Rynek surowców w 2025 roku prezentuje fascynującą mieszankę sprzecznych trendów, gdzie transformacja energetyczna spotyka się z realiami geopolitycznymi. Miedź osiągnęła 9.609 USD za tonę w notowaniach spot, odzwierciedlając zwiększony popyt na metale niezbędne do elektromobilności. Jednocześnie węgiel API2 Rotterdam stracił niemal 20% wartości od początku roku, sygnalizując przyspieszenie odchodzenia od paliw kopalnych. Ropa naftowa Brent, balansując wokół 65 USD za baryłkę, zmaga się z nadpodażą z USA i sankcjami na rosyjski eksport. Te zmiany ilustrują głębsze przemiany w globalnej gospodarce, gdzie tradycyjne surowce ustępują miejsca materiałom przyszłości.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Dlaczego miedź zyskała 11% w 2025? | Wzrost popytu na infrastrukturę elektryczną i odbudowa zapasów w Chinach po strajkach w Chile napędzają notowania. |
| Co oznacza spadek węgla o 20%? | Europejska dekarbonizacja i konkurencja gazu ziemnego zmniejszają zapotrzebowanie na węgiel energetyczny. |
| Kiedy spodziewać się odbicia ropy? | Analitycy przewidują stabilizację wokół 66-68 USD w IV kwartale przy ograniczeniach OPEC+. |
Spis treści:
Metale bazowe w centrum uwagi inwestorów
Notowania surowców na London Metal Exchange odzwierciedlają fundamentalne zmiany w globalnej gospodarce. Miedź, osiągając 9.609,97 USD za tonę w transakcjach spot, umacnia swoją pozycję jako barometr koniunktury przemysłowej. Kontrakty terminowe 3M notowane są nieco niżej – 9.565 USD/t, co sugeruje ostrożność inwestorów wobec perspektyw średnioterminowych. Różnica między cenami spot a kontraktami terminowymi, znana jako backwardation, sygnalizuje napięcia podażowe na rynku fizycznym.
Wzrost o 11,1% od początku roku kontrastuje z rocznym spadkiem o 7,4%, ilustrując zmienność nastrojów rynkowych. Głównym motorem wzrostu pozostaje transformacja energetyczna, gdzie miedź odgrywa kluczową rolę w infrastrukturze odnawialnej. Jeden megawat mocy wiatrowej wymaga 3,6 tony miedzi, podczas gdy tradycyjna elektrownia węglowa potrzebuje zaledwie 1,1 tony. Elektromobilność dodatkowo napędza popyt – przeciętny samochód elektryczny zawiera 83 kg miedzi, czterokrotnie więcej niż pojazd spalinowy.
Aluminium pod presją polityki handlowej
Drugi co do wielkości rynek metali bazowych zmaga się z nadpodażą strukturalną. Chińska dominacja w produkcji aluminium, sięgająca 57% globalnych mocy, wywołuje napięcia handlowe z krajami zachodnimi. Unia Europejska zapowiedziała wprowadzenie ceł antydumpingowych od lipca 2025, co już teraz odbija się na notowaniach. Aluminium traci 3,7% od początku roku, osiągając 2.479 USD za tonę mimo ograniczeń produkcyjnych w prowincji Yunnan.
Kluczowym czynnikiem pozostaje chiński system limitów produkcyjnych, utrzymujący pułap na poziomie 45 milionów ton rocznie. Paradoksalnie, ograniczenia te nie powstrzymują eksportu, gdyż huty chińskie zwiększają eksport półproduktów aluminiowych, omijając formalne zakazy. Sytuacja ta frustruje zachodnich producentów, którzy argumentują o nieuczciwej konkurencji wspieranej przez państwo.
Węgiel energetyczny w odwrocie strategicznym
Notowania węgla API2 Rotterdam, benchmarku dla europejskiego rynku, spadły do 95,55 USD za 1000 ton, tracąc 19,72% od początku roku. Ten spektakularny spadek odzwierciedla acceleration europejskiej dekarbonizacji, gdzie węgiel ustępuje miejsca gazie ziemnemu i odnawialnym źródłom energii. Niemcy zamknęły ostatnie reaktory atomowe w 2023 roku, ale kompensują to rozbudową farm wiatrowych, nie zwiększając zużycia węgla zgodnie z pierwotnym obawami.
Paradoksalnie, podczas gdy ceny spadają, wolumen importu pozostaje stabilny. Kraje UE sprowadziły 12,8 miliona ton w kwietniu 2025, głównie z Kolumbii i RPA. Niemcy i Polska odpowiadają za 63% tego wolumenu, traktując węgiel jako ubezpieczenie energetyczne w przypadku zakłóceń dostaw gazu. Ta strategia double insurance kosztuje europejskich podatników około 3,2 miliarda euro rocznie w postaci dotacji do elektrowni rezerwowych.
Azjatycka alternatywa dla europejskiego spadku
Podczas gdy Europa odchodzi od węgla, Azja Południowo-Wschodnia zwiększa import. Wietnam, Filipiny i Malezja planują uruchomienie 47 nowych elektrowni węglowych do 2027 roku, co może częściowo zrekompensować europejski spadek popytu. Indonesia, największy eksporter węgla energetycznego, przekierowuje dostawy z portów europejskich do terminali w Harbinie i Tiencinie, utrzymując stabilność przychodów eksportowych.
Kluczowe znaczenie ma również polityka cenowa chińskich elektrowni państwowych. Pekin utrzymuje sztywne limity cen energii elektrycznej, zmuszając elektrownie do zakupu najtańszego dostępnego węgla. To tworzy sztuczny popyt na indonezyjski węgiel niskiej jakości, którego cena netto oscyluje wokół 78 USD za tonę po uwzględnieniu kosztów transportu.
Ropa naftowa między sankcjami a technologią
Notowania ropy Brent stabilizują się wokół 65 USD za baryłkę, tracąc 19,47% w ujęciu rocznym. Ten spadek wynika z kombinacji zwiększonej produkcji łupkowej w USA i skuteczności sankcji na rosyjski eksport. Stany Zjednoczone osiągnęły rekordową produkcję 13,387 miliona baryłek dziennie, wykorzystując innowacyjne techniki szczelinowania hydraulicznego w złożach Permian Basin.
Sankcje wobec Rosji ewoluowały od prostych zakazów importu do skomplikowanych ograniczeń ubezpieczeniowych. Zakaz ubezpieczeń tankowców przewożących ropę uralską powyżej 60 USD za baryłkę skutecznie ogranicza rosyjski eksport do Indii i Chin. Moskwa kompensuje to rozbudową własnej floty tankowców, ale proces ten wymaga czasu i znacznych inwestycji.
OPEC+ w nowej roli stabilizatora
Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową plus Rosja odgrywa obecnie rolę swing producera, dostosowując produkcję do wahań popytu globalnego. Decyzja o utrzymaniu ograniczeń produkcyjnych na poziomie 2 milionów baryłek dziennie do końca 2025 roku sygnalizuje determinację w obronie cen. Saudi Aramco, największy światowy eksporter, zwiększył moce wydobywcze do 12,3 miliona baryłek dziennie, ale wykorzystuje je jedynie w 78%.
Kluczowym graczem pozostają Zjednoczone Emiraty Arabskie, które systematycznie przekraczają przydzielone kwoty produkcyjne. Abu Dhabi argumentuje, że inwestycje w moce wydobywcze nie mogą pozostawać nieużywane z powodów politycznych. Ta postawa tworzy napięcia wewnętrzne w OPEC+, gdzie Rosja i Arabia Saudyjska naciskają na większą dyscyplinę produkcyjną.
Gaz ziemny jako paliwo przejściowe
Rewolucja w gazie ziemnym rozgrywa się na dwóch frontach: amerykańskim eksporcie LNG i europejskiej dywersyfikacji dostaw. Amerykańskie terminale eksportowe osiągnęły zdolność 14,8 miliarda metrów sześciennych miesięcznie, czyniąc USA największym eksporterem skroplonego gazu ziemnego. Ceny Henry Hub spadły do 3,46 USD za milion BTU, odzwierciedlając nadpodaż na rynku krajowym.
Europa, przyspieszona przez konflikt ukraiński, zbudowała infrastrukturę LNG pozwalającą na całkowite odejście od rosyjskiego gazu. Terminale regazyfikacyjne w Niemczech, Holandii i Polsce osiągnęły łączną zdolność 165 miliardów metrów sześciennych rocznie. To przekracza dotychczasowy import z Rosji o 23%, tworząc bufor bezpieczeństwa energetycznego.
Sezonowość i prognozy cenowe
Gaz ziemny charakteryzuje się wysoką sezonowością, z pikami popytu w miesiącach zimowych. Energy Information Administration przewiduje wzrost cen Henry Hub do 5,10 USD za milion BTU w pierwszym kwartale 2026, napędzany zimowym wzrostem popytu. Europa, z cenami TTF Gas na poziomie 37,43 EUR za MWh, pozostaje mniej wrażliwa na wahania sezonowe dzięki zwiększonym zdolnościom magazynowym.
Kluczowym czynnikiem długoterminowym pozostaje konkurencja między gazem a odnawialnymi źródłami energii. Elektrownie gazowe pełnią rolę backup power dla niestabilnej produkcji wiatrowej i solarnej, ale rozwój technologii magazynowania energii może ograniczyć tę funkcję. Analitycy Goldman Sachs prognozują szczyt popytu na gaz w Europie około 2028 roku, po czym rozpocznie się stopniowy spadek.
Czynniki makroekonomiczne kształtujące rynki
Polityka monetarna głównych banków centralnych pozostaje kluczowym drivers notowań surowców. Federal Reserve utrzymuje stopy procentowe w przedziale 5,25-5,50%, ograniczając atrakcyjność inwestycji w commodities. Silny dolar amerykański, który umocnił się o 4,2% wobec koszyka walut od początku roku, dodatkowo obciąża notowania surowców denominowanych w USD.
Wskaźniki koniunktury przemysłowej sygnalizują spowolnienie tempa wzrostu w kluczowych gospodarkach. Chiński PMI spadł do 50,4 punktu w kwietniu, podczas gdy europejski pozostaje na poziomie 45,8 punktu. To przekłada się na niższe zamówienia dla hut i rafinerii, które w drugim kwartale zmniejszyły produkcję średnio o 4,8%. Paradoksalnie, spowolnienie to może wzmocnić ceny w średnim terminie poprzez ograniczenie inwestycji w nowe moce wydobywcze.
Perspektywy na drugą połowę roku
Kluczowe dla rozwoju sytuacji będą wybory prezydenckie w USA, zaplanowane na listopad 2025. Kandydaci przedstawiają odmienne wizje polityki energetycznej: od radykalnego przyspieszenia transformacji energetycznej po powrót do fossil fuels first. Rynki surowców tradycyjnie wykazują zwiększoną volatilność w okresach przedwyborczych, szczególnie w segmentach związanych z polityką klimatyczną.
Drugim istotnym czynnikiem pozostaje chiński program stymulacji gospodarczej, którego szczegóły mają zostać ogłoszone we wrześniu. Poprzednie pakiety stymulacyjne generowały znaczący wzrost popytu na metale bazowe, ale obecne programy koncentrują się na high-tech industries kosztem tradycyjnej infrastruktury. To może ograniczyć pozytywny wpływ na notowania miedzi i aluminium, jednocześnie wspierając popyt na metale ziem rzadkich wykorzystywane w elektronice.
Meta description: Analiza notowań surowców 2025: miedź zyskuje 11%, węgiel traci 20%, ropa stabilizuje się. Prognozy cen metali, paliw i wpływ transformacji energetycznej.
