Prowadzenie działalności gospodarczej jest jednym z podstawowych praw przysługujących obywatelom. W większości przypadków, przedsiębiorcy mają swobodę wyboru formy prawnej, w której chcą działać. Istnieją jednak sytuacje, w których orzeka się zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Celem tego zakazu jest usankcjonowanie nieuczciwych przedsiębiorców, którzy narażają swoich kontrahentów na niemożność zaspokojenia należności. W tym artykule omówimy kiedy i wobec kogo orzeka się zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz jakie są jego skutki.
Spis treści:
Kiedy i wobec kogo orzeka się zakaz prowadzenia działalności?
Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może zostać orzeczony wobec różnych podmiotów. Przede wszystkim, osoba zobowiązana do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości może zostać objęta takim zakazem.
Zakaz może również dotyczyć osoby fizycznej, jeżeli jej niewypłacalność jest wynikiem celowego działania lub rażącego niedbalstwa. Ponadto, osoba faktycznie zarządzająca przedsiębiorstwem dłużnika, która istotnie przyczyniła się do niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie, może być objęta zakazem.
Zakaz prowadzenia działalności może być również nałożony na osobę, która po ogłoszeniu upadłości ukrywa, niszczy lub obciąża majątek wchodzący w skład masy upadłości. Podmioty, które po ogłoszeniu upadłości nie wydają lub nie wskazują majątku, ksiąg handlowych, korespondencji lub innych dokumentów upadłego, również mogą być objęte zakazem.
Jeżeli przedsiębiorca znajdzie się w stanie niewypłacalności, zobowiązany jest do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie nie później niż 30 dni od wystąpienia podstawy do ogłoszenia upadłości. Dłużnik jest uważany za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań.
W przypadku osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym przekroczenie wartości ich majątku przez zobowiązania, również uważa się za niewypłacalne. Niewypłacalność istnieje niezależnie od przyczyny niewykonywania zobowiązań oraz liczby wierzycieli.
Przesłanki orzeczenia zakazu prowadzenia działalności
Przed orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, sąd bierze pod uwagę stopień winy oraz skutki działań podejmowanych przez przedsiębiorcę. Istotne jest także obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego oraz rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli.
Zakaz może zostać orzeczony wobec osoby fizycznej, jeśli jej niewypłacalność wynika z celowego działania lub rażącego niedbalstwa. Ponadto, zakaz może dotyczyć osób, wobec których wystąpiły recydywa upadłościowa, czyli ogłoszenie upadłości nie dawniej niż pięć lat przed ponownym ogłoszeniem upadłości.
Warto podkreślić, że sąd nigdy nie orzeka zakazu prowadzenia wszelkiej działalności gospodarczej. Zakaz dotyczy zawsze określonej działalności gospodarczej, która jest związana z przestępstwem popełnionym przez przedsiębiorcę. Przy orzekaniu zakazu, sąd musi precyzyjnie określić przedmiotowy zakres tego zakazu.
Skutki zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej może zostać nałożony na okres od 1 do 10 lat. Obejmuje on prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek, a także pełnienie funkcji w zarządzie, radzie nadzorczej lub jako reprezentant lub pełnomocnik osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. Zakaz może dotyczyć również spółek handlowych, przedsiębiorstw państwowych, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeń.
Konsekwencje zakazu prowadzenia działalności gospodarczej są poważne. Obejmują one utratę możliwości zarobkowania oraz konieczność poszukiwania innego źródła dochodu. Dodatkowo, osoba objęta zakazem nie może pełnić funkcji w zarządzie oraz radzie nadzorczej spółek. Należy jednak zaznaczyć, że orzeczenie zakazu pełnienia tych funkcji wynika z Kodeksu spółek handlowych i nie wymaga dodatkowego orzeczenia sądu.
Podsumowanie
Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej jest sankcją dla przedsiębiorców, którzy zaniedbują swoje obowiązki związane z prowadzeniem firmy. Może być nałożony wobec osób, które nie złożyły wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie lub które utrudniają przebieg postępowania upadłościowego.
Orzeczenie zakazu należy do kompetencji sądu, który bierze pod uwagę stopień winy i skutki działań przedsiębiorcy. Skutki zakazu prowadzenia działalności gospodarczej to utrata możliwości zarobkowania oraz zakaz pełnienia funkcji w zarządzie i radzie nadzorczej spółek. Przedsiębiorcy objęci zakazem muszą szukać alternatywnych źródeł dochodu.
