Rozwód rodziców to trudny czas zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Wielu rodziców staje przed pytaniem, jakie nazwisko powinno nosić dziecko po rozwodzie. W Polsce istnieją określone zasady i procedury dotyczące nadawania nazwisk dzieciom w takich sytuacjach. W tym artykule omówimy te zasady oraz jak można zmienić nazwisko dziecka po rozwodzie.
Spis treści:
Nazwisko dziecka pochodzącego z małżeństwa
Kiedy dziecko pochodzi z małżeństwa, to nazwisko, które nosi, zależy od decyzji rodziców, ale istnieją pewne ograniczenia. Istnieją dwie sytuacje, które warto rozważyć:
- Jeśli kobieta lub mężczyzna po ślubie przyjmuje nazwisko drugiego małżonka, dziecko nosi ich wspólne nazwisko. Jednak, jeżeli matka zmieniła nazwisko i przyjęła nazwisko męża, dziecko nie będzie nosić nazwiska panieńskiego matki. W tej sytuacji dziecko nosi nazwisko jednego z rodziców lub nazwisko dwuczłonowe, jeśli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń co do nazwiska dziecka.
- Jeżeli małżonkowie zachowują swoje dotychczasowe nazwiska po ślubie, to nazwisko dziecka może być ustalone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców. Dziecko może nosić nazwisko ojca, matki lub nazwisko dwuczłonowe. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń, dziecko nosi nazwisko dwuczłonowe, składające się z nazwiska matki i ojca.
Oświadczenie w sprawie nazwiska dziecka powinno być złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego przed zawarciem małżeństwa. Jednak przy sporządzaniu aktu urodzenia pierwszego dziecka małżeńskiego, rodzice mogą zmienić swoją decyzję, składając zgodne oświadczenie. Warto jednak pamiętać, że dziecko pochodzące z małżeństwa to nie tylko dziecko urodzone w czasie trwania małżeństwa, ale także dziecko urodzone przed upływem 300 dni po jego ustaniu lub unieważnieniu.
Nazwisko dziecka urodzonego przed zawarciem małżeństwa przez rodziców
Jeśli dziecko urodzi się przed zawarciem małżeństwa przez rodziców, zastosowanie mają te same zasady, które zostały omówione wcześniej. Rodzice muszą złożyć zgodne oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Jednak, jeżeli małżeństwo zostanie zawarte po ukończeniu przez dziecko 13 lat, do zmiany nazwiska potrzebna jest zgoda dziecka.
Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego
Nazwisko dziecka urodzonego pozamałżeńsko zależy od ustalenia ojcostwa. Jeżeli ojciec uznał dziecko, to nazwisko jest ustalane przez złożenie zgodnego oświadczenia przez rodziców wraz z oświadczeniami koniecznymi do uznanie ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko ojca, matki lub nazwisko dwuczłonowe, które składa się z nazwiska matki i ojca. Jeżeli takie oświadczenie nie zostało złożone, dziecko nosi nazwisko matki połączone z nazwiskiem ojca.
Jeżeli ojcostwo zostaje ustalone w toku postępowania sądowego, to sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo. Nazwisko będzie jednym z rodziców lub nazwiskiem dwuczłonowym składającym się z nazwiska matki i ojca. Warto jednak pamiętać, że jeżeli uznania lub ustalenia ojcostwa dokonano po ukończeniu przez dziecko 13 lat, do zmiany nazwiska potrzebna jest zgoda dziecka.
Zmiana nazwiska dziecka
Zmiana nazwiska dziecka po rozwodzie rodziców jest możliwa, ale wymaga zgody obojga rodziców. Jeżeli dziecko ukończyło już 13 lat, również musi wyrazić zgodę na nadanie mu nowego nazwiska. Jednak, zgoda obojga rodziców nie jest konieczna, jeśli jeden z nich nie ma władzy rodzicielskiej lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych.
Jeżeli uzyskanie zgody od któregoś z rodziców jest utrudnione lub niemożliwe, można zwrócić się do sądu opiekuńczego z wnioskiem o zmianę nazwiska dziecka. Rodzic musi wyrazić zgodę na zmianę nazwiska dziecka osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Istnieje również możliwość udzielenia zgody za granicą za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
Zmiana nazwiska dziecka urodzonego już po rozwodzie rodziców
Procedura nadania nazwiska dziecku po rozwodzie komplikuje się, gdy dziecko przychodzi na świat już po rozwodzie rodziców. Istnieją dwie sytuacje:
- Jeżeli dziecko przyszło na świat w ciągu 300 dni od uzyskania rozwodu, to bez względu na to, kto jest jego biologicznym ojcem, dziecko nosi nazwisko poprzedniego męża matki. Jeżeli dziecko ma mieć inne nazwisko, należy złożyć pozew o zaprzeczenie ojcostwa poprzedniego partnera matki. Jeżeli sąd przychyli się do żądań z pozwu, wystarczy zgłosić się do urzędu stanu cywilnego i przedłożyć wniosek o nadanie dziecku prawidłowego nazwiska.
- Jeżeli dziecko urodzi się po upływie 300 dni od uzyskania rozwodu, to przybiera nazwisko już w standardowym trybie, zgodnie z zasadami omówionymi wcześniej.
Zmiana nazwiska dziecka w trybie administracyjnym
W niektórych przypadkach, gdy przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie umożliwiają zmiany nazwiska dziecka po rozwodzie, można rozważyć zmianę w trybie administracyjnym. W takiej sytuacji, zmiana nazwiska dziecka może być dokonana w określonych okolicznościach, takich jak:
- Zmiana na nazwisko ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka.
- Zmiana na nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione.
- Zmiana na nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
W takich przypadkach, należy zwrócić się do odpowiednich instytucji administracyjnych w celu dokonania zmiany nazwiska dziecka.
Podsumowanie
W Polsce istnieją określone zasady i procedury dotyczące nazwiska dziecka po rozwodzie rodziców. Nazwisko dziecka może być ustalone na podstawie decyzji rodziców, o ile zachowują pewne ograniczenia. Jeżeli rodzice nie mogą się zgodzić co do nazwiska dziecka, można zwrócić się do sądu opiekuńczego o zmianę nazwiska. Istnieje również możliwość zmiany nazwiska dziecka w trybie administracyjnym w określonych sytuacjach.
W każdym przypadku, zmiana nazwiska dziecka wymaga zgody obojga rodziców, a w przypadku dziecka powyżej 13 roku życia, także zgody samego dziecka. Warto jednak pamiętać, że nazwisko dziecka jest ważnym elementem jego tożsamości i powinno być starannie rozważane i ustalane we wspólnym interesie rodziców i dobrostanu dziecka.
