Chociaż większość uwagi w zakresie problemów z bankami skupiają Frankowicze, to okazuje się, że nie tylko oni mają kłopoty z tymi instytucjami finansowymi. Kredyty hipoteczne udzielane w złotówkach również w wielu przypadkach zaciągnięto w sposób nieprawidłowy, z umową wadliwie skonstruowaną. Co gorsza, wielu konsumentów nie jest jeszcze tego świadomych, ale prawnicy coraz liczniej zauważają problem i zgłaszają konieczność uniezależnienia kredytu złotówkowego od oprocentowania WIBOR.
Spis treści:
Czym jest WIBOR i jak się oblicza jego wartość?
WIBOR to skrót od Warsaw Interbank Offered Rate – jest to uśredniony wskaźnik wysokości oprocentowania, które banki oferują w ramach udzielania pożyczek między sobą. Przedstawiciele kilkunastu największych banków codziennie wskazują na aktualną wysokość oprocentowania, jaką mogą zaoferować w przypadku udzielenia pożyczki innemu bankowi. Wartości te jednak muszą mieścić się w dolnym i górnym limicie, wyznaczanym przez Radę Polityki Pieniężnej.
Stawkę WIBOR wyznacza się też zależnie od okresu, na jaki pożyczka byłaby ewentualnie udzielona, na przykład na jeden dzień, na tydzień, na 3 miesiące czy na rok. Po odrzuceniu skrajnych wartości proponowanych przez banki, wylicza się średnią z pozostałych ofert i w ten sposób ustala się WIBOR na dany dzień. Ta wartość ma też później odniesienie do kredytów udzielanych zarówno przedsiębiorcom, jak i zwykłym konsumentom. W jaki sposób?
Wpływ wartości WIBOR na wysokość rat kredytowych
Kiedy konsument zaciągnie kredyt hipoteczny ze zmiennym oprocentowaniem, to bardzo ważne stają się dla niego wahania wysokości WIBOR. O ile marża od banku się nie zmienia, o tyle zmienny WIBOR może mieć duży wpływ na ostateczną wysokość oprocentowania kredytu, a tym samym wysokość kolejnej raty do spłacenia. Wartość WIBOR zależy od różnych czynników, jak na przykład sytuacja gospodarcza w kraju i na świecie.
Bywa, że WIBOR znacząco rośnie, przez co kredytobiorcy muszą ostatecznie oddać bankowi nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych więcej, niż zakładano w chwili podpisania umowy.
W przypadku kredytu hipotecznego, wysokość kolejnych rat aktualizuje się najczęściej według systemu WIBOR 3M (czyli co 3 miesiące), a czasem też w trybie 6 lub 9M. Szczegóły w tym zakresie powinny być wskazane w umowie kredytowej. Jak w rzeczywistości WIBOR wpływa na sytuację kredytobiorców?
Czy WIBOR jest sztucznie windowany przez banki?
Eksperci analizujący sytuację kredytobiorców zwracają uwagę, że związanie kredytu hipotecznego oprocentowaniem WIBOR sprawia, że umowy kredytowe noszą znamiona wadliwych ze szkodą dla konsumentów. W rzeczywistości bowiem banki nie stosują takich praktyk, jak pożyczanie sobie kapitału.
Jednocześnie są świadomi, że wysokość WIBOR wpływa na oprocentowanie kredytów hipotecznych konsumentów. W związku z tym, że realnie bank nie będzie chciał pożyczki od innego banku, to ich codzienne oprocentowania WIBOR mogą być ustanawiane specjalnie w wartości wyższej. Znawcy rynku finansowego twierdzą, że takie działania podejmuje się celem właśnie tworzenia sztucznie zawyżonych rat kredytowych dla konsumentów decydujących się na oprocentowanie zmienne.
Kredytobiorcy nie byli informowani o skutkach wahania wartości WIBOR
Jak się okazuje, konsekwencje wyboru oprocentowania zmiennego nie były dokładnie tłumaczone konsumentom, którzy zaciągali kredyt hipoteczny. Banki zachęcały klientów do starania się o kapitał w chwili, kiedy WIBOR utrzymywał się na niskim poziomie. Natomiast nie informowano już jak bardzo ta wartość może się zmienić i co to znaczy dla przyszłych rat kredytu. Banki interesowały się swoim zyskiem, więc nie tłumaczyły klientom jak określa się WIBOR i jak duży wpływ mają same banki na wysokość tego oprocentowania w przyszłości.
Jak uratować swoje finanse i uwolnić się od wpływu WIBOR?
Kredytobiorcy złotówkowego kapitału na cele hipoteczne mogą iść drogą Frankowiczów i bronić swoich praw przed sądem. Prawnicy analizujący umowy kredytowe z WIBOR zauważają, że obie formy kredytowania mają wspólne cechy, świadczące o naruszeniu interesów konsumentów.
W kredytach złotówkowych klientom również narzucono odgórnie warunki umowne, zapewniając o płynących z tego korzyściach. Brakowało jednocześnie zachowania obowiązku informacyjnego względem konsumentów, którzy gubili się w kwestii ustalania własnej zdolności kredytowej czy sposobu obliczania przyszłych rat. Nie mówiono im, jak działa rynek finansowy w przypadku oprocentowania i jak szybko wszystko może się zmienić na niekorzyść kredytobiorców. Te aspekty dają solidne podstawy do dochodzenia swoich roszczeń na drodze sądowej.
Co mogą zyskać w sądzie kredytobiorcy związani z WIBOR?
Wielu prawników zajmujących się sprawami finansowymi potwierdza, że konsumenci posiadający złotówkowy kredyt hipoteczny mają spore szanse na wygraną z bankiem w przypadku walki sądowej. Niezgodne z prawem zapisy umowne w zakresie oprocentowania WIBOR z dużą szansą mogą zostać usunięte z umowy kredytowej. Wtedy zazwyczaj albo cała umowa zostaje uznana za nieważną, albo sąd decyduje, że kredytobiorcę obowiązuje tylko stała marża bankowa wpisana do umowy. W obu przypadkach rozstrzygnięcie sądu będzie więc korzystne dla konsumenta.
Najlepszym rozwiązaniem dla kredytobiorców jest unieważnienie umowy kredytowej w całości. Wtedy bank musi oddać klientowi wszystkie wpłaty dokonane na poczet kredytu, razem z odsetkami, a konsument powinien oddać bankowi jedynie kwotę samego zaciągniętego kapitału. Z kolei w przypadku pozostawienia w mocy samej marży bankowej, klient będzie miał sporą nadpłatę na rzecz banku, którą bank będzie musiał zwrócić. Z pomocą doświadczonego prawnika finansowego można więc odzyskać spokój i wolność finansową.
