Według danych Frankowicze na przestrzeni ok. jednego roku dogadywali się ze swoimi bankami w sprawach kredytów tylko 19 tys. razy. Dane udostępnione przez Komisję Nadzoru Finansowego pokazują, że znacznie chętniej wybierają drogę sądową, ale przed Sądem Polubownym przy KNF ilość mediacji jest jednak wyższa od ugód odrzuconych.
Spis treści:
Sąd Polubowny przy KNF
Pomiędzy 1 października 2021 a 16 grudnia 2022 roku przeprowadzono w Sądzie Polubownym przy KNF liczbę 32 594 postępowań mediacyjnych dotyczących umów kredytowych indeksowanych lub denominowanych do walut obcych i należy to uznać za wynik wysoki. Eksperci zauważają, że jednocześnie nadal większa liczba spraw ląduje w sądach powszechnych i można by uznać, że za sprawą już ugruntowanego orzecznictwa i większej świadomości społecznej na ten temat. Nie są to jednak jedyne powody, a niektórzy eksperci twierdzą, że zasadnicze powody są inne.
Niechęć do prowadzenia mediacji z bankami wynika według nich z faktu różnorakiego podchodzenia do spraw frankowych przez określone banki. Nie tylko każdy bank ma inne spojrzenie na rozwiązanie konfliktu ze swym klientem, ale nawet jednemu klientowi przedstawiane są różne warunki rozwiązania. Polubowne załatwianie sporów jest przy tym tak przez banki kierowane, aby zyskać na zmianach jak najwięcej, przez co ugody są zawsze mniej korzystne dla Frankowicza od ścieżki sądowej.
Dodatkowo podczas zawierania ugody często Frankowicz musi uregulować jednorazowo spłatę kredytu, a wielu na to nie stać. Zachodzi wówczas konieczność zaciągania kolejnego kredytu i do tego w złotówkach, a obecnie takie zobowiązania są oferowane na bardzo niekorzystnym oprocentowaniu dla klientów.
Ostatnim powodem mniejszej ilości mediacji od spraw kierowanych do sądów jest niedostateczna liczba osób zaangażowanych w procesy mediacyjne. Eksperci zauważają, że możliwości organizacyjne Sądu Polubownego przy KNF nie pozwalają na znaczące zwiększenie ilości mediacji.
Jak szybko radzi sobie Sąd Polubowny przy KNF?
Komisja Nadzoru Finansowego udostępniła dane dotyczące wspomnianego okresu od 1 października 2021 roku do 16 grudnia 2022 roku. Z liczby mediacji, którymi Sąd Polubowny miał się zająć zakończono 27 651 postępowań mediacyjnych, czyli 84,8 proc. wszystkich postępowań.
Eksperci uznają tempo rozstrzygnięć za szybkie, ale nie należy tego mylić z ilością zawartych ugód. Szybkość wynika z faktu, że strony najczęściej już na początku postępowania decydują się na zawarcie ugody albo jej odrzucenie. Wszystko zależy więc od nastawienia stron, a próby ugód zakończone odrzuceniem przez klienta, uznawane ogólnie za porażkę banku, sumarycznie trafiają w końcu do sądów powszechnych.
Sprawy, w których klient banku ma do wyboru zawarcie ugody albo jej odrzucenie najczęściej kończą się szybko. Według przecieków z tajnych dla zasady ugód Frankowiczów z bankami, ugody te nie są zbyt atrakcyjne dla konsumentów. Przecieki pochodzą jednak od osób, które odrzuciły ugodę z bankiem, ponieważ według nich oferta tych ugód zapewniała jedynie 20 proc. sumy, jaką mogą uzyskać w sądzie powszechnym. Osoby odrzucające oferty ugód pochodzących od banków twierdzą, że realne możliwości negocjacji przedstawianych ugód nie istniały.
Stąd szybkie zakańczanie takich postępowań przed Sądem Polubownym przy KNF, gdzie dłużej trwają jedynie sprawy rzeczywiście ugodowe. Wówczas po wstępnym zaakceptowaniu przez strony warunków ugody następuje czas dopracowywania indywidualnych szczegółów, a także wyjaśnianie problemów oraz wątpliwości, które występują podczas formułowania treści ugody.
Więcej ugód zawartych niż odrzuconych w Sądzie Polubownym przy KNF
Powszechnie nadal więcej Frankowiczów wstępuje na drogę sądową zamiast mediacyjnej. Jednak dane z KNF dotyczące liczby ugód zawartych w stosunku do ugód odrzuconych wykazują, że chyba nie do końca wszystkie zaproponowane ugody były takie złe.
W okresie od 1 października 2021 roku do połowy grudnia 2022 roku 7900 propozycji ugód odrzucono, ale za to zawarto 19 751 ugód. Niemal 30 proc. z rozpoczętych postępowań nie zakończono ugodą i według ekspertów winne są banki, których propozycje były za mało elastyczne, zbytnio ograniczały możliwości negocjacyjne i ogólnie ugody są bardzo korzystne dla banków, ale niekoniecznie dla ich klientów.
Bank zawsze zyskuje na ugodzie, chociażby ograniczając koszty sądowe, mogące wynieść nawet do 100 tys. zł w jednej sprawie frankowej. Przy przegranej w sądzie bank musi dodatkowo zwrócić klientowi nadpłatę, a więc dzięki ugodzie może szacunkowo zyskiwać, pozostawiając w bankowym sejfie nawet do 80 proc. więcej pieniędzy.
Tymczasem klient banku zawierający ugodę zyskuje znacznie mniej, a nawet nie zyskuje wcale. Za korzyść realną dla Frankowicza przy zawarciu ugody można uznać pozbycie się ciążącej a niezałatwionej sprawy i w porównaniu do postępowania sądowego, przeprowadzonej dzięki ugodzie według relacji znacznie szybciej.
Jednocześnie nie można jednoznacznie stwierdzić, czy mediacje za pośrednictwem KNF są łatwiejsze od przeprowadzanych z jej pominięciem. W sumie przecież i tak wszystko zależy od podejścia stron oraz osoby mediatora, a ponadto eksperci są zdania, że zawieranych ugód będzie coraz mniej.
Pierwszym powodem są banki, które z trudem zmieniają swoje sztywne rygorystyczne podejście, a drugim WIBOR. Jego obecna stawka oraz wątpliwości co do samego istnienia skutecznie zniechęcają Frankowiczów. Dość wspomnieć, że w październiku WIBOR wynosił 1 proc., gdy obecnie wynosi ponad 7 proc. a przecież to bardzo istotne warunki dla zawierania nowej umowy kredytu.
Podsumowując, prognozy dotyczące przystępowania do mediacji w sprawach frankowych w Sądzie Polubownym przy KNF nie są optymistyczne. Tutaj eksperci są zgodni, że liczba ich będzie spadać. Pomijając mediacje zakończone fiaskiem, które trwają krótko, mediacje dotyczące treści ugód nie są ani łatwe, ani krótkotrwałe. Wprawdzie niektóre sądy powszechne rozpatrują sprawy frankowe dłużej, to istnieją i takie, w których rozstrzygnięcie następuje szybciej aniżeli wypracowanie ugody przy KNF. No i atut główny – w sądzie Frankowicz może ugrać dla siebie znacznie więcej.
