Sąd Okręgowy w Warszawie odnotowuje spadek ilości spraw frankowych w ciągu ostatnich trzech kwartałów. Według danych, wpłynęło do sądu o blisko 35% mniej takich spraw w porównaniu do poprzedniego roku. Przyczyną tego spadku są zmienione przepisy, które obowiązują od połowy kwietnia. Jednakże, taka sytuacja dotyczy tylko sądu w Warszawie z uwagi na zmianę przepisów. W innych sądach, takich jak Sąd Okręgowy w Zamościu, liczba spraw frankowych wzrosła o prawie 193% rdr. To zjawisko wynika z różnych czynników, takich jak rosnąca świadomość społeczeństwa i korzystne orzeczenia dla kredytobiorców.
Spis treści:
Zmiany w przepisach i ich wpływ na sądy
Nowelizacja przepisów, która weszła w życie w połowie kwietnia, miała istotny wpływ na ilość spraw frankowych. które wpływają do sądów w Warszawie Jednak, zgodnie z opinią prawników, jest za wcześnie, aby dokonać pełnej oceny tych zmian. Sędziowie są zgodni, że obecnie najważniejsze jest zatrudnienie nowych sędziów, ale jest to trudne ze względu na brak etatów.
Według danych udostępnionych przez 47 sądów okręgowych, od stycznia do września br. wpłynęło do nich około 58,5 tysiąca spraw frankowych. Najwięcej, bo 13,1 tysiąca, zostało złożonych w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Jest to jedyny sąd, który odnotował spadek liczby spraw w porównaniu do poprzedniego roku. W pierwszych trzech kwartałach ub.r. ich liczba wynosiła ponad 20 tysięcy. Biorąc pod uwagę wszystkie sądy okręgowe, widzimy wzrost o blisko 45 tysięcy, czyli o 30,1% rdr.
Przyczyny spadku liczby spraw w Warszawie
Za przyczynę spadku wpływu spraw frankowych do sądu w Warszawie uznaje się regulację dotyczącą wyłącznej właściwości sądu miejsca zamieszkania konsumenta, zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Sędziowie odczuwają to poprzez mniejsze obciążenie nowymi pozwami. Jest to związane z tym, że sędziowie zajmują się teraz przede wszystkim sprawdzaniem braków formalnych i nadawaniem biegu sprawom. Niemniej jednak, zmiana ta nie wpłynęła znacząco na obciążenie sędziów. Wciąż istnieje ogromna liczba spraw do załatwienia.
Według prawnikówi, efekty wprowadzenia nowych przepisów będą widoczne dopiero po pewnym czasie. Obecne obciążenie sądów wynika z lat zaniedbań i braku odpowiednich przepisów. Dopiero długofalowe równomierne rozłożenie spraw może przyczynić się do zmniejszenia obciążeń.
Wzrost liczby spraw frankowych w innych sądach
Biorąc pod uwagę liczbę złożonych spraw frankowych w trzech kwartałach tego roku, na drugiej pozycji w zestawieniu znajduje się Sąd Okręgowy w Poznaniu z 6,2 tysiącami spraw. To wzrost o ponad 128% rdr. Kolejne miejsca w tym zestawieniu zajmują SO w Gdańsku (4,5 tysiąca, wzrost rdr. o 35%), Warszawa-Praga w Warszawie (4,3 tysiąca, wzrost rdr. o 170%) oraz w Szczecinie (2,7 tysiąca, wzrost rdr. o ponad 80%). Widzimy również wzrost liczby spraw frankowych w SO w Krakowie (2,6 tysiąca, wzrost rdr. o ponad 102%), we Wrocławiu (2,6 tysiąca, wzrost rdr. o blisko 90%) oraz w Łodzi (1,7 tysiąca, wzrost rdr. o prawie 61%). Natomiast na końcu tego zestawienia znajdują się SO w Łomży (69, wzrost rdr. o ponad 64%), Przemyślu (116, wzrost rdr. o przeszło 73%) oraz Zamościu (161, wzrost rdr. o ponad 193%).
| Sąd Okręgowy | Ilość spraw | Wzrost rdr. (%) |
|---|---|---|
| Poznań | 6,2 tys. | 128 |
| Gdańsk | 4,5 tys. | 35 |
| Warszawa-Praga | 4,3 tys. | 170 |
| Szczecin | 2,7 tys. | 80 |
| Kraków | 2,6 tys. | 102 |
| Wrocław | 2,6 tys. | 90 |
| Łódź | 1,7 tys. | 61 |
| Łomża | 69 | 64 |
| Przemyśl | 116 | 73 |
| Zamość | 161 | 193 |
Konsumentom jest wygodniej składać pozew tam, gdzie mieszkają. Zmiana przepisów dotyczących właściwości sądu oraz korzystne orzeczenia sądów powszechnych i TSUE skłaniają kredytobiorców do podjęcia działań prawnych w celu pozbycia się ciężaru kredytu frankowego. W rezultacie, liczba pozwów w sprawach frankowych wzrasta.
Wzrost obciążenia sądów
Wzrost liczby spraw frankowych generuje dodatkową pracę zarówno dla sędziów, jak i sekretariatów sądowych. W niektórych przypadkach, sądy otrzymują nawet 30 wniosków o zabezpieczenie roszczenia w ciągu jednego dnia. Na podstawie przepisów sądowych, wnioski te są traktowane jako pilne i muszą zostać rozpatrzone w pierwszej kolejności. To wpływa negatywnie na inne sprawy, nie tylko związane z kredytami.
W Sądzie Okręgowym w Krakowie załatwiono w trzech kwartałach 2022 roku 825 spraw frankowych, podczas gdy w tym samym okresie w 2023 roku było to już 1,7 tysiąca. Jest to znaczący wzrost, który wynika przede wszystkim z orzecznictwa Sądu Najwyższego i TSUE oraz doświadczenia sędziów. Mimo poprawy wydolności, zaległości sądowe nadal rosną.
Perspektywy i oczekiwania
Obecnie trudno jest jednoznacznie ocenić pozytywne skutki wprowadzonych zmian w Kodeksie postępowania cywilnego. Sądy potrzebują czasu, aby przystosować się do nowych przepisów. Dopiero w dłuższej perspektywie będzie można ocenić, czy te zmiany przyniosły oczekiwane ulepszenia w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości.
Prawnicy przewidują, że po dłuższym okresie adaptacji, zmiany przepisów przyczynią się do zwiększenia efektywności sądów. Równomierne rozłożenie obciążenia sprawami pomiędzy różne jednostki w kraju może przynieść pozytywne efekty. Jednak, aby dokonać pełnej oceny, konieczne jest monitorowanie wpływu tych przepisów na praktykę sądową oraz analiza długoterminowych danych i obserwacji.
Należy zauważyć, że sytuacja w sądownictwie wymaga nie tylko zmian w przepisach, ale również zatrudnienia nowych sędziów. Obecnie brakuje etatów, a system szkolenia sędziów wymaga poprawy. Dopóki te kwestie nie zostaną rozwiązane, sądy będą nadal miały trudności w załatwianiu spraw frankowych oraz innych spraw cywilnych.
Wnioski o zabezpieczenie roszczenia sądowi przysparzają dodatkowej pracy, zarówno dla sędziów, jak i sekretariatów. Jednak, korzystne orzeczenia i rosnąca świadomość społeczeństwa skłaniają kredytobiorców do podjęcia działań prawnych. W rezultacie, liczba spraw frankowych wciąż rośnie.
