Wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) funkcjonuje na polskim rynku bankowym jako stawka referencyjna stóp procentowych. W uproszczeniu możemy więc powiedzieć, że jest to wysokość oprocentowania, na jaką wzajemnie umawiają się banki udzielając sobie pożyczek, by następnie przekazać je klientowi. Od niedawna możemy spotkać się z informacjami na temat napływających pozwów sądowych w sprawie umów kredytowych ze stawką WIBOR.
Eksperci, poddając ten wskaźnik ocenie, twierdzą, że nie powinien być stosowany, ponieważ utracił swoje wartości. Według przyjętych ustaleń, WIBOR powinien wyrażać odbywające się na rynku bankowym transakcje i raportować je do spółki GPW Benchmark S.A., będącej administratorem wskaźnika.
Spółka ta tworzy publicznie dostępną stawkę dostępną wszystkim bankom, które zawierają umowy z konsumentami (umowy kredytowe, hipoteczne – na stopę zmienną). Stopa zmienna charakteryzuje się tym, że przez okres, na jaki zawarta została umowa między bankiem a klientem, koszt pieniądza jest nieznany, przez co banki muszą zabezpieczać się przed ryzykiem spadku wartości pieniądza.
Spis treści:
Dlaczego wskaźnik WIBOR nie powinien być stosowany?
Tak, jak wspomnieliśmy na początku, stracił on swoje wartości. Banki, pożyczając potencjalnym kredytobiorcom pieniądze nie zyskują żadnych kosztów z tego tytułu, które muszą uwzględniać obok ich zarobku, czyli marży. W przypadku, gdy na rynku bankowym nie pojawiają się transakcje, banki stosują złożone modele matematyczne, które polegają na składaniu deklaracji do GPW Benchmark S.A., w której nie informują o przeprowadzonych kontraktach z klientami, pomimo, że one istnieją.
Najważniejszą kwestią w całej tej sytuacji jest fakt, że wskaźnik WIBOR obecnie odnosi się do kosztów, które banki ponosiłyby, gdyby udzielały sobie wzajemnie pożyczek środków. Koszty, które ponoszą banki, w celu pozyskiwania pieniędzy dla swoich klientów są niższe, niż to deklarują. Jest to związane z tym, że banki nie bazują na pożyczkach udzielanych przez inne tego typu instytucje, a na depozytach. Przyjętą zasadą jest to, że oprocentowanie pożyczek jest wyższe, niż oprocentowanie depozytów, stąd takie zachowanie kredytodawców.
W przypadku rynku konsumenckiego istnieją wątpliwości co do tego, czy model ten powinien mieć swoje zastosowanie w obrocie gospodarczym. Całe ryzyko związane ze zmianą wartości nabywczej pieniądza przerzucone jest na klienta. Jest to niepokojące zjawisko, gdyż druga strona transakcji, którą jest bank udzielający pożyczek ma możliwości, które pozwolą mu na zabezpieczenie się przed tą zmianą.
Konsument, jako jednostka słabsza w zawartej umowie, takiej sposobności nie posiada. Banki mają swoje sprawdzone sposoby na przewidzenie wysokości wskaźnika WIBOR na wiele lat do przodu, konsument natomiast jest ograniczony do stałego nadzorowania ruchów i zmian na rynku. Nie jest on zabezpieczony przed żadnym ryzykiem np. związanym z narastającą inflacją.
Udzielanie pożyczek w kredytach zmiennoprocentowych, które zawierają wskaźnik WIBOR, wiąże się dla konsumenta z trudnościami związanymi z systematycznym regulowaniem należności dla banków.
Według zgromadzonych danych, 99% kredytów w Polsce udzielonych zostało na stopę zmienną, co w przeliczeniu na ilość kredytobiorców oznacza około 2 200 000 osób, które są w stanie notorycznego zagrożenia w związku ze wskaźnikiem WIBOR.
Zobacz również: Podstawy prawne do zakwestionowania i usunięcia z umowy kredytu WIBOR-u
Co można zyskać jeśli sąd unieważni WIBOR w naszej umowie?
W roku 2022 wpłynął do sądu pierwszy pozew związany z ustaleniem i wysokością wskaźnika WIBOR. Należy wiedzieć, że konsument może ubiegać się o rozstrzygnięcie sprawy dotyczącej nadpłaty środków do banku, którą uiszczał tam w sposób nieświadomy, niezadeklarowany przez kredytodawcę, na drodze sądowej. Jakie działania może podjąć osoba ubiegająca się o zmiany w tym systemie?
Podstawowym rozwiązaniem może okazać się rozmowa z doradcą banku w sprawie nowych warunków korzystanie z kredytu. Wadą tego pomysłu jest jedynie to, że nowe warunki ustanawia bank, klient natomiast jest podmiotem, który je akceptuje lub odrzuca.
Można jednak ubiegać się o obniżenie rat kredytu. Negocjować co prawda można jedynie wysokość marży, gdyż wysokość wskaźnika WIBOR jest jedynie nadzorowany przez instytucje finansowe, takie jak banki. Jeżeli to nie przyniesie skutków, istnieje kilka sposobów na dochodzenie swoich praw składając pozew do sądu.
– Unieważnienie umowy kredytowej – skutkiem takiego działania jest zobowiązanie do wzajemnego rozliczenia między kredytodawcą i kredytobiorcą. Bank musi wykazać powinność dla konsumenta i oddania mu wszystkich środków, które dotychczas wpłacił. Klient natomiast zobowiązany jest do zwrotu użyczonych przez bank pieniędzy – bez prowizji, opłat czy odsetek.
– Usunięcie wskaźnika WIBOR z pożyczki bankowej przy jednoczesnym pozostaniu przy umowie – wiąże się to z obniżeniem oprocentowania do stałej marży banku (najczęściej w wysokości 1% – 3%) Zostanie ono w ten sposób stałe przez resztę okresu korzystania z kredytu.
– Ustalenie wysokości wskaźnika WIBOR z dnia zawarcia umowy – jest to szczególnie korzystne działanie, gdy wartości indeksów WIBOR są niskie. Klient zyskuje gwarancję na stałą ratę kredytu przez cały okres użytkowania.
Aby rozwiązać problem z nadwyżką wypłacaną do banków, podstawowym elementem jest znalezienie odpowiednich prawników, którzy specjalizują się w sprawach wyznaczonych przeciwko tego typu instytucjom finansowym.
Jakie koszty wiążą się z wniesieniem pozwu o kredyt złotówkowy ze wskaźnikiem WIBOR?
Opłata za pozew wynosi w tym wypadku jedynie 1000 zł. Ogólnie rzecz ujmując jest to atrakcyjna cena w ubieganiu się o rozstrzygnięcie sprawy i wykazanie wadliwości wskaźnika WIBOR w kredytach. Należy jednak wziąć też pod uwagę dodatkowe wynagrodzenie dla prawnika i kancelarii odpowiedzialnych za przebieg rozprawy sądowej na naszą korzyść. Koszty kancelarii która prowadzi sprawy o WIBOR oscylują obecnie w granicach 8.000 – 10.000 zł płatne z góry oraz drugie tyle po wygranej sprawie.
