Od długiego czasu kredyty we frankach szwajcarskich stanowią poważne wyzwanie zarówno dla banków, jak i dla kredytobiorców. Sprawa ta osiągnęła kolejny punkt zwrotny po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-520/21.
Wyrok ten miał ogromne konsekwencje dla kredytodawców i otworzył nową drogę dla frankowiczów w walce o swoje prawa. W niniejszym artykule przyjrzymy się aktualnym zmianom w sprawie Frankowiczów, analizując skutki wyroku TSUE, rosnącą liczbę ugód bankowych oraz potencjalne konsekwencje dla sektora bankowego.
Spis treści:
Wyrok TSUE i konsekwencje dla banków
Wydany w czerwcu 2023 r. wyrok TSUE w sprawie C-520/21 miał ogromne znaczenie dla frankowiczów i sektora bankowego. Trybunał orzekł, że po unieważnieniu umowy kredytowej banki nie mogą domagać się opłaty za korzystanie z kapitału, otwierając tym samym drogę dla kredytobiorców do dochodzenia dodatkowych roszczeń wobec banków.
Wyrok ten spotkał się z entuzjazmem prawników reprezentujących frankowiczów, którzy szybko ogłosili nadejście kolejnej fali pozwów.
Jednak wyrok TSUE to tylko jeden z wielu czynników wpływających na sytuację banków. Wieloletni spór frankowy i wyroki sądowe już wcześniej wpłynęły na stabilność sektora bankowego.
Banki muszą teraz dostosować swoje strategie i odnaleźć się w nowej rzeczywistości prawnej. Skala obciążeń związanych z ryzykiem prawnym kredytów walutowych wciąż jest wysoka, co wpływa na zdolność banków do wewnętrznej akumulacji kapitału i finansowania gospodarki.
Zawieranie ugód bankowych
W odpowiedzi na wyrok TSUE i rosnącą presję ze strony frankowiczów, banki zaczęły zawierać coraz więcej ugód. Według danych Związku Banków Polskich (ZBP), do końca drugiego kwartału 2023 r. banki zawarły około 70 tysięcy ugód z frankowiczami. Blisko 20 tysięcy z tych ugód zostało podpisanych w ciągu pierwszych trzech miesięcy tego roku.
Banki są pod mocną presją ponieważ frankowicze wygrywają z nimi już 97% spraw. Wygrane dla frankowiczów są wyjątkowo korzystne w porównaniu do ugód dlatego banki inwestują ogromne pieniądze aby promować ugody w kampanii medialnej „ugoda lepsza niż proces”.
Banki starają się przekonać frankowiczów do polubownego rozwiązania, oferując obniżenie salda kredytu, rozłożenie pozostałej części długu na raty ze stałym oprocentowaniem oraz eliminację ryzyka kursowego. Jednak wiele ugód wciąż nie spełnia oczekiwań kredytobiorców, którzy coraz częściej sondują prawników, czy mogą podważyć już zawarte ugody po wyroku TSUE.
Związek Banków Polskich (ZBP) zapewnia, że podważanie ugód nie będzie miało masowego charakteru, ponieważ jest to skomplikowany i kosztowny proces, który nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. Mimo to, prawnicy wskazują, że teoretycznie istnieje możliwość podważenia ugody, ale zwykle wiąże się to z trudnościami i nie jest korzystne dla kredytobiorców.
Skutki unieważnienia umów kredytowych
Analiza przeprowadzona przez Zespół Badań i Analiz Związku Banków Polskich (ZBP) pokazała, jakie mogą być skutki unieważnienia umów po wyroku TSUE. W symulacji uwzględniono dwa scenariusze: referencyjny i szokowy. Przyjęto, że jedna czwarta frankowiczów zawrze ugody, a trzy czwarte złoży pozew.
W przypadku scenariusza referencyjnego, szacuje się, że skumulowana wartość brakujących rezerw na ryzyko prawne wyniesie około 58 miliardów złotych. Rozkład kosztów związanych z kredytami we frankach szwajcarskich nastąpi równomiernie w latach 2023-2025. W scenariuszu szokowym, kumulacja rezerw nastąpi głównie w 2023 roku, a w kolejnych latach koszty będą stopniowo maleć.
Te prognozy mają poważne konsekwencje dla sektora bankowego. Banki będą musiały dostosować swoje strategie finansowe i uwzględnić rosnące koszty związane z ryzykiem prawnych kredytów walutowych. Ostateczna sytuacja finansowa banków będzie również zależeć od dalszego rozwoju regulacji i możliwych zmian stóp procentowych.
Perspektywy i dalszy rozwój sprawy frankowej
Perspektywy dalszego rozwoju sprawy frankowej są trudne do przewidzenia. Banki będą kontynuować zawieranie ugód z frankowiczami, starając się zabezpieczyć swoje interesy i ograniczyć ryzyko długotrwałych procesów sądowych.
Jednak coraz więcej kredytobiorców jest sceptycznych wobec proponowanych ugód, biorąc pod uwagę wysokie stopy procentowe i możliwość dochodzenia odszkodowania od banków.
Ważnym czynnikiem wpływającym na dalszy rozwój sprawy frankowej jest również postawa sądów. Sędziowie, którzy dotychczas nie mieli doświadczenia w rozstrzyganiu sporów frankowych, będą musieli zmierzyć się z nowymi wyzwaniami.
Rozstrzygnięcia sądowe będą miały istotne znaczenie dla dalszego kształtowania się prawa i oczekiwań kredytobiorców.
Podsumowując, sprawy frankowe wciąż pozostają aktualnym i trudnym problemem zarówno dla banków, jak i dla frankowiczów. Wyrok TSUE otworzył nowe perspektywy dla kredytobiorców, ale jednocześnie wprowadził niepewność i koszty dla sektora bankowego. Dalszy rozwój sprawy frankowej będzie zależał od wielu czynników, w tym od postawy banków, frankowiczów, prawników i sądów.
