Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, uregulowaną w art. 710-719 Kodeksu cywilnego. Jest to umowa, na mocy której użyczający zobowiązuje się do bezpłatnego udostępnienia rzeczy drugiej stronie, zwanej biorącym, na określony lub nieokreślony czas. Użyczenie środków trwałych, takich jak nieruchomość, samochód czy urządzenia, może być szczególnie korzystne dla nowych przedsiębiorców, którzy chcą rozpocząć działalność gospodarczą, ale nie dysponują dużymi środkami finansowymi na zakup tych rzeczy.
Spis treści:
Definicja umowy użyczenia
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, umowa użyczenia reguluje zasady używania rzeczy. Użyczający zobowiązuje się do bezpłatnego udostępnienia rzeczy biorącemu na czas oznaczony lub nieoznaczony. Biorący nie ma obowiązku dokonania żadnych świadczeń na rzecz użyczającego, ale ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej.
Umowa użyczenia może być zawarta w dowolnej formie, takiej jak pisemna, ustna, akt notarialny lub nawet dorozumiana. Jeśli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony, kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie lub upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić.
Opodatkowanie umowy użyczenia
W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdy rodzaj dochodu podlega opodatkowaniu, chyba że przepisy stanowią inaczej. Przychodem jest wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Umowa użyczenia, jako nieodpłatne świadczenie, również powoduje powstanie przychodu u podatnika.
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie różnych czynników, takich jak cena rynkowa usług, cena zakupu, równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu, lub ceny rynkowe stosowane przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku.
Zwolnienie z opodatkowania
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje również zwolnienie z opodatkowania nieodpłatnych świadczeń. Zgodnie z przepisami, wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej, jest wolna od podatku dochodowego.
Do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych.
W przypadku otrzymania nieodpłatnego świadczenia od osoby zaliczonej do jednej z tych grup, przychód powstający u otrzymującego jest zwolniony z opodatkowania.
Przykład sytuacji
Aby lepiej zrozumieć opodatkowanie umowy użyczenia, przyjrzyjmy się przykładowej sytuacji. Pan Jacek użyczył swojemu koledze, który jest innym przedsiębiorcą, swój samochód osobowy. Czy w takim przypadku opodatkowanie umowy użyczenia jest obowiązkowe?
W przypadku umowy użyczenia, to podatnik, który korzysta z nieodpłatnie udostępnionej rzeczy, powinien rozpoznać przychód. Pan Jacek, jako użyczający, nie rozpoznaje przychodu. Przychód, jaki powinien rozpoznać podatnik korzystający z samochodu, powinien odpowiadać cenom rynkowym, czyli podatnik powinien rozpoznać przychód w wysokości ceny najmu takiego samochodu na rynku.
Warto jednak pamiętać, że zwolnienie z opodatkowania nieodpłatnych świadczeń ma zastosowanie tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie przesłanki określone w przepisie. Należy również zauważyć, że zwolnienie nie dotyczy świadczeń otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła.
Podsumowanie
Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, umożliwiającą bezpłatne używanie rzeczy przez określony lub nieokreślony czas. Przychód powstający z nieodpłatnego świadczenia w ramach umowy użyczenia podlega opodatkowaniu, chyba że spełnione są warunki zwolnienia z opodatkowania. W przypadku otrzymania nieodpłatnego świadczenia od osoby zaliczonej do I lub II grupy podatkowej, przychód jest zwolniony z opodatkowania.
Ważne jest zrozumienie zasad opodatkowania umowy użyczenia, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji podatkowych. Przy zawieraniu takiej umowy warto skonsultować się z ekspertem podatkowym, który pomoże w prawidłowym rozliczeniu i dostosowaniu się do obowiązujących przepisów podatkowych.
