W dobie wszechobecnego RODO i rosnącej świadomości społeczeństwa, pojawiają się pytania dotyczące kserowania dowodów osobistych przez instytucje finansowe. Wiele osób zastanawia się, czy bank ma prawdo do kopiowania dokumentów tożsamości swoich klientów. W tym artykule przyjrzymy się obowiązującym przepisom oraz orzecznictwu, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.
Spis treści:
Ustawa Prawo bankowe i AML – źródła uprawnień banków
Kiedy bank chce kserować dowód osobisty klienta, powołuje się na dwie ustawy: Prawo bankowe oraz ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML).
Zgodnie z art. 112b ustawy Prawo bankowe, banki mają prawo przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości osób fizycznych dla celów prowadzenia działalności bankowej. Natomiast ustawy AML nakłada na banki obowiązek stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, co oznacza identyfikację klienta i weryfikację jego tożsamości.
Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 112b Prawa bankowego banki mogą przetwarzać dla celów prowadzenia działalności bankowej dane zawarte w dokumentach tożsamości klienta, ale nie otrzymują prawa do kserowania go. Tymczasem ustawy AML pozwala na kserowanie dowodów osobistych w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Czy banki mają prawo kserować dowody osobiste?
Podsumowując, bank nie powinien powoływać się na ustawę Prawo bankowe, zamierzając skopiować dowód osobisty, gdyż ustawa nie daje mu takiego uprawnienia. Może ono wynikać z ustawy AML, ale tylko w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Jednak, zdaniem niektórych autorów, banki są uprawnione do robienia skanów i kserokopii dokumentów tożsamości jako czynności technicznej, co nie przesądza samo przez się o legalności albo nielegalności przetwarzania danych. Warto wspomnieć, że Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że gromadzenie danych osobowych poprzez wykonanie kopii dokumentu jest kwestią techniczną i nie wpływa na legalność przetwarzania danych.
W świetle powyższego, można stwierdzić, że kserowanie dowodów osobistych przez banki jest legalne tylko wtedy, gdy ma na celu zastosowanie środków bezpieczeństwa finansowego, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (AML). W praktyce oznacza to, że banki mogą wykonywać kopie dowodów tożsamości w celu weryfikacji tożsamości klienta, jeśli jest to uzasadnione obowiązkami wynikającymi z ustawy AML.
Warto również zauważyć, że zgodnie z RODO, osoby, których dane są przetwarzane, mają prawo do żądania informacji o przetwarzaniu ich danych, w tym celach przetwarzania, okresie przechowywania oraz podstawie prawnej. Dodatkowo, mają prawo do żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania swoich danych osobowych.
Rekomendacje dla klientów banków
W sytuacji, gdy bank prosi o kserokopię dowodu osobistego, warto zapytać o konkretną podstawę prawną takiego działania. Jeśli bank powoła się na ustawę AML, można domagać się wyjaśnień, w jakim celu i na jak długo będzie przechowywana kopia dowodu osobistego.
Klienci, którzy mają wątpliwości co do legalności kserowania dowodów osobistych przez banki, mogą zwrócić się o pomoc do odpowiednich organów nadzorczych, takich jak Urząd Ochrony Danych Osobowych (UODO) lub Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). Organizacje te mają za zadanie dbać o przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych oraz monitorować działalność instytucji finansowych.
Obywatele mają prawo do ochrony swoich danych osobowych, dlatego warto być świadomym swoich praw i odpowiednio reagować na potencjalne nadużycia ze strony banków. Pamiętajmy, że przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych jest istotne dla zapewnienia prywatności i bezpieczeństwa informacji.
