Frankowicze to osoby, które zaciągnęły kredyty hipoteczne indeksowane lub denominowane do franka szwajcarskiego. W ostatnich latach temat frankowiczów zyskał dużą uwagę ze względu na kwestie związane z uczciwością umów kredytowych.
- Kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego: W przypadku kredytów indeksowanych, umowa jest zawierana w złotówkach, ale saldo kredytu jest wyrażone w CHF. Spłaty odbywają się w złotówkach lub bezpośrednio w CHF po wejściu w życie ustawy antyspreadowej.
- Kredyty denominowane do franka szwajcarskiego: W przypadku kredytów denominowanych, umowa jest zawierana w CHF, a kwota przeliczana na złotówki w dniu wypłaty kredytu. Spłaty odbywają się w sposób analogiczny do kredytów indeksowanych.
- Abuzywność umów kredytowych: Abuzywność umów kredytowych wynika z nieuczciwych postanowień umownych, które nie były indywidualnie uzgodnione, rażąco naruszają interesy konsumenta lub są niejasne. Abuzywne postanowienia nie wiążą konsumenta, a umowa może zostać uznana za nieważną od początku.
- Konsekwencje abuzywności: Stwierdzenie nieważności umowy kredytowej prowadzi do wzajemnych nienależnych świadczeń między klientem a bankiem. Klient płacił raty kapitałowo-odsetkowe, mimo że umowa nie istniała, a bank wypłacił kwotę kredytu bezpodstawnie.
- Brak informacji o ryzyku kursowym: W umowach kredytów indeksowanych i denominowanych często brakowało wyraźnego pouczenia o ryzyku kursowym, które pojawia się w przypadku wzrostu kursu CHF. Klienci nie byli również informowani o mechanizmach ustalania kursów czy możliwych zagrożeniach związanych z kredytem.
Ochrona praw konsumentów ma na celu zapewnienie uczciwego traktowania klientów przez banki oraz udzielenie wyczerpujących informacji na temat wszelkich mechanizmów i zagrożeń związanych z umową kredytową. Kwestia abuzywności umów kredytowych frankowiczów jest wciąż tematem dyskusji w orzecznictwie sądowym.
O co walczą frankowicze: sprawiedliwość i eliminacja nieuczciwych umów
Frankowicze, czyli osoby z kredytami indeksowanymi i denominowanymi do franka szwajcarskiego, walczą przede wszystkim o sprawiedliwość i eliminację nieuczciwych umów z obrotu. Choć aspekt finansowy jest istotny, istnieje również potrzeba uzyskania elementarnej sprawiedliwości. Banki powinny nie tylko zwrócić pieniądze, ale także umowy powinny być uznane za nieistniejące, skoro zostały zawarte w sposób sprzeczny z obowiązującym prawem.
W czasach, gdy kredyty frankowe były udzielane, mogły wydawać się korzystne dla kredytobiorców, często stanowiły jedyną opcję zakupu mieszkania. Banki, jako instytucje zaufania publicznego, były traktowane jako podmioty wiarygodne. Gdyby jednak umowy o kredyt frankowy były oznaczone jako „PRODUKT WYSOKIEGO RYZYKA”, a pracownicy banków zwracali uwagę na potencjalne ryzyko związane ze spłatą takiego kredytu, liczba poszkodowanych frankowiczów byłaby znacznie mniejsza.
Zamiast postrzegać frankowiczów jako cyników, którzy instrumentalnie wykorzystują przepisy tylko dlatego, że wzrósł kurs franka, warto spojrzeć na sprawę z innej perspektywy. Wzrost kursu franka był przewidywalny, jednak nie zadbano o przestrzeganie przepisów prawa i odpowiednie informowanie konsumentów. Gdyby prawo było przestrzegane, liczba poszkodowanych osób byłaby znacznie mniejsza.
