W prowadzeniu działalności gospodarczej istotną kwestią jest prawidłowe określenie daty uzyskania przychodu. Dla celów prawidłowego wyliczenia podatku dochodowego konieczne jest przestrzeganie przepisów dotyczących momentu, w którym przychód uznaje się za uzyskany. Przepisy w tym zakresie są zasadniczo jasne, jednak mogą sprawiać trudności podatnikom, zwłaszcza tym, którzy samodzielnie prowadzą księgi przychodów i rozchodów lub powierzają te czynności biuru rachunkowemu.
Spis treści:
Faktura – data wystawienia i wykonania usługi
Zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), faktura powinna zawierać m.in. datę wystawienia, datę wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, jeśli różni się od daty wystawienia faktury. Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy o VAT, fakturę należy wystawić nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Istnieje jednak możliwość wystawienia faktury przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi, jednak nie wcześniej niż na 60 dni przed tym zdarzeniem (art. 106i ust. 7 ustawy o VAT).
W przypadku sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Oznacza to, że przedsiębiorca zaliczy do przychodów wszystkie kwoty należne wynikające z faktur VAT lub rachunków, nawet te, które nie zostały jeszcze zapłacone. Jeśli po wydaniu towaru lub zrealizowaniu usługi nabywca zwleka z zapłatą, przedsiębiorca ma obowiązek zaksięgowania nieotrzymanej należności jako przychodu z działalności.
Moment powstania przychodu – teoria
Art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) stanowi, że za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Dokładne określenie momentu powstania przychodu zależy od charakteru przychodu.
Art. 14 ust. 1c ustawy o PIT określa, że za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później jednak niż dzień wystawienia faktury lub regulowania należności. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorca zalicza do przychodów datę wydania towaru, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, jednak nie później niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności.
Dla usług rozliczanych w danym okresie rozliczeniowym (okres ten określony w umowie lub na fakturze), za moment powstania przychodu uznaje się ostatni dzień wskazanego okresu rozliczeniowego. Przykładem takiego przypadku są przychody z usług ciągłych. Okres rozliczeniowy nie powinien jednak przekraczać 12 miesięcy. W przypadku dostaw energii elektrycznej, ciepłej i gazu przewodowego również stosuje się zasadę ujmowania przychodu na ostatni dzień okresu rozliczeniowego.
Jeśli chodzi o pozostałe przychody, które nie wynikają ze świadczonych usług lub sprzedaży towarów, a dla których nie stosuje się powyższych zasad, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.
Moment powstania przychodu – praktyka
W praktyce moment powstania przychodu może być różny w zależności od rodzaju działalności i sposobu rozliczania się z kontrahentami. Przyjrzyjmy się kilku przykładom:
Przykład 1: Sprzedaż usług
Przedsiębiorca świadczy usługi budowlane. 31 marca dokonano odbioru, podczas którego przedsiębiorca wystawił fakturę. Termin płatności wynosi 14 dni.
Data powstania przychodu: 31 marca.
Przykład 2: Sprzedaż towarów
Wydanie towarów nastąpiło 15 kwietnia, a faktura została wystawiona 21 kwietnia. Termin płatności wynosi 30 kwietnia.
Data powstania przychodu: 15 kwietnia, nie później niż 21 kwietnia.
Przykład 3: Zaliczki na poczet dostawy towarów
Jeśli przedsiębiorca otrzymuje zaliczkę na poczet dostawy towarów, data powstania przychodu zależy od wartości zaliczki i momentu wydania towaru lub wystawienia faktury końcowej.
- Jeżeli zaliczka nie pokrywa 100% wartości towaru, przychód powstaje w dacie wydania towaru lub wystawienia faktury końcowej, w zależności od tego, co nastąpiło jako pierwsze.
- Jeżeli zaliczka pokrywa 100% wartości towaru, przychód powstaje w dacie otrzymania zaliczki.
Przykład 4: Sprzedaż usług ciągłych
Przykładem usług ciągłych może być kancelaria prawna, która rozlicza się z klientem na podstawie umowy określającej miesięczny okres rozliczeniowy. Faktura za usługi z kwietnia zostaje wystawiona 15 maja, a płatność zostaje dokonana 5 czerwca.
Data powstania przychodu: 30 kwietnia (określony miesięczny okres rozliczeniowy).
W przypadku wynajmu lokalu z umową określającą kwartalny okres rozliczeniowy, przychód powstaje na ostatni dzień kwartału.
Data powstania przychodu: 31 marca (określony kwartalny okres rozliczeniowy).
Wnioski:
Prawidłowe określenie daty uzyskania przychodu jest kluczowe dla właściwego rozliczenia podatkowego. Zgodnie z przepisami, za datę powstania przychodu uważa się moment wydania towaru, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej zasady, które dotyczą różnych rodzajów działalności. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorcy mieli świadomość tych przepisów i właściwie dokumentowali swoje przychody.
