczą.
Status konsumenta a działalność gospodarcza w mieszkaniu
Wnioski płynące z powyższych orzeczeń są jednoznaczne – osoby, które zaciągnęły kredyt częściowo związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, nadal mogą być uważane za konsumentów i objęte ochroną praw konsumenta.
Wniosek jest prosty – jeśli zaciągnąłeś kredyt na nieruchomość, która ma służyć zarówno celom mieszkaniowym, jak i działalności gospodarczej, nadal możesz unieważnić umowę, jeśli zawiera klauzule abuzywne. Pamiętaj, że Twoje prawa jako konsumenta są chronione zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym.
