W Polsce istnieją dwa kluczowe ośrodki decyzyjne, które mają ogromny wpływ na polską gospodarkę. Pierwszym z nich jest rząd, który odpowiada za politykę fiskalną, natomiast drugim jest Narodowy Bank Polski (NBP), zajmujący się polityką pieniężną. Zarówno rząd, jak i NBP mają swoje własne cele i strategie, które często mogą się różnić. W ostatnim czasie pojawiły się kontrowersje i napięcia między premierem a prezesem NBP, co może mieć dalekosiężne konsekwencje dla polskiej gospodarki.
Spis treści:
Konflikt między premierem a prezesem NBP
Zmiana rządu przyczyniła się do narastającego napięcia między premierem Donalda Tuskiem a prezesem NBP Adamem Glapińskim. Zarówno rządowa koalicja, jak i premier wielokrotnie krytykowali działania banku centralnego, a nawet grozili postawieniem prezesa przed Trybunałem Stanu. Dodatkowo, pojawiły się mniejsze działania, które osłabiły pozycję Glapińskiego, takie jak odebranie mu funkcji gubernatora przez ministra finansów z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Wszystkie te czynniki sprawiły, że prezes NBP był zmuszony bronić się przed zarzutami, grożąc jednocześnie, że postawienie go przed Trybunałem Stanu może negatywnie wpłynąć na polską gospodarkę.
Nowa strategia obrony prezesa NBP
Niedawno pojawiła się nowa forma obrony prezesa NBP. W jednym z wywiadów dla „Gazety Bankowej”, członek Rady Polityki Pieniężnej, Ireneusz Dąbrowski, zagroził, że NBP może rozważyć skrócenie swojej pozycji w obligacjach covidowych i sprzedaż części tych papierów na rynku, aby ściągnąć nadwyżkę pieniędzy. Wypowiedź ta jest związana z oczekiwanym przyspieszeniem gospodarczym i wzrostem zakupów, co może prowadzić do zwiększenia presji na wzrost cen. Ponieważ NBP dąży do obniżenia inflacji, będzie musiał podjąć odpowiednie działania. Sprzedaż obligacji covidowych byłaby jednym ze sposobów na ograniczenie presji inflacyjnej i wyhamowanie wzrostu cen.
Co to są obligacje covidowe?
Obligacje covidowe są papierami wartościowymi, które zostały wprowadzone przez Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Ich emisja została uregulowana nowelizacją ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Fundusz finansowany jest z różnych źródeł, takich jak wpłaty środków pieniężnych jednostek sektora finansów publicznych, środki unijne, wpłaty z budżetu państwa, wpływy ze skarbowych papierów wartościowych, środki z obligacji Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) z gwarancją Skarbu Państwa oraz środki BGK.
Możliwe konsekwencje sprzedaży obligacji
Sprzedaż obligacji covidowych może mieć szereg konsekwencji dla polskiej gospodarki. Gdyby NBP zdecydował się na taką sprzedaż, rentowność obligacji Skarbu Państwa wzrosłaby. To z kolei oznaczałoby, że rząd miałby trudności z dalszym zadłużaniem się. Wartość brutto potrzeb pożyczkowych, obejmująca emisję nowych obligacji oraz spłatę długów w tym roku, przekracza 449 mld zł. Konsekwencje sprzedaży obligacji covidowych byłby odczuwalne również dla banków, które posiadają duże ilości tego typu papierów wartościowych. Sprzedaż tych papierów w krótkim czasie obniżyłaby ich wartość na rynku, co z kolei zwiększyłoby koszty pożyczek dla ministra finansów. Ponadto, sprzedaż obligacji mogłaby wywierać presję na osłabienie złotego i wpływać na rynek nieruchomości oraz całą gospodarkę.
Alternatywne rozwiązanie: podwyżki stóp procentowych
Choć sprzedaż obligacji covidowych wydaje się jednym ze sposobów na ograniczenie presji inflacyjnej, istnieje również alternatywne rozwiązanie. NBP może zdecydować się na podwyżki stóp procentowych. Podniesienie oprocentowania jest sprawdzonym narzędziem walki z inflacją, które ma skuteczne oddziaływanie na gospodarkę. Ekonomiści zwracają uwagę, że sprzedaż papierów skarbowych nie jest podstawową bronią w arsenałach banków centralnych. W Polsce nie ma takiej potrzeby, ponieważ NBP może skutecznie kontrolować inflację poprzez regulację stóp procentowych. Wzrost tych stóp może również przyczynić się do umocnienia złotego.
Krytyka pomysłu sprzedaży obligacji
Pomysł sprzedaży obligacji covidowych spotkał się z krytyką niektórych ekonomistów. Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju, wskazał, że sprzedaż tych papierów wartościowych, tak samo jak emisja obligacji przez NBP, może zaburzyć rynek obligacji skarbowych. Borys uważa, że sprzedaż tych papierów powinna być stopniowa i następować w momencie zapadalności obligacji. Zdaniem ekspertów, podwyżki stóp procentowych są bardziej uczciwym i skutecznym sposobem walki z inflacją.
Podsumowanie
NBP jest jednym z kluczowych ośrodków decyzyjnych polskiej gospodarki. Konflikty między premierem a prezesem banku centralnego mogą mieć poważne konsekwencje dla polskiej gospodarki. Sprzedaż obligacji covidowych może prowadzić do wzrostu rentowności obligacji Skarbu Państwa i utrudnić rządowi dalsze zadłużanie się. Alternatywnym rozwiązaniem jest podwyżka stóp procentowych, która może skutecznie wpływać na inflację i umocnić złotego. Ważne jest, aby podejmowane decyzje były przemyślane i uwzględniały długofalowe konsekwencje dla polskiej gospodarki.
