Europejski Bank Centralny (EBC) wskazuje na rosnące ryzyko inflacyjne w strefie euro związane z wpływem ceł na inflację oraz zwiększonymi wydatkami publicznymi w Niemczech. Madis Muller z EBC ostrzega, że 25-procentowe amerykańskie cła na europejskie samochody oraz ekspansywna polityka fiskalna Niemiec mogą znacząco podnieść presję cenową w 2025 roku. Decyzje polityczne USA i Niemiec stawiają przed EBC trudne wyzwania w kształtowaniu stabilności gospodarczej regionu.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jaki jest wpływ ceł na inflację w strefie euro w 2025 roku? | Amerykańskie cła podnoszą koszty importu i mogą zwiększyć inflację o 0,3-0,5 punktu procentowego. |
| Jak niemieckie wydatki publiczne wpływają na inflację w Europie? | Zwiększenie wydatków o ponad 4% PKB powoduje presję płacową i może podnieść inflację o około 0,6 punktu procentowego. |
| W jaki sposób decyzje polityczne USA i Niemiec oddziałują na gospodarkę strefy euro? | Protekcjonizm handlowy USA i ekspansja fiskalna Niemiec tworzą ryzyka dla wzrostu gospodarczego i stabilności cenowej w regionie. |
Spis treści:
Jak decyzje EBC dotyczące stóp procentowych reagują na wpływ ceł na inflację?
W świetle ostatnich wydarzeń Europejski Bank Centralny kontynuuje cykl obniżek stóp procentowych, mający na celu wsparcie wzrostu gospodarczego strefy euro. W kwietniu 2025 roku Rada Prezesów EBC zdecydowała się na kolejną redukcję o 25 punktów bazowych, obniżając stopę depozytową do poziomu 2,25%. Łącznie od czerwca 2024 roku stopy spadły już o 150 pb, co przełożyło się na zmniejszenie kosztów kredytów hipotecznych o około 1,8 punktu procentowego.
Jednakże Madis Muller z EBC ostrzega, że rynki mogą przeceniać możliwość dalszego luzowania polityki monetarnej. Według niego wzrost inflacji spowodowany przez amerykańskie cła oraz ekspansję fiskalną Niemiec wymaga ostrożności. Cła nakładane na europejskie samochody skutkują wzrostem kosztów importu do USA nawet o około 15%, co prowadzi do deprecjacji euro i przekłada się na wyższą inflację.
W Radzie Prezesów EBC obserwujemy dychotomię opinii: część członków opowiada się za utrzymaniem stóp ze względu na utrzymującą się inflację usługową powyżej 4%, inni wskazują na konieczność wsparcia gospodarki słabnącej do wzrostu zaledwie 0,2% kwartalnie. Taka sytuacja komplikuje dalsze decyzje dotyczące polityki pieniężnej.
Jak działa mechanizm transmisji ceł do inflacji?
Cła nakładane przez administrację USA od kwietnia 2025 roku obejmują m.in. wysokie stawki – do 25% – na samochody z Unii Europejskiej. Bezpośrednio zwiększają one koszty eksportu niemieckich producentów motoryzacyjnych o około 4,7 miliarda euro rocznie. Pośrednio powodują przesunięcia produkcji do tańszych rynków azjatyckich przy niższej marży zysku.
Christine Lagarde podkreśliła, że deprecjacja euro wobec dolara o blisko 8% zwiększyła ceny importowanej energii o ponad 6%, co dodatkowo napędza koszty produkcji i konsumpcji. W efekcie rośnie ogólna presja cenowa, która może utrzymywać się dłużej niż zakładano.
Jak niemieckie wydatki publiczne kształtują presję inflacyjną w Europie?
Niemcy planują zwiększyć wydatki publiczne w roku 2025 o około 4,2% PKB, co stanowi największy pakiet fiskalny od dekady. Kluczowe obszary to modernizacja armii (89 mld EUR), transformacja energetyczna (127 mld EUR) oraz subsydia dla przemysłu ciężkiego (64 mld EUR). Według Bundesbanku takie działania mogą podnieść wskaźnik inflacji w Niemczech do poziomu około 2,8% oraz wywołać presję płacową poprzez wzrost wynagrodzeń planowany nawet na poziomie niemal 7%.
Muller zwraca uwagę, że znaczna część tych środków ma charakter nieproduktywny – dotyczy zasiłków socjalnych i programów wsparcia konsumpcji. W połączeniu z historycznie niskim bezrobociem (2,8%) istnieje ryzyko przegrzania rynku pracy i utrwalenia wyższej inflacji nie tylko w Niemczech, ale również całej strefie euro.
Jak niemieckie decyzje fiskalne wpływają na kurs EUR/USD?
Zwiększone wydatki publiczne oraz napięcia handlowe osłabiają kurs euro wobec dolara amerykańskiego. W pierwszym kwartale 2025 roku kurs EUR/USD spadł do poziomu około 1,12, co oznacza osłabienie o około 8% względem poprzedniego roku. Osłabienie waluty przekłada się bezpośrednio na wyższe ceny importowanych surowców energetycznych oraz dóbr konsumpcyjnych, potęgując efekt inflacyjny.
Jakie są perspektywy zmian inflacji i gospodarki strefy euro w latach 2025-2026?
EBC przygotował trzy scenariusze rozwoju sytuacji gospodarczej i inflacyjnej dla strefy euro:
– Scenariusz bazowy zakłada umiarkowaną inflację na poziomie około 2,4% oraz wzrost PKB wynoszący niespełna procent kwartalny.
– W wariancie zaostrzenia ceł prognozuje się wzrost inflacji do blisko 2,9%, przy jednoczesnym spowolnieniu wzrostu gospodarczego do zaledwie +0,3%.
– Scenariusz łagodzenia napięć handlowych przewiduje obniżenie inflacji do około 2,1% oraz silniejszy wzrost gospodarczy powyżej jednego procenta kwartalnie.
Kluczowym czynnikiem pozostaje czas trwania ceł – jeśli utrzymają się dłużej niż dziewięć miesięcy, ich efekt będzie trwały i wymusi bardziej zdecydowaną reakcję polityki pieniężnej. Ponadto istotne są negocjacje płacowe w niemieckim przemyśle chemicznym zaplanowane na drugą połowę roku.
Jak eksperci oceniają ryzyka związane z cłami i fiskalizmem?
Hildegard Müller z Niemieckiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego (VDA) ostrzegła: „Cło to poważny cios dla konkurencyjności europejskiego sektora motoryzacyjnego. Konsumenci amerykańscy zapłacą nawet o kilka tysięcy dolarów więcej za SUV-y.”
Z kolei Robert Habeck, minister gospodarki Niemiec, apeluje o koordynację międzynarodową: „Mania ceł prowadzi świat ku recesji – potrzebujemy dialogu zamiast eskalacji”.
Ekonomistka Agata Filipowicz-Rybicka prognozuje natomiast spadek inflacji poniżej celu EBC dopiero przy założeniu zakończenia wojny celnej przez USA jeszcze w tym roku.
Jak wzrost cen przekłada się na codzienność konsumentów i strategie przedsiębiorstw?
Konsumentom grożą wyższe koszty życia – osłabienie euro zwiększa ceny energii oraz paliwa. Przykładowo przeciętne gospodarstwo zużywające rocznie około 1200 litrów paliwa może ponieść dodatkowy wydatek rzędu ponad 400 euro rocznie. Jednocześnie realne oprocentowanie lokat bankowych jest ujemne ze względu na przewyższającą stopę inflacji nad stopami depozytowymi.
Dla przedsiębiorstw sytuacja oznacza konieczność dostosowania strategii: prawie połowa niemieckich eksporterów rozważa relokację produkcji poza Unię Europejską lub podniesienie cen o kilkanaście procent. Co dwudziesta firma planuje ograniczyć inwestycje w zielone technologie ze względu na niepewność ekonomiczną.
Jak historyczne wojny handlowe uczą nas radzenia sobie z obecnymi zagrożeniami?
Eskalacja taryf celnych między USA a Chinami w latach 2018-2019 pokazała negatywny wpływ protekcjonizmu: spadek globalnego handlu i wzrost spreadów obligacji państwowych. Obecne taryfy są jednak znacznie wyższe średnio (19,4% wobec wcześniejszych poniżej 4%), a udział handlu zagranicznego w PKB strefy euro wynosi aż ponad połowę – co zwiększa podatność regionu na szoki.
Co to oznacza dla przyszłości polityki gospodarczej i stabilności cenowej?
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom narastających ciśnień cenowych, Madis Muller rekomenduje trzy kluczowe działania: jasną komunikację gotowości do podwyższania stóp procentowych przez EBC przy przekroczeniu progu inflacji powyżej celu; koordynację fiskalno-monetarną z naciskiem na finansowanie części nowych wydatków przez podatki zamiast zadłużenie; oraz aktywację instrumentów antykryzysowych takich jak program PEPP wspierający wykup obligacji korporacyjnych.
Nadchodzące miesiące będą kluczowe – rezultaty wyborów prezydenckich w USA oraz zdolność Unii Europejskiej do wspólnej odpowiedzi handlowej zdecydują o trajektorii inflacji i wzrostu gospodarczego. Jak podsumował Muller: „Inflacja to dzikie zwierzę – raz wypuszczona z klatki trudno ją kontrolować.”
Wpływ ceł na inflację pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań ekonomicznych dla strefy euro w nadchodzącym okresie. W połączeniu ze skomplikowaną polityką fiskalną Niemiec tworzy to delikatną równowagę wymagającą precyzyjnych działań zarówno ze strony decydentów monetarnych, jak i rządów państw członkowskich. Konsumenci i przedsiębiorstwa muszą przygotować się na zmienność cen oraz dostosować swoje strategie finansowe do dynamicznie zmieniającego się otoczenia gospodarczego.
