Dnia 18 stycznia 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał ważny wyrok w sprawie C-531/22 dotyczącej kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego (CHF). Wyrok ten ma istotne znaczenie dla Kredytobiorców, którzy zaniechali płatności rat, ponieważ podkreśla możliwość badania przez sąd nadzorujący postępowanie egzekucyjne klauzul umownych pod kątem ich abuzywności. W swoim orzeczeniu TSUE stanął po stronie Frankowiczów, uznając prawo sądu do unieważnienia umowy kredytowej w przypadku stwierdzenia nieważności klauzul abuzywnych.
Spis treści:
Przebieg sprawy C-531/22
W postępowaniu oznaczonym sygnaturą C-531/22, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozpatrzył sprawę polskiego Kredytobiorcy, który w 2006 i 2008 roku zawarł dwie umowy o kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego. Ze względu na nieregularne spłaty rat kredytowych, bank wypowiedział umowy klientowi i wystosował dwa nakazy zapłaty. Istotne jest, że umowy kredytowe nie zostały przedstawione sądowi ani zbadane pod kątem ewentualnych klauzul abuzywnych. Konsument nie odwołał się od nakazów zapłaty, co skutkowało wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
Zbadanie klauzul umownych przez sąd
W trakcie postępowania egzekucyjnego, Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wyraził wątpliwości co do ważności umów kredytowych ze względu na możliwe nieuczciwe warunki umowne. W związku z tym, skierował pytania do TSUE, pytając czy sąd nadzorujący postępowanie egzekucyjne jest zobowiązany do oceny ważności klauzul umownych oraz czy może unieważnić umowę w przypadku stwierdzenia nieważności takich klauzul. Ponadto, zapytał czy sąd może uznać za nieuczciwe zapisy umowne, które zostały uznane za abuzywne we wzorcach umownych stosowanych przez innego przedsiębiorcę i zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych.
Unieważnienie umowy kredytowej w postępowaniu egzekucyjnym
W swoim wyroku C-531/22, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił, że sąd nadzorujący postępowanie egzekucyjne ma prawo przeanalizować treść umowy kredytowej pod kątem występowania w niej nieuczciwych warunków umownych. TSUE stanął po stronie Frankowiczów, podobnie jak w poprzednich wyrokach, podkreślając, że dyrektywa 93/13 ma na celu ochronę praw konsumenta, która nie może być osiągnięta bez badania potencjalnie nieuczciwych warunków umowy.
W swoim orzeczeniu Trybunał zaznaczył, że klauzule przeliczeniowe w umowach kredytowych indeksowanych do franka szwajcarskiego mogą zostać uznane za abuzywne również na etapie postępowania egzekucyjnego. Sąd mający wątpliwości co do klauzul abuzywnych ma prawo unieważnić całą umowę, co oznacza zwolnienie Kredytobiorcy z obowiązku zwrotu środków bankowi.
Skuteczna ochrona praw Frankowiczów
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz kolejny staje po stronie Frankowiczów, podkreślając, że skuteczna ochrona praw konsumentów może być osiągnięta tylko wtedy, gdy system proceduralny danego prawa krajowego to umożliwia. W przypadku postępowania egzekucyjnego dotyczącego umowy kredytu, TSUE uznał, że polskie przepisy regulujące wydanie nakazu zapłaty i postępowanie egzekucyjne nie byłyby zgodne z zasadą skuteczności, gdyby nie przewidywały badania przez sąd potencjalnie nieuczciwych klauzul umownych.
Nawet jeśli Kredytobiorca nie podniesie argumentów przeciwko roszczeniom banku, sąd jest zobowiązany do sprawdzenia umowy kredytowej pod kątem klauzul abuzywnych, zwłaszcza jeśli dany warunek umowny został wpisany do rejestru klauzul niedozwolonych.
Podsumowanie
Wyrok TSUE C-531/22 stanowi ważny precedens dla Kredytobiorców, którzy zaniechali płatności rat kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził prawo sądu nadzorującego postępowanie egzekucyjne do badania klauzul umownych pod kątem ich abuzywności.
Wyrok ten zapewnia skuteczną ochronę praw Frankowiczów i umożliwia unieważnienie umowy kredytowej w przypadku stwierdzenia nieważności klauzul abuzywnych. Jest to kolejne potwierdzenie, że dyrektywa 93/13 ma na celu ochronę konsumentów i wymaga badania umów pod kątem ewentualnych nieuczciwych warunków umownych.
