WIBOR, czyli Warszawski Indeks Wibor, jest jednym z najważniejszych wskaźników referencyjnych stosowanych w Polsce przy kredytach z oprocentowaniem zmiennym. Jednak, jak sugerują eksperci, rok 2024 może okazać się przełomowy dla posiadaczy kredytów złotowych z oprocentowaniem opartym na WIBOR-ze. W ostatnich latach pojawiły się liczne kontrowersje dotyczące tego wskaźnika, a sądy coraz częściej unieważniają umowy kredytowe oparte na WIBOR-ze.
Spis treści:
WIBOR pod lupą: Brak transparentności i możliwość manipulacji
Podstawowym zarzutem wobec WIBOR-u jest brak przejrzystości i transparentności w jego wyznaczaniu. Metoda wyliczania WIBOR-u opiera się na kwotowaniach największych polskich banków, kaskadzie danych oraz skomplikowanych algorytmach, które są niezrozumiałe dla większości społeczeństwa. Nawet osoby z wiedzą specjalistyczną czy wykształceniem ekonomicznym mają trudności z przewidzeniem zmiany wysokości swojej raty kredytowej.
Dodatkowo, pojawiły się doniesienia o możliwych manipulacjach banków dotyczących wysokości WIBOR-u. Sygnaliści wywodzący się z nadzoru finansowego oraz spółki administrującej wskaźnikiem informowali o nieprawidłowościach w wyliczaniu wskaźnika. Brakuje również skutecznego systemu kontroli nad poprawnością wyznaczania WIBOR-u.
Abuzywność umów kredytowych opartych na WIBOR-ze
Umowy kredytowe oparte na WIBOR-ze są również podważane pod kątem abuzywności. Już w 1992 roku Sąd Najwyższy nakazał bankom jednoznaczne wskazanie w umowach kredytowych okoliczności, w których mogą dokonywać jednostronnej zmiany oprocentowania. Jednak wiele umów kredytowych zawiera niejasne postanowienia dotyczące zmiany oprocentowania, co jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Należy podkreślić, że przepisy unijne, w tym Dyrektywa 93/13, mają zastosowanie do umów kredytowych złotowych z oprocentowaniem opartym na WIBOR-ze. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odnoszące się do kredytów we franku szwajcarskim mogą mieć również zastosowanie do kredytów złotowych. Sądy mają obowiązek zbadać z urzędu umowy kredytowe pod kątem abuzywnych postanowień, co otwiera drogę do unieważnienia umów opartych na WIBOR-ze.
Perspektywy dla posiadaczy kredytów złotowych
Choć dotychczas nie zapadł jeszcze żaden wyrok unieważniający umowę z WIBOR-em, prawnicy są przekonani, że rok 2024 może przynieść przełom. Kredytobiorcy złotowi coraz częściej kwestionują umowy kredytowe oparte na WIBOR-ze w sądach, a liczba takich pozwów systematycznie rośnie. Istnieje więc duża szansa na to, że w nadchodzących latach będą zapadać pierwsze wyroki unieważniające takie umowy.
Dodatkowo, sądy coraz częściej podejmują decyzje o udzieleniu kredytobiorcom złotowym zabezpieczenia roszczeń. Zabezpieczenia te polegają na zawieszeniu spłaty całych rat kapitałowo-odsetkowych lub usunięciu WIBOR-u z umowy na czas trwania procesu. Decyzje takie są wydawane zarówno przez sądy w dużych miastach, jak i w mniejszych miejscowościach, dając kredytobiorcom złotowym pewność, że mogą czekać na rozstrzygnięcie sądu w komfortowych warunkach.
Czy kredytobiorcy złotowi mogą liczyć na unieważnienie umowy z WIBOR-em?
Kredytobiorcy złotowi mają już przetarty szlak w sądach i mogą powoływać się na korzystne orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące umów zawieranych pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami. Istnieje więc duża szansa na to, że wkrótce pojawią się pierwsze korzystne rozstrzygnięcia sądów w sprawach umów kredytowych opartych na WIBOR-ze. Możliwe warianty korzystnych orzeczeń to unieważnienie umowy kredytowej w całości, usunięcie z umowy WIBOR-u i pozostawienie oprocentowania w wysokości stałej marży, lub usunięcie postanowienia dotyczącego oprocentowania i zwrot przez kredytobiorcę wyłącznie rat kapitałowych.
Warto zaznaczyć, że każde rozstrzygnięcie sądu w sprawie unieważnienia umowy z WIBOR-em może mieć ogromne znaczenie dla wszystkich posiadaczy kredytów złotowych z oprocentowaniem zmiennym. Może to otworzyć drogę do unieważnienia wielu umów kredytowych opartych na tym wskaźniku i przyczynić się do większej sprawiedliwości dla kredytobiorców.
Podsumowanie
Rok 2024 może okazać się przełomowy dla posiadaczy kredytów złotowych z oprocentowaniem zmiennym opartym na WIBOR-ze. Kontrowersje dotyczące braku transparentności i możliwości manipulacji WIBOR-em oraz wzrastająca liczba pozwów o unieważnienie umów kredytowych dają nadzieję na korzystne rozstrzygnięcia dla kredytobiorców. Decyzje sądów o udzieleniu zabezpieczeń roszczeń dodatkowo zwiększają szanse na unieważnienie umów z WIBOR-em. Dlatego kredytobiorcy złotowi mają powody do optymizmu i mogą walczyć o swoje prawa w sądach.
