Ostatnie wydarzenia związane z frankowiczami przyniosły nowe wyzwanie dla polskich banków. Związek Banków Polskich (ZBP) szacuje, że banki będą musiały podwoić swoje rezerwy na tzw. ryzyko kredytów w CHF. Dodatkowo, po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), banki mogą podjąć próbę waloryzacji, np. inflacyjnej, kapitału pożyczonego frankowiczom.
Wywołane Wyrokiem TSUE, Oczekiwane Podwojenie Rezerw
Rezerwy na ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi w walutach obcych dotychczas wynosiły około 40 mld zł. Jednak w świetle ostatnich szacunków ZBP, w okresie 2023-2025 kwota ta powinna wzrosnąć o dodatkowe 42 mld zł.
To rezultat wyroku TSUE z 15 czerwca tego roku, który uznał, że banki nie mają prawa do rekompensaty za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej zawierającej nieuczciwe postanowienia. W praktyce oznacza to, że frankowicze mają możliwość wywalczenia w sądzie „darmowego kredytu”, co w sumie może kosztować banki około 100 mld zł.
Banki muszą teraz przyspieszyć proces zawiązywania rezerw. ZBP przygotował dwa scenariusze, jak to może się odbyć: w scenariuszu referencyjnym, koszty związane z CHF zostaną rozłożone równomiernie w latach 2023-2025 – po ok. 14 mld zł rocznie. W scenariuszu szokowym, kumulacja rezerw nastąpi w 2023 roku, sięgając 25 mld zł.
Możliwe Scenariusze Przyszłości: Walka Nie Jest Jeszcze Skończona
Pomimo bezpośrednich konsekwencji wyroku TSUE, eksperci z ZBP twierdzą, że banki poradzą sobie, ponieważ przygotowywały się na ten problem od wielu lat. Wysokie stopy procentowe i rekordowo duże zyski odsetkowe na razie sprzyjają bankom. W dłuższej perspektywie, konsekwencje wyroku mogą jednak oznaczać znacząco niższy wzrost kapitałów własnych banków i obniżenie ich potencjału do finansowania gospodarki.
Banki nie złożyły jeszcze broni. ZBP ocenia, że istnieją podstawy prawne, aby banki mogły ubiegać się o waloryzację kapitału wypłaconego kredytu. To nie będzie żadne wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, ani żadna rekompensata – ale jedynie urealnienie wartości wypłaconego kapitału.
Jedno jest pewne – bitwa z frankowiczami wciąż trwa, a jej wynik będzie miał dalekosiężne skutki dla przyszłości sektora bankowego w Polsce.
