Raty kredytów hipotecznych rosną w zastraszającym tempie – względem analogicznego okresu 2021 roku nastąpił skok ich wysokości nawet o 70%. A przecież to nie koniec podwyżek stóp procentowych i tym samym oprocentowania produktów bankowych. To sprawia, że coraz więcej osób rozważa rozpoczęcie nadpłacania kredytu lub jego całkowitą spłatę. Czy zawsze można spłacić kredyt przed czasem i czy w każdym przypadku jest to opłacalne?
Spis treści:
Spłacenie kredytu przed czasem – od czego zacząć?
Dobra wiadomość dla kredytobiorców jest taka, że spłata kredytu hipotecznego przed czasem nie stanowi problemu – taka możliwość jest dostępna niezależnie od banku, w którym zaciągnięte było zobowiązanie. Istotne jest jednak to, że z wcześniejszą spłatą mogą się wiązać pewne koszty – zwłaszcza wtedy, gdy kredyt został zaciągnięty mniej niż 3 lata temu.
Warunki, na jakich może się odbyć wcześniejsza spłata zobowiązania, a także potencjalne koszty tego rozwiązania są opisane w umowie kredytowej i dołączonej do niej tabeli opłat i prowizji banku. Dodatkowa prowizja banku za wcześniejszą spłatę może wynosić od 0,5 do 3% całkowitej kwoty zobowiązania. Niektóre banki rezygnują z pobierania prowizji za wcześniejszą spłatę, dlatego warto sprawdzić, do której kategorii należy bank, w którym został wzięty kredyt.
Nie wszystkich klientów banków stać na jednorazową spłatę zobowiązania i tym samym uwolnienie się od drożejącego kredytu. Pewnym kompromisem między całkowitą spłatą a bezradnym czekaniem na kolejne podwyżki rat jest nadpłacanie kredytu. Częściowa wcześniejsza spłata może mieć dwojaki skutek – po jej uiszczeniu i ponownym przeliczeniu wysokości raty, klient ma wybór – może płacić niższą ratę lub skrócić czas trwania umowy. Jeśli klient zdecyduje się na przedterminową spłatę, obniżeniu ulega całkowity koszt kredytu.
Nadpłacanie kredytu – czy ma sens przy wysokiej inflacji?
W maju inflacja w Polsce wynosiła już prawie 14 procent. Wartość pieniądza systematycznie maleje, zatem oszczędności zgromadzone przez Polaków w krajowej walucie mają coraz mniejszą siłę nabywczą.
W takiej sytuacji, mimo iż oprocentowanie kredytu jest w tej chwili znacznie wyższe niż przed rokiem, nadpłacanie kredytu jest jak najbardziej sensowną opcją – oczywiście pod warunkiem, że kredytobiorca:
- posiada na ten cel stosowne środki
- ma ustabilizowaną sytuację finansową (stałą pracę o dobrym dochodzie)
- nie będzie potrzebował zgromadzonych oszczędności na inny cel
- nie ma pomysłu, w jaki sposób można pomnożyć zgromadzone oszczędności, by dały wyższą sumę korzyści niż ta wynikająca z nadpłacania kredytu
Nadpłacanie kredytu hipotecznego jest szczególnie opłacalne w pierwszych latach od zaciągnięcia zobowiązania, ponieważ pozwala zmniejszyć kapitał kredytu, dzięki czemu bank nalicza odsetki od niższej kwoty. Im mniej rat zostało do całkowitej spłaty, tym nadpłacanie zobowiązania jest mniej opłacalne.
Co zrobić, gdy nadpłacenie lub wcześniejsza spłata kredytu są niemożliwe?
Tak, jak zostało wspomniane wcześniej, nie każdego stać na wcześniejszą całkowitą lub częściową spłatę zobowiązania kredytowego. Co posiadacz zobowiązania o zmiennym oprocentowaniu może zrobić ze swoim kredytem, by odczuć finansową ulgę w trudnym okresie wysokich stóp procentowych? Rozwiązań jest kilka, oto one:
- renegocjacja umowy kredytowej – klient banku posiadający zobowiązanie złotowe o zmiennym oprocentowaniu może podjąć próbę renegocjacji warunków umowy z bankiem, np. w zakresie marży lub czasu, na jaki udzielony został kredyt. Banki doskonale zdają sobie sprawę z tego, że rosnący WIBOR postawił pod ścianą wielu Polaków i są coraz bardziej otwarte na zmianę warunków. Jeśli sama zmiana marży nie wpłynie dostatecznie na sytuację finansową kredytobiorcy, może on zdecydować się na rozłożenie zobowiązania na dłuższy okres. Wpłynie to oczywiście na łączną kwotę do spłacenia, natomiast wysokość rat ulegnie zmniejszeniu
- zawieszenie spłaty kredytu – dostępny mechanizm wakacji kredytowych to dobra opcja, by odpocząć od spłacania uciążliwych rat przez kilka miesięcy w roku. Rząd właśnie przygotowuje specjalny program wsparcia, w ramach którego każdy kredytobiorca złotowy będzie mógł bez dodatkowych kosztów odroczyć płatność 4 rat w bieżącym roku i 4 w kolejnym
- pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców – konsument może zgłosić się po wsparcie do Banku Gospodarstwa Krajowego, który pomaga kredytobiorcom w najcięższej sytuacji. FWK zostanie zasilony dodatkowymi środkami w ramach planowanej ustawowej pomocy zainicjowanej przez rząd. Kredytobiorca kwalifikujący się do otrzymania wsparcia będzie mógł uzyskać miesięczną pomoc w wysokości nawet 2 tys. zł, wypłacaną przez okres do 36 miesięcy. Pożyczkę trzeba będzie spłacić, natomiast dobra wiadomość jest taka, że spłata rozłożona będzie na 144 równych i nieoprocentowanych rat. Po terminowej spłacie 100 z nich, kredytobiorca będzie mógł wystąpić o umorzenie pozostałych.
Podsumowując, kredytobiorca złotowy z umową o zmiennym oprocentowaniu, choć znajduje się dziś w trudnej sytuacji, nie jest pozostawiony bez wyjść awaryjnych. Jeśli posiada on kapitał pozwalający na spłatę kredytu w całości, zdecydowanie warto, aby się na ten krok zdecydował.
Dobrym pomysłem jest też systematyczne nadpłacanie niedawno zaciągniętego zobowiązania. Gdy kredytobiorca nie jest w stanie sprostać finansowo całkowitej spłacie lub nadpłacie kredytu, może skorzystać ze wsparcia rządowego, które co prawda nie rozwiąże problemu, ale pomoże złagodzić skutki rosnącego oprocentowania.
Warto nadmienić, że część kredytobiorców buntuje się przeciwko obecnemu systemowi wyznaczania wskaźnika oprocentowania oraz temu, że ryzykiem związanym z rosnącymi stopami procentowymi obciążany jest tylko klient.
Do sądów trafiły już pierwsze pozwy złotówkowiczów, którzy kwestionują legalność podpisanych umów. Nadchodzące miesiące pokażą, jak sądy podejdą do tego skomplikowanego tematu i czy umowy kredytowe zawarte w PLN spotka podobny los, jak kredyty waloryzowane do franka szwajcarskiego, które obecnie są masowo unieważniane.
