Działalność nierejestrowana a umowa o dzieło – temat, który budzi wiele wątpliwości i kontrowersji. W dzisiejszym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące tych dwóch pojęć. Przeprowadzimy dogłębną analizę zarówno umów o dzieło, jak i działalności nierejestrowanej, omawiając ich definicje, zasady zawierania oraz różnice między nimi. Dowiesz się również o obowiązkach i prawach stron umowy oraz konsekwencjach wynikających z nieprzestrzegania przepisów.
Spis treści:
Umowa o dzieło: Definicja i warunki zawarcia
Umowa o dzieło jest jednym z rodzajów umów uregulowanych w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego, umowa o dzieło jest umową nazwaną, która zobowiązuje przyjmującego zamówienie do wykonania konkretnego dzieła, a zamawiającego do zapłaty wynagrodzenia.
Umowa o dzieło jest często określana jako umowa rezultatu, ponieważ jej głównym celem jest osiągnięcie określonego wyniku, a nie sam proces twórczy. Przykłady umów o dzieło można znaleźć w różnych branżach, takich jak fotografia, rękodzieło czy cukiernictwo. Umowa o dzieło może być zawarta zarówno w formie pisemnej, ustnej, jak i w sposób dorozumiany.
Działalność nierejestrowana a umowa o dzieło
Ważne jest zrozumienie, jak działalność nierejestrowana różni się od umowy o dzieło. Działalność nierejestrowana to forma prowadzenia działalności gospodarczej, której przychód należny z danego miesiąca nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowy zawierane w ramach działalności nierejestrowanej, w tym umowy o dzieło, są traktowane przez ZUS na równi z umowami zawieranymi w ramach działalności wykonywanej osobiście, a nie na równi z umowami zawieranymi w ramach działalności gospodarczej. Oznacza to, że umowy o dzieło zawierane w ramach działalności nierejestrowanej mają różne konsekwencje zarówno dla małych przedsiębiorców, jak i dla osób zlecających wykonanie usługi.
Umowa o dzieło a umowa zlecenie
Przed omówieniem różnic między umową o dzieło a umową zlecenie, warto zrozumieć podstawową różnicę między nimi. Umowa o dzieło jest umową rezultatu, gdzie podstawowym celem jest osiągnięcie określonego wyniku. Umowa zlecenie natomiast jest umową należytego starania, gdzie biorący zlecenie zobowiązuje się do podjęcia działań i dokonywania określonych czynności.
W przypadku umowy o dzieło, wynagrodzenie należy się za osiągnięty rezultat, czyli wykonane dzieło. Natomiast w umowie zlecenie wynagrodzenie należy się już za samo wykonywanie określonych czynności. Ponadto, umowa o dzieło może być wynagrodzona na zasadzie kosztorysowej lub ryczałtowej, podczas gdy umowa zlecenie jest zazwyczaj wynagradzana na podstawie stawki godzinowej lub za wykonane zadanie.
Umowa o dzieło w ramach działalności nierejestrowanej
W kontekście działalności nierejestrowanej, umowa o dzieło może być zawarta zarówno w ramach działalności wykonywanej osobiście, jak i w ramach działalności nierejestrowanej. Jeśli umowa o dzieło dotyczy zupełnie innych zobowiązań niż te powstające w ramach prowadzenia biznesu na próbę, taka umowa nie będzie wliczała się do limitu prowadzenia działalności nierejestrowanej. Natomiast jeśli umowa o dzieło dotyczy tego samego zakresu działalności, co prowadzona działalność bez rejestracji, umowę taką (otrzymane z niej wynagrodzenie) należy wliczyć do limitu działalności nierejestrowanej.
Przykładem może być osoba prowadząca działalność nierejestrowaną polegającą na sprzedaży produktów rękodzielniczych na Instagramie. Jeśli taka osoba zawrze umowę o dzieło na przygotowanie konkretnej grafiki dla innego klienta, umowa taka będzie zawarta w ramach działalności wykonywanej osobiście i nie będzie wliczać się do limitu prowadzenia działalności nierejestrowanej. Natomiast jeśli osoba prowadząca działalność nierejestrowaną otrzyma propozycję stworzenia zindywidualizowanej paczki serwetek, o określonych wzorach, to taka umowa o dzieło będzie zawarta w ramach działalności nierejestrowanej i wynagrodzenie powinno zostać zaksięgowane w uproszczonej ewidencji sprzedaży.
Umowa o dzieło a umowa zlecenie w przykładach
Aby jeszcze lepiej zrozumieć różnicę między umową o dzieło a umową zlecenie w kontekście działalności nierejestrowanej, przyjrzyjmy się kilku przykładom.
Pani Kasia jest graficzką i pracuje na etacie, ale po godzinach prowadzi działalność nierejestrowaną polegającą na sprzedaży produktów rękodzielniczych. Jeśli Pani Kasia zawrze umowę o dzieło na przygotowanie konkretnej grafiki dla innego klienta, umowa taka będzie zawarta w ramach działalności wykonywanej osobiście i nie będzie wliczać się do limitu prowadzenia działalności nierejestrowanej. Natomiast jeśli Pani Kasia otrzyma propozycję stworzenia zindywidualizowanej paczki serwetek, to taka umowa o dzieło będzie zawarta w ramach działalności nierejestrowanej i wynagrodzenie powinno zostać zaksięgowane w uproszczonej ewidencji sprzedaży.
Ponadto, jeśli Pani Kasia chciałaby zarabiać jako fotograf, świadcząc usługi sesji noworodkowych w ramach prowadzonej działalności nierejestrowanej, umowy o dzieło zawierane w ramach przeprowadzanej sesji noworodkowej powinny być zaliczane do limitu prowadzenia działalności nierejestrowanej. Należy pamiętać, że nie można prowadzić dwóch odrębnych działalności nierejestrowanych, więc wszystkie umowy o dzieło będą wliczane do limitu prowadzenia działalności nierejestrowanej.
Prawa i obowiązki stron umowy o dzieło
Ważne jest również zrozumienie praw i obowiązków stron umowy o dzieło. Strony umowy mają obowiązek przestrzegania warunków umowy, ale nie podlegają poleceniom drugiej strony co do miejsca i sposobu wykonania dzieła. Osoba zamawiająca wykonanie dzieła ma obowiązek zapłacić umówione wynagrodzenie za wykonane dzieło, a osoba wykonująca dzieło ma prawo do wynagrodzenia za prawidłowo wykonaną umowę.
Ponadto, osoba zamawiająca wykonanie dzieła ma prawo do odstąpienia od umowy w określonych przypadkach oraz do obniżenia wynagrodzenia w przypadku wad wykonanego dzieła. Z kolei osoba wykonująca dzieło ma prawo do zapłaty za wykonaną umowę oraz do odstąpienia od umowy w określonych sytuacjach.
Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło w ZUS
Od 1 stycznia 2021 roku, umowy o dzieło zawierane w ramach działalności nierejestrowanej muszą być zgłaszane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w celach informacyjnych i statystycznych. Obowiązek zgłoszenia umowy o dzieło spoczywa na osobie zlecającej wykonanie dzieła, czyli na kliencie. Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną może jednak pomóc klientowi w wypełnieniu formularza zgłoszeniowego ZUS RUD (Zgłoszenie umowy o dzieło) i przekazać wszystkie niezbędne informacje do jego uzupełnienia.
Warto pamiętać, że umowy o dzieło zawierane w ramach działalności nierejestrowanej nie korzystają ze zwolnienia od obowiązku zgłaszania do ZUS. Należy zgłaszać wszystkie zawarte umowy o dzieło, chyba że są one wyłączone z tego obowiązku. Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne muszą być odprowadzane do momentu przekroczenia przez zleceniobiorcę miesięcznego przychodu na poziomie minimalnego wynagrodzenia.
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Należy pamiętać, że nieprzestrzeganie przepisów dotyczących zgłaszania umów o dzieło w ZUS może wiązać się z konsekwencjami. Osoba zlecająca wykonanie dzieła może zostać ukarana grzywną w przypadku nieprzestrzegania obowiązku zgłoszenia umowy o dzieło. Natomiast osoba prowadząca działalność nierejestrowaną i niezgłaszająca umów o dzieło może ponieść konsekwencje w postaci kontroli i nałożenia kar przez ZUS.
Podsumowanie
Działalność nierejestrowana a umowa o dzieło to tematy, które wymagają dokładnej analizy i zrozumienia. Umowa o dzieło jest umową nazwaną, która zobowiązuje przyjmującego zamówienie do wykonania określonego dzieła, a zamawiającego do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło może być zawarta zarówno w ramach działalności wykonywanej osobiście, jak i w ramach działalności nierejestrowanej.
Działalność nierejestrowana to forma prowadzenia działalności gospodarczej, której przychód należny z danego miesiąca nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Umowy o dzieło zawierane w ramach działalności nierejestrowanej mają różne konsekwencje dla małych przedsiębiorców i osób zlecających wykonanie usługi.
Ważne jest przestrzeganie przepisów dotyczących zgłaszania umów o dzieło w ZUS, ponieważ nieprzestrzeganie tych przepisów może wiązać się z konsekwencjami w postaci kar i kontroli ze strony ZUS. Dlatego warto być świadomym swoich obowiązków i praw wynikających z umowy o dzieło oraz prowadzenia działalności nierejestrowanej.
