Kryzys wywołany pandemią, a następnie jego pogłębienie wynikłe z wojny na Ukrainie i dalej zaistnienie kryzysu energetycznego spowodowały wysoką inflację oraz drastyczny wzrost stóp procentowych. Zdolność kredytowa spadła u wielu kredytobiorców i aby dać im nieco oddechu rząd zdecydował o wprowadzeniu wakacji kredytowych. Wakacje objęły drugie półrocze 2022 r. w wymiarze czterech miesięcy, a na kolejne cztery miesiące można liczyć również w roku nadchodzącym, ale już w jego całym wymiarze, a ściślej jeden miesiąc na kwartał. I tu pojawia się pytanie, które miesiące wybierać na przerwę w spłatach?
Według Biura Informacji Kredytowej, od momentu możliwości składania w lipcu 2022 do połowy października wakacjami kredytowymi objęto 52,3 proc. umów hipotecznych, a więc ok. 1,7 mln kredytobiorców. Oznacza to sporą popularność, ponieważ u niektórych osób raty wzrosły niemalże dwukrotnie, ale nie boom, gdyż ta liczba ledwie przekroczyła połowę kredytobiorców uprawnionych.
Czym są wakacje kredytowe?
Zapewnione przez rząd wakacje kredytowe są możliwością zawieszenia na jakiś czas spłaty kredytu hipotecznego, w tym wypadku do ośmiu miesięcy. Taki zabieg ma pomóc kredytobiorcom, którym trudniej spiąć budżety domowe. Jednocześnie nie chodzi jedynie o kredytobiorców mających problemy ze stabilnością finansową, a zawieszenie spłat hipoteki dotyczy zarówno kapitału, jak i odsetek. Ważny jest tutaj termin „zawieszenie”, a nie anulowanie.
Banki podczas trwania wakacji nie mogą naliczać wprawdzie żadnych dodatkowych odsetek, ale raty kredytów nie są umarzane, lecz przekładane. Po prostu okres spłaty kredytu zostaje wydłużony o ilość miesięcy, w których kredytobiorca skorzystał z wakacji.
Nie jest to pierwsza tego typu pomoc dla spłacających kredyty hipoteczne. Poprzednie wakacje kredytowe w roku 2020 oraz 2021 były jednak nieco inne, ponieważ wynikały z rekomendacji KNF. Obecnie mamy wprowadzenie przez rząd, czyli narzucone bankom i co jest zresztą dla nich dużym obciążeniem, zaniżającym znacznie wyniki finansowe.
Czy każdy właściciel hipoteki może skorzystać z wakacji kredytowych? Otóż nie. Do banków mogą być składane wnioski spełniające poniższe warunki:
- kredyt hipoteczny został udzielony w złotych polskich i przed dniem 1 lipca 2022 roku;
- kredyt dotyczy własnych potrzeb mieszkaniowych, także budowy domu;
- tylko jeden kredyt hipoteczny danego kredytobiorcy może zostać objęty wakacjami.
Powyższe warunki oznaczają, że wzięcie kredytu hipotecznego w celach inwestycyjnych, a więc np. na zakup mieszkania pod wynajem wyklucza możliwość skorzystania z wakacji kredytowych. Ponadto posiadanie dwóch i więcej zobowiązań kredytowych nie oznacza możliwości odroczenia spłaty każdego z nich, ponieważ wakacje mogą dotyczyć tylko jednego kredytu.
Według danych statystycznych odnośnie do hipotek w Polsce odetchnąć na chwilę od spłaty może większość kredytobiorców. Nie ma przede wszystkim zapisów o wysokości dochodów, a więc osoby radzące sobie ze spłatą mogą wykorzystywać wakacje do realizowania nadpłat kredytu hipotecznego, co przekłada się przecież każdorazowo na obniżenie wartości zobowiązania.
Czy istnieją najlepsze momenty dla złożenia wniosku o wakacje kredytowe w roku 2023?
Przepisy, które wprowadziły wakacje kredytowe nie wyznaczyły bardzo sztywnych ram dla ich wykorzystywania. Nie są wprawdzie całkowicie dowolne, ale pewien wybór istnieje. Pełne wykorzystanie wakacji kredytowych w roku 2022 mogło dotyczyć nawet czterech miesięcy z rzędu, np. sierpnia i września z trzeciego kwartału oraz października i listopada z kwartału ostatniego. Cztery miesiące wakacji kredytowych do wykorzystania w roku 2023 nie daje już takiej możliwości, ponieważ można wykorzystywać jedynie po jednym miesiącu na kwartał.
Tutaj wielu kredytobiorców zaczyna się zastanawiać na d tym, które miesiące w danych kwartałach wybrać, aby móc dobrze wykorzystać wakacje kredytowe? Pytania dotyczą również terminu, od którego można składać wnioski o wakacje kredytowe?
Jeżeli chodzi o pytanie drugie, to wnioski można składać w momencie wybranym dowolnie przez posiadacza kredytu hipotecznego, ale oczywiści muszą się one zmieścić w ramach danego kwartału. Wnioski muszą być składane w banku, który udzielił kredytu i albo osobiście w oddziale, albo pocztą elektroniczną. Które jednak miesiące wyznaczyć na uwolnienie od rat?
Znakomita większość kredytów hipotecznych w Polsce jest oprocentowana w oparciu o wskaźnik WIBOR, czyli według zmiennej stopy procentowej, Wszystko więc zależy od rynku i od ustalanych przez RPP wysokości stóp procentowych.
Rada Polityki Pieniężnej od września utrzymuje stopy w ryzach, ale to nie oznacza, że na początku roku 2023 nie należy spodziewać się podwyżek stóp procentowych, bo o obniżkach raczej nie może być mowy. Trudno o racjonalne prognozy, ponieważ nie wiadomo, kiedy wystąpią podwyżki, ale czy nie można ustalić niczego rozsądnego?
Optymalnym rozwiązaniem mogą być tutaj dwa wybory. Pierwsza przerwa na okres około wielkanocny, czyli dwa miesiące z rzędu marzec i kwiecień, a druga obejmująca podobnie długi oddech od rat, czyli wrzesień oraz październik.
