W przypadku śmierci osoby ubezpieczonej, środki zgromadzone w ramach I filaru nie podlegają dziedziczeniu i pozostają do dyspozycji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Jednak w przypadku osób ubezpieczonych w Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE) sytuacja wygląda nieco inaczej. Część składki emerytalnej trafia do tzw. II filaru, czyli OFE. Środki te są traktowane jako część majątku ubezpieczonego i mogą być dziedziczone przez małżonka, osoby przez niego wskazane lub spadkobierców zmarłego.
Spis treści:
Warunki do odzyskania pieniędzy z OFE
Aby móc starać się o zwrot pieniędzy zgromadzonych w OFE, muszą być spełnione pewne warunki. Przede wszystkim zmarły ubezpieczony nie może mieć przyznanej emerytury. Jego pieniądze musiały być odłożone w OFE, a więc musiał urodzić się po 1968 roku lub wcześniej, jeśli zdecydował się przystąpić do II filaru. Ponadto, osoba zmarła musiała mieć ukończone 30 lat.
Kto może starać się o zwrot pieniędzy z OFE po śmierci ubezpieczonego?
Po śmierci ubezpieczonego, o zwrot środków z OFE mogą starać się następujące osoby, według ustalonej kolejności:
- Małżonek osoby zmarłej w ramach wspólności majątkowej.
- Osoby wskazane przez zmarłego (osoby uposażone).
- Spadkobiercy zmarłego, gdy nie ma osób uposażonych.
Ustawodawca reguluje również podział tych środków. Jednak wiele osób nie korzysta z przysługujących im uprawnień ze względu na powstałe zawiłości prawne.
Przelew z OFE nie tylko dla najbliższych
Zarówno środki zgromadzone w OFE, jak i te trafiające na subkonto w ZUS po śmierci ubezpieczonego, przechodzą na jego najbliższych. Prawo do tych zgromadzonych środków przysługuje trzem kategoriom osób: małżonkowi w ramach wspólności małżeńskiej, osobom wskazanym przez zmarłego (osoby uposażone) oraz spadkobiercom zmarłego, gdy nie ma osób uposażonych.
Podział tych środków następuje dwuetapowo. Połowa trafia na konto w OFE małżonka osoby zmarłej w zakresie, w jakim te środki stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. Natomiast drugą część pieniędzy zgromadzonych w OFE przekazuje się bezpośrednio osobom wskazanym przez zmarłego (uposażone) lub jeśli nie ma takich osób, jego spadkobiercom.
Jak odzyskać pieniądze z OFE po śmierci ubezpieczonego?
Aby ubiegać się o zwrot pieniędzy z OFE, należy wypełnić odpowiedni wniosek udostępniony przez dane Towarzystwo Emerytalne. Oprócz wniosku, należy przygotować skrócony odpis aktu zgonu osoby ubezpieczonej, dokument świadczący o byciu spadkobiercą ubezpieczonego (np. odpis aktu małżeństwa lub dokument potwierdzający osobę uposażoną), dokument potwierdzający naszą tożsamość (dowód osobisty lub paszport) oraz w szczególnych przypadkach odpowiednie oświadczenia o dziedziczeniu.
Wymagane jest dostarczenie oryginałów dokumentów lub kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem. Warto także posiadać testament, który może być przydatny w przypadku sporu o dziedziczenie.
Kiedy spadkobiercy otrzymają pieniądze z OFE po śmierci ubezpieczonego?
Przekazanie środków na rachunek małżonka zmarłego następuje w terminie, w jakim dochodzi do wypłat transferowych między OFE, czyli w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada. Transfer nie może nastąpić wcześniej niż w ciągu miesiąca od przedłożenia stosownych dokumentów, takich jak skrócony odpis aktu zgonu, skrócony odpis aktu małżeństwa, kopia dokumentu tożsamości poświadczona za zgodność z oryginałem oraz pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych.
Jeśli małżonek, na rzecz którego mają być przekazane środki z OFE, nie ma własnego rachunku w OFE lub nie wskaże go w ciągu dwóch miesięcy, OFE, gdzie gromadzone były środki zmarłego małżonka, musi założyć taki rachunek i tam przelać część środków przypadającą współmałżonkowi.
Natomiast pieniądze przysługujące uposażonym osobom lub spadkobiercom wypłaca się do trzech miesięcy od złożenia dokumentów, ale nie wcześniej niż w ciągu miesiąca. Wypłaty mogą być dokonywane w formie jednorazowej lub w ratach, jednak nie mogą trwać dłużej niż dwa lata (tzw. wypłata gwarantowana). Zasady wypłaty ratalnej są określane przez statut OFE.
Podział środków na subkoncie w ZUS
Podział środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS również jest możliwy w przypadku śmierci ubezpieczonego. Osoba posiadająca subkonto może wskazać osoby uprawnione do środków zapisanych na subkoncie po swojej śmierci. ZUS informuje ubezpieczonego o obowiązku złożenia pisemnego oświadczenia o stosunkach majątkowych istniejących między nim a jego współmałżonkiem oraz o możliwości wskazania osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci.
W przypadku śmierci osoby posiadającej subkonto, na podstawie złożonego wskazania, ZUS informuje osoby uprawnione o możliwości złożenia wniosku o wypłatę zgromadzonych środków. Chociaż przepisy nie nakładają na ZUS obowiązku informowania o tym, wiele osób nie jest świadomych swoich uprawnień i nie korzysta z tej możliwości.
Podział składek z OFE
Jeśli ubezpieczony posiada subkonto w ZUS i jednocześnie jest członkiem OFE, proces podziału środków rozpoczyna się w funduszu emerytalnym. Ubezpieczony musi złożyć wniosek do swojego OFE w celu otrzymania należnych środków. OFE ma obowiązek zawiadomić ZUS o osobach, na rzecz których nastąpił podział środków zgromadzonych na rachunku w OFE po śmierci ubezpieczonego oraz o ich udziale w tych środkach.
ZUS ma trzy miesiące na dokonanie podziału i wypłaty środków zapisanych na subkoncie zmarłego, po otrzymaniu stosownego zawiadomienia z funduszu emerytalnego.
Odzyskanie pieniędzy z OFE po śmierci ubezpieczonego
Odzyskanie pieniędzy z OFE po śmierci ubezpieczonego wiąże się z pewnymi warunkami i procedurami. W przypadku śmierci osoby ubezpieczonej w OFE, środki zgromadzone w II filarze mogą być dziedziczone przez małżonka, osoby uposażone lub spadkobierców zmarłego. Aby starać się o zwrot tych pieniędzy, należy wypełnić odpowiedni wniosek i dostarczyć niezbędne dokumenty.
Przekazanie środków na konta małżonka i uposażonych osób odbywa się w ustalonych terminach, a wypłata może być dokonywana jednorazowo lub w ratach. Podział środków na subkoncie w ZUS również jest możliwy, a osoby posiadające subkonto powinny złożyć odpowiednie oświadczenie i wniosek o wypłatę środków. Jednak wielu ubezpieczonych nie jest świadomych tych możliwości, dlatego warto zapoznać się z przysługującymi uprawnieniami i skorzystać z nich po śmierci ubezpieczonego.
