W marcu 2025 roku polska kolej odnotowała znaczący wzrost liczby pasażerów, osiągając rekordowe wartości, które nie były widziane od ponad dekady. W porównaniu z marcem poprzedniego roku oraz lutym 2025 r., liczba podróżnych zwiększyła się o kilka milionów, co potwierdza rosnącą popularność kolei jako środka transportu. Jednocześnie sektor przewozów towarowych napotyka na trudności związane z geopolitycznymi i ekonomicznymi wyzwaniami, co wpływa na spadek wolumenów przewozów. Te zmiany mają istotne znaczenie dla pasażerów i całej branży kolejowej w Polsce.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak duży był wzrost liczby pasażerów kolei w marcu 2025? | W marcu 2025 roku koleją podróżowało 36,3 mln osób, to wzrost o 9,1% rok do roku i 13,9% względem lutego 2025. |
| Jakie inwestycje infrastrukturalne wpłynęły na ten wzrost? | Modernizacje linii kolejowych oraz nowe pociągi – m.in. lokomotywy PKP Intercity i pociągi Elf 3 – skróciły czas przejazdów i podniosły komfort podróży. |
| Dlaczego przewozy towarowe spadają mimo wzrostu pasażerskich? | Spadki w transporcie towarowym wynikają z czynników geopolitycznych, rosnących kosztów energii trakcyjnej oraz zmieniającej się sytuacji na rynku europejskim. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Rekordy pasażerskie i wyzwania towarowe
Marzec 2025 roku zapisał się jako miesiąc wyjątkowy dla polskiej kolei pasażerskiej. Liczba przewiezionych osób wyniosła aż 36,3 miliona, co stanowi najlepszy wynik marcowy od 2012 roku. W porównaniu z lutym tego samego roku oznacza to wzrost o imponujące 13,9%, a względem marca poprzedniego roku aż o 9,1%. Tak dynamiczny wzrost liczby pasażerów potwierdza stabilną tendencję rosnącego zainteresowania transportem kolejowym.
Praca przewozowa, mierząca liczbę pasażerokilometrów, osiągnęła poziom około 2,3 miliarda, co oznacza wzrost o ponad 7% rok do roku. Jednocześnie praca eksploatacyjna (pociągokilometry) zwiększyła się o ponad 10%, wskazując na większą intensywność wykorzystania taboru. Zauważalny jest jednak spadek średniej odległości podróży do około 63 kilometrów – co sugeruje rosnącą popularność krótkodystansowych połączeń aglomeracyjnych i regionalnych.
Z drugiej strony sektor przewozów towarowych zmaga się z utrzymującym się spadkiem. W marcu masa przewiezionych ładunków wyniosła około 17,9 mln ton, czyli o niemal 4% mniej niż rok wcześniej. Praca przewozowa spadła prawie o 5%. Udział PKP Cargo na rynku spadł do najniższego poziomu od kilku lat – poniżej 27% masy przewożonych towarów. To wyraźny kontrast wobec sukcesów sektora pasażerskiego i sygnał poważnych wyzwań dla branży towarowej.
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego dr inż. Ignacy Góra zwraca uwagę na rolę inwestycji infrastrukturalnych oraz nowoczesnego taboru jako głównych czynników sukcesu sektora pasażerskiego. Podkreśla również wpływ czynników geopolitycznych i kosztów energii na trudną sytuację przewozów towarowych.
Kontekst: Dlaczego kolej pasażerska rośnie?
Trend wzrostowy w liczbie pasażerów kolei utrzymuje się nieprzerwanie od początku pandemii COVID-19 i z każdym rokiem nabiera tempa. Już w pierwszym kwartale 2025 roku przewieziono ponad sto milionów osób – o ponad pięć procent więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Rekordy z października oraz maja 2024 r., kiedy liczba podróżnych przekraczała granice ponad trzydziestu sześciu milionów miesięcznie, zapowiadały obecne wyniki marcowe.
Na ten sukces wpływ miały szeroko zakrojone inwestycje infrastrukturalne oraz unowocześnienie taboru kolejowego. W ostatnim czasie do eksploatacji trafiły nowe lokomotywy PKP Intercity produkcji Newag zdolne do osiągania prędkości nawet do 160 km/h oraz pociągi aglomeracyjne Elf trzeciej generacji wykorzystywane przez Łódzką Kolej Aglomeracyjną i Koleje Śląskie. Równocześnie modernizacja kluczowych tras między największymi miastami Polski znacząco skróciła czas przejazdów – nawet o jedną piątą pierwotnego czasu.
Kolejnym ważnym aspektem jest konkurencyjność kolei względem transportu drogowego. Rosnąca punktualność pociągów (osiągająca około 87% w marcu) oraz wygoda podróży przekładają się na zwiększone zainteresowanie tym środkiem komunikacji. Wskaźnik wykorzystania kolei przez mieszkańców Polski osiągnął najwyższy poziom od ponad dwóch dekad, co świadczy o jej rosnącym znaczeniu w codziennym życiu obywateli.
Perspektywy: Co przyniesie przyszłość?
W perspektywie najbliższych miesięcy sektor kolejowy stawia sobie ambitne cele. Na rok 2025 wyznaczono plan obsłużenia aż czterystu trzydziestu milionów pasażerów, co oznacza około pięcioprocentowy wzrost względem wyników z poprzedniego roku. Nowy rozkład jazdy wprowadzony w grudniu 2024 r., oparty na równym takcie odjazdów z głównych stacji (np. odjazdy o pełnych godzinach i piętnastu minutach), ma ułatwić planowanie podróży oraz poprawić komfort obsługi klientów.
Tymczasem sektor przewozów towarowych stoi przed poważnymi wyzwaniami nie tylko lokalnymi, ale również ogólnoeuropejskimi. Spadki wolumenów obserwowane są także u naszych sąsiadów – w pierwszej połowie 2024 r. praca przewozowa w Polsce zmniejszyła się o ponad pięć procent. Rosnące koszty energii trakcyjnej dodatkowo obciążają rentowność transportu surowców takich jak węgiel czy chemikalia.
Z punktu widzenia polityki klimatycznej Unii Europejskiej kolej ma odegrać kluczową rolę w transformacji transportu lądowego. Cel zakłada zwiększenie udziału kolei do co najmniej trzydziestu procent do roku 2030 (obecnie udział ten wynosi około jedenastu procent). Na wsparcie tych działań przeznaczono fundusze unijne warte około dwudziestu miliardów złotych, które mają być przeznaczone między innymi na elektryfikację linii kolejowych oraz rozwój transportu intermodalnego.
Dlaczego to ważne dla czytelników?
Dla przeciętnego podróżnego zmiany te oznaczają przede wszystkim krótsze czasy przejazdu i większą wygodę podróżowania. Przykładowo czas przejazdu między Wrocławiem a Warszawą został skrócony do około trzech i pół godziny dzięki modernizacji torowisk oraz nowoczesnemu taborowi. Programy takie jak „Kolej dla młodych” oferują atrakcyjne zniżki dla osób poniżej dwudziestego szóstego roku życia – już ponad milion dwieście tysięcy młodych ludzi skorzystało z tej inicjatywy.
Z punktu widzenia środowiska naturalnego zwiększenie liczby pasażerów kolei przekłada się na znaczną redukcję emisji dwutlenku węgla. Każda podróż pociągiem zamiast samochodem osobowym pozwala ograniczyć emisję CO₂ nawet o siedemdziesiąt trzy procent. W skali kraju oznacza to redukcję emisji rzędu miliona dwustu tysięcy ton rocznie – równowartość pracy kilkudziesięciu milionów drzew.
Ciekawostką jest fakt, że najpopularniejszą stacją kolejową pozostaje Warszawa Centralna, która obsłużyła ponad osiem milionów pasażerów tylko w pierwszym kwartale tego roku. Najdynamiczniej rozwijającym się regionem jest województwo małopolskie z ponad trzydziestosześcio-procentowym wzrostem liczby podróżnych dzięki nowym połączeniom do Krakowa.
Podsumowanie: Kolej na rozdrożu
Dane za marzec 2025 pokazują wyraźny dualizm polskiego sektora kolejowego: rekordowy wzrost liczby pasażerów kontra spadające wolumeny przewozów towarowych. Kluczowe będzie dalsze wspieranie rozwoju infrastruktury i innowacji technologicznych po stronie transportu pasażerskiego przy jednoczesnym poszukiwaniu nowych rozwiązań logistycznych dla sektora towarowego – takich jak rozwój przewozów intermodalnych czy integracja z odnawialnymi źródłami energii.
Kolej pozostaje fundamentem zrównoważonego transportu przyszłości w Polsce. Czy uda się utrzymać tempo wzrostu i sprostać wyzwaniom? Odpowiedź przyniosą nadchodzące miesiące wraz z realizacją nowych inwestycji finansowanych ze środków unijnych oraz krajowych programów rozwojowych.
