| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Na co przeznaczono kredyt 2,25 mld zł udzielony PGE przez EBI? | Na modernizację elektrowni Porąbka-Żar oraz budowę farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 180 MW. |
| Jakie korzyści przyniesie modernizacja elektrowni Porąbka-Żar? | Zwiększy efektywność i czas magazynowania energii, co poprawi stabilność sieci i pozwoli zasilić ok. 600 tys. gospodarstw domowych. |
| Jak inwestycje PGE wpłyną na ceny energii dla odbiorców? | Dzięki rozwojowi OZE i magazynom energii ceny będą stabilizowane, a podwyżki ograniczone do około 5% rocznie do 2030 roku. |
Transformacja energetyczna PGE nabiera tempa dzięki nowemu kredytowi o wartości 2,25 mld zł, który Polska Grupa Energetyczna pozyskała od Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Umowa podpisana w kwietniu 2025 roku umożliwi realizację kluczowych projektów w obszarze odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym modernizację elektrowni szczytowo-pompowej Porąbka-Żar oraz budowę nowoczesnych farm fotowoltaicznych. Inwestycje te wpisują się w unijną inicjatywę REPowerEU oraz krajowe cele neutralności klimatycznej do 2050 roku. Działania PGE mają na celu nie tylko zwiększenie udziału zielonej energii w miksie, lecz także zapewnienie stabilności dostaw i konkurencyjnych cen energii dla polskich odbiorców.
Spis treści:
Najważniejsze Fakty
Umowa kredytowa zawarta między PGE a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym opiewa na kwotę 2,25 mld zł (około 510 mln euro). Kredyt ma charakter terminowy z okresem spłaty sięgającym do osiemnastu lat od momentu wykorzystania ostatniej transzy. Wypłaty mogą być realizowane zarówno w złotych, jak i w euro, bez konieczności ustanawiania zabezpieczeń rzeczowych. Oprocentowanie ustalane jest indywidualnie przed każdą transzą. Termin wykorzystania środków kończy się w kwietniu 2027 roku. Po tej transakcji całkowita wartość zobowiązań PGE wobec EBI wzrosła do blisko 8,91 mld zł, obejmując finansowanie wcześniejszych projektów OZE oraz infrastruktury kolejowej.
Kluczowym elementem inwestycji jest kompleksowa modernizacja Elektrowni Szczytowo-Pompowej (ESP) Porąbka-Żar o mocy nominalnej 540 MW – jednej z największych tego typu instalacji w Polsce. Prace obejmują wymianę czterech turbin Francisa (po 125 MW każda), unowocześnienie zbiornika górnego usytuowanego na Górze Żar oraz wdrożenie nowoczesnych systemów sterowania i monitoringu. Całość projektu realizowanego przez konsorcjum Mostostal Warszawa i GE Hydro Solutions jest wyceniona na ponad miliard złotych. Modernizacja przedłuży żywotność elektrowni o kolejne cztery dekady oraz podniesie efektywność z poziomu 76% do około 82%.
Drugim filarem inwestycji jest budowa czternastu farm fotowoltaicznych o planowanej mocy całkowitej około 180 MW do końca 2026 roku. Wśród nich wyróżniają się projekty takie jak PV Augustynka (25 MW) w województwie łódzkim czy PV Gutki (12 MW) na Podlasiu. Część farm powstanie na terenach poprzemysłowych, na przykład PV Jeziórko zlokalizowana na byłej kopalni siarki o mocy około 153 MW. Nowoczesne rozwiązania technologiczne zastosowane przy tych inwestycjach obejmują między innymi dwustronne panele bifacialne zwiększające efektywność produkcji energii nawet o ponad 20%.
Bezpośrednie skutki realizacji projektów to przede wszystkim zwiększenie zdolności magazynowania energii odnawialnej – modernizacja ESP Porąbka-Żar pozwoli wydłużyć czas przechowywania energii z czterech do sześciu godzin dziennie, co odpowiada zapotrzebowaniu około 600 tysięcy gospodarstw domowych. Dodatkowo nowe moce fotowoltaiczne przyczynią się do zmniejszenia zużycia gazu ziemnego o około 45 milionów metrów sześciennych rocznie, co ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Kontekst
Współpraca PGE z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym to efekt długotrwałej relacji finansowej wspierającej rozwój polskiej energetyki. W poprzednich latach PGE pozyskała od EBI środki m.in. na budowę farm wiatrowych czy modernizację infrastruktury kolejowej. W lipcu 2024 roku podpisano umowę na kredyt o wartości miliarda złotych na projekt MUZA dotyczący elektryfikacji i rekuperacji energii w sieci kolejowej. W grudniu ubiegłego roku zakończono pierwszy etap modernizacji zbiornika Porąbka-Żar, który objął prace przygotowawcze i remontowe powierzchni zbiornika oraz systemów drenażowych.
Inwestycje wpisują się w unijną strategię REPowerEU, której celem jest dywersyfikacja źródeł energii oraz zwiększenie udziału OZE w miksie energetycznym krajów członkowskich Unii Europejskiej. Polska otrzymała z tego funduszu dotąd ponad dwadzieścia pięć miliardów złotych, z czego znaczna część została zaangażowana przez PGE oraz inne duże podmioty sektora energetycznego.
W porównaniu do wcześniejszych inicjatyw finansowanych przez EBI, nowe projekty charakteryzują się większym zakresem i skalą inwestycji. Dla przykładu, w 2019 roku PGE otrzymała wsparcie na farmy wiatrowe o mocy poniżej stu megawatów, a obecne plany dotyczą wielokrotnie większych instalacji fotowoltaicznych oraz rozbudowy zdolności magazynowania energii.
Perspektywy
Realizacja projektów sfinansowanych dzięki kredytowi EBI otwiera przed PGE możliwość dalszego rozwoju sektora odnawialnych źródeł energii oraz umocnienia pozycji lidera transformacji energetycznej w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Z punktu widzenia finansowego inwestycje te wiążą się jednak z rosnącym zadłużeniem spółki – jej dług wzrósł ostatnio o ponad jedenastoprocentowy wskaźnik, przekraczając poziom ponad dwudziestu ośmiu miliardów złotych.
Z drugiej strony pozytywne skutki ekologiczne są znaczące: redukcja emisji CO₂ idzie w parze ze wzrostem udziału OZE w miksie energetycznym – obecnie wynosi on około dziesięciu procent, a po realizacji projektów może wzrosnąć nawet do osiemnastu procent już do końca dekady. Dzięki temu Polska będzie mogła skuteczniej realizować zobowiązania klimatyczne wynikające z polityki Unii Europejskiej i własnej strategii neutralności do roku 2050.
W perspektywie średnioterminowej planowane jest również powiązanie zmodernizowanej elektrowni Porąbka-Żar z dużymi projektami offshore takimi jak farma Baltica 3 o mocy około półtora gigawata. Takie rozwiązanie pozwoli efektywnie magazynować znaczną część produkcji zielonej energii z tych instalacji oraz poprawić stabilność całego systemu elektroenergetycznego kraju.
Zainteresowania Czytelnika
Dla odbiorców końcowych inwestycje te oznaczają przede wszystkim większą stabilność dostaw energii i lepszą kontrolę nad wahaniami cen prądu. PGE deklaruje ograniczenie wzrostu taryf do maksymalnie pięciu procent rocznie pomiędzy latami 2026 a 2030 dzięki możliwości lepszego zarządzania produkcją i magazynowaniem zielonej energii.
Projekty kreują także nowe miejsca pracy – tylko przy farmie PV Jeziórko zatrudnienie znajdzie ponad trzysta osób, głównie lokalnych mieszkańców oraz byłych pracowników zamkniętej kopalni siarki. To przykład korzystnego wykorzystania zdegradowanych terenów poprzemysłowych poprzez instalacje fotowoltaiczne.
Ciekawostką jest fakt, że elektrownia Porąbka-Żar jest jedynym tego typu obiektem hydroenergetycznym wydrążonym bezpośrednio w górotworze skalnym Polski. Jej sztolnie mają długość przekraczającą sześć kilometrów – tyle ile liczy trasa warszawskiego metra Kabaty-Młociny. Zastosowanie nowoczesnych turbin oraz systemów sterowania zwiększa jej efektywność i elastyczność działania.
Dla przeciętnego gospodarstwa domowego efektem będzie stopniowe zmniejszenie zależności od paliw kopalnych i niższa emisja CO₂ związana z produkcją prądu. Ponadto część środków zostanie przeznaczona na rozwój infrastruktury elektromobilności – stacje ładowania samochodów elektrycznych będą zasilać bezpośrednio farmy fotowoltaiczne, co dodatkowo obniży koszty eksploatacji pojazdów elektrycznych.
Podsumowując, transformacja energetyczna PGE wspierana nowym kredytem Europejskiego Banku Inwestycyjnego to strategiczny krok ku przyszłości bardziej zielonej i stabilnej energetyki w Polsce. Sukces tych przedsięwzięć zależeć będzie od sprawnej realizacji inwestycji oraz umiejętnego zarządzania finansami spółki, ale już dziś można stwierdzić, że działania te wpisują się w globalny trend dekarbonizacji gospodarek i walki ze zmianami klimatu.
