21 maja 2025 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) oficjalnie wszczął postępowanie antymonopolowe przeciwko producentowi paneli podłogowych Decora S.A. oraz dystrybutorowi Bel-Pol, a także dwóm menadżerom tych firm. Zarzuty obejmują podejrzenie zawarcia zmowy cenowej oraz podziału rynku w zakresie sprzedaży paneli winylowych, podkładów pod panele oraz listew przypodłogowych. Według UOKiK, skutkiem tych praktyk mogły być sztucznie zawyżone ceny produktów, które ponosili konsumenci i profesjonaliści zajmujący się układaniem podłóg. Firmom grozi kara do 10% rocznego obrotu, a menadżerom – do 2 mln zł.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czym jest zmowa cenowa paneli podłogowych? | To nielegalne porozumienie firm Decora i Bel-Pol na ustalanie minimalnych cen i dzielenie rynku. |
| Jakie kary grożą za zmowę cenową? | Firmom do 10% rocznego obrotu, menadżerom do 2 mln zł, co jest rekordowym wymiarem sankcji w Polsce. |
| Czy konsumenci zapłacili więcej przez tę zmowę? | Tak, przez ustalone ceny przeciętna rodzina mogła przepłacić nawet kilka tysięcy złotych przy zakupie paneli. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty
Szczegóły postępowania
Postępowanie wszczęte przez UOKiK to efekt wielomiesięcznego śledztwa, które nabrało tempa po sierpniowych przeszukaniach w siedzibach Decora w Środzie Wielkopolskiej oraz Bel-Pol z oddziałami m.in. w Poznaniu i Warszawie. Urząd zarzuca obu firmom zmowę cenową polegającą na ustalaniu minimalnych cen sprzedaży paneli winylowych, podkładów i listew przypodłogowych oraz podziale rynku hurtowego. Decora miała monitorować ceny swoich produktów w sieci dystrybucji i stosować represje wobec sprzedawców oferujących niższe stawki – od wstrzymywania dostaw po odbieranie rabatów. Bel-Pol natomiast miał współdziałać w unikaniu konkurencji poprzez dzielenie klientów według kryteriów geograficznych. Te praktyki ograniczały swobodną konkurencję i mogły prowadzić do sztucznego zawyżenia cen na rynku podłóg.
Dane finansowe i potencjalne kary
Decora to potężny gracz na polskim rynku paneli podłogowych – w 2024 roku grupa osiągnęła przychody ze sprzedaży sięgające około 588 milionów złotych. Zgodnie z prawem antymonopolowym, firma może zostać ukarana sankcją sięgającą nawet 10% tego obrotu, co oznacza potencjalną karę rzędu niemal 59 milionów złotych. Dla Bel-Pol wysokość kary zależy od wielkości przychodów z segmentu paneli i usług dystrybucyjnych, które nie są publicznie ujawniane. Co równie istotne, osobiste odpowiedzialności finansowe grożą dwóm menadżerom obu spółek – mogą oni zostać ukarani grzywną do dwóch milionów złotych każda. To najwyższe dotychczas sankcje dla kadry zarządzającej w polskich postępowaniach antymonopolowych.
Konsekwencje dla rynku
Zmowa cenowa paneli podłogowych ma bezpośredni wpływ na rynek oraz konsumentów. W Polsce segment paneli winylowych stanowi aż około 40% całego rynku podłóg, a ich popularność stale rośnie ze względu na trwałość i atrakcyjność wizualną. Średnia cena za metr kwadratowy takich paneli mieści się w przedziale od 100 do 250 złotych. Ustalanie minimalnych cen przez producenta uniemożliwiało sklepom stosowanie promocji czy rabatów, co ograniczało konkurencję i utrzymywało sztucznie wysokie ceny dla klientów detalicznych oraz firm wykonawczych. W efekcie konsumenci płacili więcej niż w warunkach wolnorynkowej rywalizacji.
Kontekst
Wcześniejsze działania UOKiK
Postępowanie przeciwko Decora i Bel-Pol nie jest odosobnionym przypadkiem działań UOKiK wymierzonych w nieuczciwe praktyki rynkowe. Już od sierpnia 2024 roku urząd prowadził postępowanie wyjaśniające dotyczące potencjalnej koordynacji cenowej i ograniczania konkurencji na rynku materiałów wykończeniowych, czego elementem były przeszukania u kilku powiązanych przedsiębiorstw, m.in. Sklepów Komfort i Decora Trade. W marcu bieżącego roku podobne kroki zostały podjęte wobec Jura Poland oraz sieci RTV Euro AGD za zmowę dotyczącą ekspresów do kawy – sprawa ta zakończyła się nałożeniem kar o wartości ponad 66 milionów złotych. Te działania wpisują się w szerszy trend wzmożonej aktywności urzędu przeciwko praktykom antykonkurencyjnym.
Trendy w polskim prawie antymonopolowym
Od 2023 roku UOKiK zdecydowanie zaostrzył politykę wobec naruszeń prawa konkurencji. W ubiegłym roku urząd wszczął aż osiemnastu postępowań wyjaśniających oraz siedem antymonopolowych skierowanych głównie przeciwko firmom z branży budowlanej, farmaceutycznej i elektronicznej. Nowością są kary nakładane bezpośrednio na menadżerów firm – już cztery takie sankcje zostały wymierzone w pierwszej połowie roku 2025, w tym rekordowa kara pół miliona złotych za udział w zmowie cenowej dotyczącą sprzętu AGD. Przykład Decora i Bel-Pol pokazuje, że urząd coraz częściej sięga po narzędzia mające odstraszyć osoby odpowiedzialne za podejmowanie decyzji biznesowych naruszających prawo konkurencji.
Historyczne precedensy
Zarzuty stawiane Decora i Bel-Pol wpisują się także w szerszy kontekst historycznych spraw antymonopolowych zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów była kara dla producentów samochodów ciężarowych z 2016 roku – aż 3,8 miliarda euro grzywny za zmowę trwającą ponad dekadę na terenie Unii Europejskiej. Na rodzimym rynku podobne postępowania dotyczyły m.in. dystrybutorów maszyn rolniczych czy producentów materiałów budowlanych. Sprawa Decora i Bel-Pol jest jednak wyjątkowa ze względu na połączenie zarzutów o ustalanie cen z praktykami dzielenia rynku między konkurentami oraz aktywnym monitorowaniem przestrzegania porozumień.
Perspektywy
Stanowiska stron
Decora oficjalnie zaprzecza zarzutom UOKiK i zapowiada walkę o unieważnienie postępowania lub jego umorzenie jako niesłuszne oraz niepoparte dowodami. Firma wskazuje, że jej polityka cenowa opiera się na rekomendacjach rynkowych zgodnych z prawem konkurencji. Bel-Pol nie udzielił komentarza na temat zarzutów wobec siebie ani menadżerów firmy. Z kolei eksperci prawni oceniają dostępne dowody – e-maile, zapisy rozmów WhatsApp oraz zeznania świadków – jako mocny fundament pozwalający UOKiK skutecznie udowodnić istnienie zmowy cenowej oraz podziału rynku.
Scenariusze rozwojowe
Krótkoterminowo branża podłogowa może spodziewać się wzmożonych kontroli i audytów ze strony UOKiK, szczególnie skupionych na mniejszych dystrybutorach współpracujących z Decora lub Bel-Pol oraz ich polityce cenowej. W średnim okresie potwierdzenie zarzutów może otworzyć drogę konsumentom do dochodzenia odszkodowań zbiorowych (tzw. private enforcement), co dodatkowo wpłynie na sytuację finansową oskarżonych firm. Dla Bel-Pol ewentualna wysoka kara finansowa może wymusić restrukturyzację działalności lub sprzedaż części aktywów celem zabezpieczenia płynności finansowej.
Możliwość uniknięcia kar
Zarówno Decora, jak i Bel-Pol mają możliwość skorzystania z programu łagodzenia kar (leniency), który przewiduje redukcję sankcji dla przedsiębiorstw współpracujących z organami ścigania antymonopolowego poprzez ujawnienie informacji o zmowie oraz dostarczenie dowodów przeciwko innym uczestnikom porozumienia. Program ten często powoduje rywalizację między firmami o status „świadka koronnego”, co może znacząco wpłynąć na przebieg postępowania oraz wysokość ewentualnych kar.
Zainteresowania czytelnika
Wpływ na konsumentów
Dla przeciętnego konsumenta konsekwencje zmowy cenowej są dotkliwe finansowo – panele winylowe to jeden z najpopularniejszych materiałów wykończeniowych stosowanych obecnie w około 70% nowych mieszkań w Polsce. Przy zakupie podłogi o powierzchni około 50 m² przeciętna rodzina mogła przepłacić nawet od dwóch do pięciu tysięcy złotych więcej niż wynikałoby to z wolnorynkowej konkurencji dzięki sztucznie narzuconym minimalnym marżom przez producenta i dystrybutora[7][15]. To znacząca kwota wpływająca bezpośrednio na budżety gospodarstw domowych.
Zaskakujące detale śledztwa
Śledztwo UOKiK ujawniło nietypowe metody stosowane przez Decora do egzekwowania zmowy: firma wykorzystywała algorytmy monitorujące ceny online u dystrybutorów i automatycznie generowała ostrzeżenia dla sprzedawców oferujących niższe stawki niż ustalone przez producenta[6]. Dodatkowo ustalenia wskazują na formalne porozumienia między Decora a Bel-Pol dotyczące niedokonywania sprzedaży klientom konkurencyjnym według kryteriów geograficznych[15]. Materiały dowodowe zawierały również nagrania spotkań menadżerów omawiających strategię utrzymania dyscypliny cenowej poprzez kontrolę kanałów dystrybucji[10].
Szersze implikacje
Sprawa ta rzuca światło na problem pionowych porozumień ograniczających konkurencję między producentami a dystrybutorami – według danych UOKiK stanowią one aż 43% wszystkich zgłoszeń dotyczących praktyk antymonopolowych w Polsce[12]. Oznacza to, że nawet nieformalne ustalenia prowadzone przez komunikatory czy e-maile mogą skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi dla przedsiębiorstw oraz ich kadr zarządzających. Dla konsumentów jest to przypomnienie, że tzw. ceny rekomendowane czy sugerowane często są narzucone siłą rynkową bez możliwości negocjacji czy obniżek.
Zmowa cenowa paneli podłogowych to nie tylko kwestia kar finansowych dla firm Decora i Bel-Pol, ale przede wszystkim sygnał alarmowy dla całego rynku budowlanego i konsumentów oczekujących uczciwej konkurencji oraz rozsądnych cen produktów wykończeniowych. Ostateczne rozstrzygnięcie tej sprawy będzie miało istotny wpływ zarówno na funkcjonowanie branży podłogowej w Polsce, jak i świadomość prawną przedsiębiorców co do ryzyka stosowania niedozwolonych praktyk rynkowych.
Warto zastanowić się nad rolą każdego z nas jako konsumenta – czy poprzez świadome wybory zakupowe i wsparcie inicjatyw chroniących uczciwość rynku możemy realnie wpływać na eliminację takich praktyk? To pytanie pozostaje otwarte wraz z dalszym rozwojem sytuacji wokół sprawy Decora i Bel-Pol.
