W przypadku umowy kredytowej bankowej, zdarza się, że pożyczkobiorcy muszą sięgnąć po pomoc sądową, aby dochodzić swoich praw. Tak było w przypadku małżeństwa H., które skierowało powództwo przeciwko syndykowi masy upadłości Banku SA w upadłości. Przedstawiamy analizę procesu sądowego oraz uchwałę Sądu Najwyższego dotyczącą zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla współuczestników reprezentowanych przez tego samego adwokata.
Spis treści:
Kontekst sprawy
Podczas rozpoznawania sprawy przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie, pojawiła się wątpliwość dotycząca zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla współuczestników reprezentowanych przez tego samego adwokata. Sąd II instancji zadał pytanie Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego, czy w przypadku wygrania sprawy przez współuczestników reprezentowanych przez tego samego adwokata, zwrot kosztów zastępstwa procesowego powinien być przyznany w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego pełnomocnika, czy też jego wielokrotności, w zależności od liczby współuczestników, których reprezentował.
Uchwała Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, według której w razie współuczestnictwa materialnego do niezbędnych kosztów procesu poniesionych przez współuczestników reprezentowanych przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym, zalicza się jego wynagrodzenie ustalone niezależnie od liczby reprezentowanych przez niego uczestników. Sąd może jednak podwyższyć to wynagrodzenie, jeżeli przemawiają za tym okoliczności, takie jak celowość i rozsądność poniesionych kosztów.
Uchwała Izby Cywilnej Sądu Najwyższego dotyczy również kosztów procesu należnych współuczestnikom materialnym, w tym także pozostającym w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Koszty te podlegają zasądzeniu na ich rzecz w częściach równych, chyba że współuczestnicy zgodnie wniosą o inny podział zasądzonych kosztów albo o zasądzenie ich jedynie na rzecz jednego lub niektórych ze współuczestników.
Przykład sprawy małżeństwa H.
W przypadku małżeństwa H., które posiadało ustrój wspólności majątkowej, zostali oni reprezentowani przez tego samego adwokata. W trakcie procesu sądowego, małżonkowie wygrali sprawę w zakresie ustalenia, ale częściowo przegrali co do żądanej sumy zapłaty. Mimo to, Sąd Apelacyjny uznał powodów za wygrywających sprawę.
Jednakże, problem pojawił się w kontekście zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego na rzecz małżonków. W uzasadnieniu postanowienia, Sąd Apelacyjny przyznał małżonkom H. 8 100 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, poniesionych w postępowaniu przed sądem II instancji. Powodowie złożyli zażalenie od tego postanowienia, żądając zasądzenia od każdego z nich po 8100 zł, powołując się na art. 98 par. 1 kpc.
Większe wynagrodzenie dla pełnomocników
Wniesione przez małżeństwo H. powództwo przeciwko syndykowi masy upadłości Banku SA w upadłości doprowadziło do rozważań Sądu Najwyższego dotyczących zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla współuczestników reprezentowanych przez tego samego adwokata. Uchwała Sądu Najwyższego stanowi, że wynagrodzenie pełnomocnika nie zależy od liczby reprezentowanych przez niego uczestników, chyba że istnieją okoliczności uzasadniające podwyższenie tego wynagrodzenia.
W przypadku współuczestnictwa materialnego, koszty procesu należne współuczestnikom materialnym, w tym także pozostającym w związku małżeńskim, podlegają zasądzeniu na ich rzecz w częściach równych, chyba że współuczestnicy zgodnie wniosą o inny podział zasądzonych kosztów albo o zasądzenie ich jedynie na rzecz jednego lub niektórych ze współuczestników.
Ta uchwała Sądu Najwyższego zapewnia klarowność i jednolitość w zakresie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego dla współuczestników reprezentowanych przez tego samego adwokata, a także dla współuczestników materialnych, w tym małżonków, w przypadku ustrój wspólności majątkowej.
