Darowizna to akt bezpłatnego przekazania majątku przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. W przypadku takiej transakcji istnieje konieczność odpowiedniego ewidencjonowania oraz rozważenia aspektów podatkowych związanych z tym procesem. W poniższym artykule omówimy sposób ewidencjonowania i opodatkowania darowizn, a także zasady dotyczące podatków dochodowych i VAT.
Spis treści:
Umowa darowizny
Umowa darowizny jest uregulowana w polskim Kodeksie cywilnym (art. 888–902). Zgodnie z tymi przepisami, darowizna jest bezpłatnym świadczeniem darczyńcy na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku. W przypadku umowy darowizny, osoba obdarowywana musi wyrazić zgodę na takie świadczenie.
Zazwyczaj umowa darowizny powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Jednak w przypadku, gdy przepisy prawa cywilnego nie wymagają szczególnej formy oświadczenia woli stron, umowa darowizny może być zawarta w innej formie. Jednak aby umowa była ważna, darczyńca musi spełnić przyrzeczone świadczenie.
Ewidencja darowizn w księgach rachunkowych
Jeśli darczyńca lub obdarowany prowadzą księgi rachunkowe, każde świadczenie związane z przekazaniem darowizny powinno być odpowiednio zaksięgowane. Przekazanie darowizny jest kosztem dla darczyńcy i przychodem dla obdarowanego.
W przypadku darczyńcy, koszty związane z przekazaniem darowizny, w tym różnego rodzaju aktywów, są zaliczane do pozostałych kosztów operacyjnych (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h ustawy o rachunkowości). Przekazane aktywa powinny być ujęte na koncie 768 – Pozostałe koszty operacyjne w księgach rachunkowych darczyńcy.
Wartość przekazanej darowizny może również zostać pokryta z zysku netto w ramach podziału zysku. W takim przypadku wartość darowizny powinna być ujęta na koncie 820 – Rozliczenie wyniku finansowego.
Opodatkowanie darowizn
Zgodnie z polskim prawem podatkowym, darowizny nie są uznawane za koszty uzyskania przychodów (art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Istnieją jednak pewne wyjątki od tej zasady, takie jak darowizny między spółkami tworzącymi grupę kapitałową lub wpłaty na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej.
Darowizny mogą być odliczane od dochodu podatkowego pod pewnymi warunkami. Warunki te obejmują przekazanie darowizny na cele określone w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, kultu religijnego, a także na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych. Darowizna musi być udokumentowana dowodem wpłaty lub innym dokumentem potwierdzającym jej wartość oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu.
Podatek VAT
Podatnicy mają prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi. Jeżeli przedmiot darowizny został zakupiony w celach handlowych, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego zgodnie z zasadami ogólnymi. Jednak jeśli towary zostaną przekazane w formie darowizny, zastosowanie znajduje art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przekazanie towarów w drodze darowizny jest traktowane jako dostawa odpłatna.
Podsumowanie
Ewidencjonowanie i opodatkowanie darowizn wymaga odpowiedniego rozważenia zgodnie z przepisami prawa cywilnego, rachunkowości oraz podatkowych. Przekazanie darowizny powinno być odpowiednio zaksięgowane w księgach rachunkowych, uwzględniając aspekty podatkowe. Zarówno darczyńca, jak i obdarowany powinni być świadomi konsekwencji podatkowych związanych z darowiznami. Warto skonsultować się z profesjonalistą lub doradcą podatkowym, aby uzyskać szczegółowe informacje dotyczące konkretnych przypadków i regulacji prawnych.
