W ostatnich latach sukcesy tzw. frankowiczów, czyli osób posiadających kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich, ośmieliły również kredytobiorców złotówkowych do podjęcia walki o swoje prawa w sądach. Wiele osób, zainspirowanych wynikami procesów frankowych, zaczęło kwestionować poprawność umów kredytowych opartych na wskaźniku WIBOR. W wyniku tego, coraz więcej kancelarii prawnych otrzymuje zapytania od posiadaczy kredytów złotówkowych, którzy chcą dowiedzieć się, czy mają podstawy do dochodzenia swoich praw wobec banków. Wielu z nich zdecydowało się już wysłać pierwsze pozwy do sądów.
Spis treści:
Wadliwe umowy i naruszenia interesów konsumentów
Wadliwe umowy kredytowe, odwołujące się do wskaźnika WIBOR, zawierają niedozwolone postanowienia, które rażąco godzą w interesy kredytobiorców. Banki masowo łamały podstawowy obowiązek informacyjny, nie dostarczając klientom regulaminu, na podstawie którego ustalany jest wskaźnik WIBOR. Banki naruszały także przepisy Kodeksu Cywilnego oraz Ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, nie udostępniając klientom informacji o sposobie ustalania WIBOR oraz o danych używanych do jego obliczenia.
W umowach kredytowych dotyczących wskaźnika WIBOR często brakuje jednoznacznych postanowień, co jest kolejnym naruszeniem dobrych obyczajów. Sąd Najwyższy uznał, że działanie wbrew dobrym obyczajom obejmuje m.in. naruszenie równowagi kontraktowej oraz wykorzystywanie niewiedzy konsumenta. W przypadku kredytów z oprocentowaniem opartym na WIBOR, ryzyko zmienności oprocentowania jest przerzucane na kredytobiorcę, który nie ma dostępu do narzędzi chroniących go przed tym zagrożeniem. Banki wykorzystują niewiedzę kredytobiorców i ukrywają przed nimi niekorzystne dla banków fakty. WIBOR jest ukrytym źródłem zarobku dla banków, które komunikują go jako obiektywny i niezależny „koszt” kredytu.
Brak informacji i błędne podstawy umów kredytowych
Banki nie informują klientów o tym, w jaki sposób i na podstawie jakich danych ustalany jest WIBOR. Pominięcie tak istotnych informacji stanowi nieuczciwą praktykę rynkową. Kredytobiorcy mają prawo do świadomej decyzji dotyczącej zaciągnięcia kredytu i powinni być poinformowani o wszystkich istotnych aspektach, takich jak zmienność WIBOR i ryzyko, jakie się z tym wiąże.
Dodatkowo, banki naruszają przepis Kodeksu Cywilnego, nie dostarczając kredytobiorcom regulaminu, na podstawie którego ustalany jest WIBOR. Brak dostarczenia regulaminu przed zawarciem umowy oznacza, że podstawą oprocentowania powinna być jedynie marża. Jednak banki nie przekazują klientom takiej informacji. Warto zaznaczyć, że niektóre banki informują o wyznaczaniu WIBOR przez GPW Benchmark S.A., ale nie udostępniają klientom tego regulaminu.
Wpływ instytucji finansowych i perspektywy na przyszłość
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) nie radzi sobie z kontrolowaniem rynku finansowego. W przeszłości miała problemy z afairami, takimi jak Amber Gold czy GetBack, a także z kredytami walutowymi. Teraz można oczekiwać zwiększenia liczby spraw dotyczących umów kredytowych opartych na WIBOR. Procesy te potrwają jednak wiele lat, podobnie jak w przypadku spraw frankowych.
Banki bronią WIBOR-u, jednak wraz z pojawieniem się niekorzystnych wyroków, mogą być skłonne do zawierania ugód i zmiany warunków kredytowania. Pierwszy bank, który podejmie rozmowy z klientami i rozwiąże ten problem, może zyskać przewagę na rynku.
Frankowicze przetarli szlaki dla złotówkowiczów, umożliwiając im walkę o swoje prawa. Warto podkreślić, że świadomość sądów wobec sytuacji konsumentów jest teraz znacznie większa niż kilka lat temu.
Sądy dostrzegają obowiązki informacyjne banków i traktują je poważnie. Jednakże, brak wydolności wymiaru sprawiedliwości jest powszechny, dlatego procesy mogą trwać długie lata. Niemniej jednak, można oczekiwać, że w miarę upływu czasu, sądy ustabilizują orzecznictwo i zwiększy się zainteresowanie klientów.
Podsumowanie
Kredytobiorcy złotówkowi coraz śmielej dochodzą swoich praw wobec banków. Wadliwe umowy oparte na wskaźniku WIBOR naruszają interesy konsumentów i łamią przepisy prawa. Banki nie dostarczają klientom istotnych informacji, zarówno o sposobie ustalania WIBOR, jak i o zmienności oprocentowania. Walka o sprawiedliwość może zająć wiele lat, ale sukcesy frankowiczów dają złotówkowiczom nadzieję na odzyskanie swoich pieniędzy. Banki muszą przygotować się na zmiany i być bardziej skłonne do rozmów i zawierania ugód, aby uniknąć większych strat.
