| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Co oznacza weto prezydenta w sprawie składki zdrowotnej 2025? | Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla 2,5 mln przedsiębiorców, blokując zmniejszenie ich obciążeń. |
| Jakie są bezpośrednie skutki weta dla przedsiębiorców? | Brak obniżki składki oznacza wyższe koszty prowadzenia działalności, zwłaszcza dla mikrofirm i freelancerów. |
| Dlaczego prezydent podjął decyzję o wetowaniu ustawy? | Weto uzasadniono brakiem konsultacji społecznych i wątpliwościami konstytucyjnymi dotyczącymi proponowanych zmian. |
W maju 2025 roku polski przedsiębiorca, który z nadzieją oczekiwał na obniżkę składki zdrowotnej, stanął przed nieoczekiwaną przeszkodą. Prezydent Andrzej Duda zdecydował się zawetować ustawę, która miała zmniejszyć miesięczne obciążenia finansowe dla około 2,5 miliona firm działających na polskim rynku. Decyzja ta rodzi pytanie: co dalej dla polskich przedsiębiorców i jak wpłynie na kondycję finansową mikroprzedsiębiorstw oraz całego systemu opieki zdrowotnej?
Spis treści:
Najważniejsze fakty
Ustawa i jej zawetowanie
Ustawa przewidywała znaczącą reformę składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w 2025 roku. Proponowano dwuelementową konstrukcję składki: ryczałtową, opartą na 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia (czyli około 315 zł miesięcznie), oraz progresywną, naliczaną od dochodu przekraczającego określone progi. Miało to przynieść oszczędności szczególnie mikroprzedsiębiorcom oraz osobom rozliczającym się ryczałtem lub skalą podatkową.
Jednakże prezydent Andrzej Duda zdecydował się na zawetowanie ustawy 6 maja 2025 roku. W uzasadnieniu wskazał na brak odpowiednich konsultacji społecznych oraz wątpliwości konstytucyjne związane z procesem legislacyjnym. Decyzja ta została potwierdzona przez szefową Kancelarii Prezydenta Małgorzatę Paprocką.
Liczby mówią same za siebie
Zmiana miała objąć około 2,5 miliona przedsiębiorców, co stanowiło znaczną część sektora małych i mikrofirm. Obniżka składki mogła oznaczać roczne oszczędności rzędu kilku tysięcy złotych na firmę. Z drugiej strony, budżet państwa miałby stracić około 4,6 miliarda złotych wpływów do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Wobec deficytu NFZ przekraczającego już 30 miliardów złotych decyzja o wstrzymaniu obniżek była więc także podyktowana troską o stabilność finansowania służby zdrowia.
Kontekst polityczny i społeczny
Tło legislacyjne
Historia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców w Polsce jest burzliwa. Reforma Polskiego Ładu z 2022 roku znacznie podniosła tę daninę, likwidując możliwość odliczenia jej od podatku. W efekcie część firm odczuła znaczne wzrosty kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Ustawa z 2025 roku miała być próbą częściowej korekty tych regulacji i przywrócenia równowagi między różnymi formami zatrudnienia.
Projekt powstał jednak bez szerokich konsultacji z Radą Dialogu Społecznego oraz innymi kluczowymi partnerami społecznymi. Ta luka proceduralna stała się jednym z głównych argumentów przeciwników ustawy.
Perspektywy różnych stron
Z jednej strony rządząca koalicja pod przewodnictwem Donalda Tuska argumentowała, że obniżka składki zdrowotnej jest konieczna do wsparcia przedsiębiorczości i poprawy sytuacji mikrofirm. Przedsiębiorcy widzieli w niej realną ulgę finansową po latach wzrostu kosztów.
Z drugiej strony prezydent Andrzej Duda wraz ze środowiskami lewicowymi i niektórymi organizacjami pracowniczymi podkreślali nierówności między pracownikami etatowymi a przedsiębiorcami oraz zagrożenia dla stabilności finansowania systemu opieki zdrowotnej. Krytykowano również brak dialogu społecznego podczas procesu legislacyjnego.
Co to oznacza dla przedsiębiorców?
Bezpośrednie skutki weta
Dla około 70% mikroprzedsiębiorstw decyzja o zawetowaniu ustawy oznacza utrzymanie wysokich kosztów składek zdrowotnych, które stanowią istotny element miesięcznych wydatków firmy. Freelancerzy oraz mali przedsiębiorcy nie skorzystają więc z zaplanowanych oszczędności rzędu nawet kilkuset złotych miesięcznie.
W praktyce może to ograniczyć rozwój wielu firm oraz utrudnić inwestycje czy zatrudnianie nowych pracowników. Wyższe koszty mogą również wpłynąć na ceny usług i produktów oferowanych przez małe firmy.
Jakie są alternatywy?
Wobec braku obniżek przedsiębiorcy powinni rozważyć inne możliwości optymalizacji kosztów działalności. Mogą to być np. lepsze zarządzanie finansami, korzystanie z ulg podatkowych czy poszukiwanie wsparcia ze środków unijnych lub programów rządowych dedykowanych SME. Ważne jest także zaangażowanie się w dialog społeczny i polityczny, aby przyszłe zmiany były bardziej transparentne i uwzględniały potrzeby sektora prywatnego.
Wider Context – Zdrowie publiczne i finanse państwa
Skutki dla systemu zdrowia
Zachowanie obecnej wysokości składek zdrowotnych pozwala uniknąć dalszego pogłębiania deficytu NFZ, który już teraz boryka się z wielomiliardowymi brakami budżetowymi. To ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dostępności świadczeń medycznych oraz funkcjonowania szpitali czy programów profilaktycznych.
Z drugiej strony niezadowolenie społeczne wynikające z dysproporcji między pracownikami etatowymi a przedsiębiorcami pozostaje nierozwiązane, co może generować kolejne napięcia społeczne.
Długofalowe perspektywy
Decyzja prezydenta może mieć wpływ na relacje między rządem a sektorem prywatnym w Polsce na wiele lat. Brak kompromisu zwiększa ryzyko dalszych konfliktów politycznych i opóźnia reformy systemu podatkowego oraz ochrony zdrowia. Z kolei stabilność finansowa NFZ pozostaje priorytetem dla zapewnienia ciągłości świadczeń medycznych.
Reakcje społeczne i polityczne
Przedsiębiorcy i opinia publiczna
Reakcje środowisk biznesowych były mieszane – część przedsiębiorców wyraziła rozczarowanie decyzją prezydenta, wskazując na utrudnienia finansowe i brak wsparcia państwa dla małych firm. Z kolei organizacje pracownicze poparły veto jako krok chroniący solidarność społeczną i stabilność systemu opieki zdrowotnej.
Szeroka debata publiczna pokazała podziały nie tylko polityczne, ale również społeczne dotyczące sprawiedliwości fiskalnej oraz roli państwa we wspieraniu różnych grup zawodowych.
Przyszłość polityczna
Weto prezydenta zostało odebrane jako jeden z ostatnich aktów jego kadencji przed wyborami prezydenckimi zaplanowanymi na jesień 2025 roku. Decyzja ta zaostrza konflikt między Pałacem Prezydenckim a koalicją rządową Donalda Tuska, co może wpłynąć na dynamikę kampanii wyborczej oraz pozycję obu stron na scenie politycznej.
Porównanie międzynarodowe
W porównaniu do innych krajów europejskich Polska wyróżnia się wysokim stopniem zróżnicowania obciążeń podatkowych wobec przedsiębiorców. Na przykład w Niemczech obowiązuje jednolita stawka składek zdrowotnych wynosząca około 14,6% dochodu brutto niezależnie od formy zatrudnienia. W Polsce różnice mogą sięgać nawet kilkuset procent pomiędzy etatowcami a samozatrudnionymi.
Taka sytuacja utrudnia konkurowanie polskim firmom na rynku międzynarodowym oraz wpływa na atrakcyjność kraju jako miejsca do prowadzenia biznesu.
Zawetowanie ustawy o obniżce składki zdrowotnej przez prezydenta Andrzeja Dudę to wydarzenie o dużym znaczeniu dla polskiej gospodarki i systemu ochrony zdrowia. Decyzja ta zatrzymała planowane ulgi finansowe dla milionów przedsiębiorców, jednocześnie chroniąc budżet NFZ przed dalszym pogłębianiem deficytu. W efekcie powstał impas wymagający dalszego dialogu między rządem a sektorem prywatnym. Przyszłość pokaże, czy możliwe będzie wypracowanie kompromisowych rozwiązań odpowiadających potrzebom wszystkich zainteresowanych stron — zarówno mikroprzedsiębiorców, jak i obywateli korzystających ze służby zdrowia.
