Inflacja bazowa w Polsce osiągnęła w marcu rekordowy poziom, co wskazuje na silną presję inflacyjną w gospodarce i jej powiązanie z czynnikami krajowymi. Wskaźnik cen dóbr konsumpcyjnych, nieuwzględniający żywności, paliw i energii, wzrósł do 12,3%, jak podaje Narodowy Bank Polski (NBP). Jest to najwyższy odczyt w historii statystyk sięgającej 2001 roku.
NBP opublikował również dane dotyczące inflacji w marcu 2022 r., w których:
- po wyłączeniu cen żywności i energii wzrosła do 12,3% wobec 12,0% w lutym;
- po wyłączeniu cen administrowanych (podlegających kontroli państwa) wyniosła 15,7% wobec 18,1% miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wzrosła do 16% wobec 15,5% miesiąc wcześniej;
- tzw. 15-proc. średnia obcięta wyniosła 15,5% wobec 17,0% miesiąc wcześniej.
Wskaźnik inflacji bazowej pomijający ceny żywności i energii jest najczęściej używany przez ekonomistów i bankierów centralnych jako miernik inflacji „krajowej”. Teoria zakłada, że mierzy on skalę inflacji wynikającej z siły popytu krajowego, kontrolowanego pośrednio przez politykę pieniężną banku centralnego.
W lutym „zwykła” inflacja CPI osiągnęła ponad 26-letnie maksimum na poziomie 18,4%, a w marcu spadła do 16,1% z powodu wysokiej bazy ubiegłorocznej. Niemniej jednak, inflacja pozostaje wysoka w ujęciu miesięcznym, a indeks cen dóbr konsumpcyjnych wzrósł o prawie 5% od początku roku.
Eksperci zgadzają się, że w marcu rozpoczął się cykliczny spadek inflacji CPI w Polsce, który będzie trwał przez następne miesiące, zbliżając się do wartości jednocyfrowych. Główną przyczyną tego spadku są efekty wysokiej bazy sprzed roku, czyli bardzo wysokich cen paliw i żywności.
Jednak rosnąca inflacja bazowa wskazuje, że presja inflacyjna przenosi się na rynki dóbr dyskrecjonalnych, co świadczy o względnej sile popytu konsumpcyjnego. Wyższe stopy procentowe i realny spadek płac nie wydają się dotychczas znacząco wpłynęły na hamowanie tego popytu.
Prognozy analityków zakładają, że inflacja bazowa zacznie maleć kilka miesięcy po szczycie inflacji CPI. Mimo spodziewanego spadku inflacji CPI, utrzymująca się wysoka inflacja bazowa może stanowić wyzwanie dla polskiej gospodarki i banku centralnego. W takiej sytuacji, Narodowy Bank Polski może być zmuszony do dalszego zaostrzenia polityki pieniężnej, podnosząc stopy procentowe, aby stłumić rosnącą presję inflacyjną.
Z drugiej strony, istnieje także ryzyko, że dalsze podwyżki stóp procentowych mogą zaszkodzić gospodarce, zwłaszcza w sektorze kredytów hipotecznych i przedsiębiorstw, które są wrażliwe na zmiany kosztów finansowania. Równocześnie, długoterminowe skutki trwającej inflacji, takie jak spadek siły nabywczej i obniżenie wartości oszczędności, mogą wpłynąć na poziom życia społeczeństwa.
Dlatego kluczowe jest, aby polityka monetarna była dobrze zrównoważona, aby zarówno wspierać wzrost gospodarczy, jak i utrzymywać inflację w ryzach. Odpowiednie decyzje w tym zakresie będą miały kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju gospodarki i stabilności finansowej Polski w obliczu wyzwań inflacyjnych.
