Alpejskie krajobrazy Szwajcarii od zawsze kojarzyły się z harmonią i stabilnością, jednak pod tą sielankową fasadą kryje się poważny niepokój związany z globalnymi napięciami handlowymi. W 2025 roku Szwajcaria cła nałożone przez Stany Zjednoczone na poziomie 31% stawiają pod znakiem zapytania przyszłość szwajcarskiej gospodarki oraz codzienne finanse jej obywateli. Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) już reaguje, obniżając stopy procentowe i przygotowując się do interwencji walutowych, aby przeciwdziałać nadchodzącemu spowolnieniu.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak wpłyną amerykańskie cła na szwajcarską gospodarkę w 2025 roku? | Wprowadzenie 31% ceł przez USA spowoduje spadek eksportu, spowolnienie wzrostu PKB i wzrost cen dla konsumentów. |
| Jakie strategie stosuje Szwajcarski Bank Narodowy w odpowiedzi na globalne napięcia handlowe? | SNB obniżył stopy do 0,25% i deklaruje gotowość do interwencji walutowych, by stabilizować kurs franka. |
| Jaki jest wpływ obniżki stóp procentowych przez SNB na szwajcarski rynek nieruchomości w 2025? | Spadek popytu i cen nieruchomości w Genewie, m.in. o 12% w pierwszym kwartale 2025 roku. |
Spis treści:
Jak Szwajcaria cła USA zmieniają gospodarkę? Najważniejsze fakty o spowolnieniu i interwencjach SNB
W świetle ostatnich wydarzeń, Szwajcaria stoi przed bezprecedensowym wyzwaniem gospodarczym. W kwietniu 2025 roku Stany Zjednoczone nałożyły taryfy celne na poziomie aż 31% na kluczowe produkty szwajcarskiego eksportu, w tym z sektora farmaceutycznego oraz zegarmistrzowskiego. Decyzja ta została uzasadniona narastającym deficytem handlowym USA wobec Szwajcarii, który wynosi obecnie około 38,5 miliarda franków szwajcarskich.
W odpowiedzi Szwajcarski Bank Narodowy obniżył stopę procentową do rekordowo niskiego poziomu 0,25%, jednocześnie ostrzegając przed możliwym spowolnieniem gospodarczym oraz deklarując gotowość do interwencji walutowych. Prognozy wskazują na spadek dynamiki wzrostu PKB do poziomu zaledwie 1-1,5% w bieżącym roku oraz inflację utrzymującą się na minimalnym poziomie około 0,3%.
Kalendarium kluczowych wydarzeń
Decyzja o nałożeniu ceł została ogłoszona przez administrację Donalda Trumpa dokładnie 3 kwietnia 2025 roku. W ciągu kilku tygodni od tego momentu sektor farmaceutyczny zanotował spadek zamówień eksportowych o ponad 23%. Już pod koniec kwietnia SNB opublikował dane potwierdzające osłabienie koniunktury i zapowiedział możliwość aktywnych działań mających stabilizować kurs franka.
Warto przypomnieć, że już od połowy 2024 roku bank centralny rozpoczął łagodzenie polityki monetarnej – dwukrotna obniżka stóp procentowych o pół punktu procentowego była sygnałem przygotowań do walki z negatywnymi skutkami protekcjonizmu USA.
Jakie sektory najbardziej odczuwają skutki ceł?
Najdotkliwsze konsekwencje odnotowują branże farmaceutyczna oraz luksusowa produkcja zegarków. Spadek eksportu przełożył się także na sektor bankowy – SNB poniósł stratę sięgającą ponad 3 miliardów franków z powodu konieczności wypłat odsetek od depozytów banków komercyjnych. Rynek nieruchomości również nie pozostał bez wpływu: w Genewie popyt na mieszkania zmniejszył się o około 12%, co powoduje presję na ceny – średni koszt apartamentu to obecnie około 3,4 miliona franków.
Jakie historyczne paralelizmy tłumaczą działania SNB wobec nowych ceł?
Sytuacja Szwajcarii w obliczu narastających ceł ma swoje precedensy historyczne. W przeszłości bank centralny wielokrotnie podejmował interwencje walutowe, aby stabilizować gospodarkę kraju podczas kryzysów ekonomicznych. W roku 2011 SNB ustanowił pułap kursowy franka wobec euro na poziomie 1,20 CHF/EUR, co kosztowało kraj aż około 15% PKB i doprowadziło do wzrostu inflacji do poziomu około 7%. Podobne działania miały miejsce podczas pandemii COVID-19 w roku 2020, kiedy to interwencje warte były ponad sto miliardów franków.
Te doświadczenia pokazują, że SNB dysponuje nie tylko narzędziami finansowymi, ale również wiedzą pozwalającą reagować elastycznie wobec globalnych zagrożeń. Jednak każda interwencja niesie ze sobą ryzyko – zarówno inflacyjne, jak i polityczne – co sprawia, że decyzje banku centralnego są bacznie obserwowane przez ekspertów i inwestorów.
Aktualne trendy w polityce handlowej i monetarnej
Aby przeciwdziałać negatywnym skutkom protekcjonizmu amerykańskiego, Szwajcaria zawarła w styczniu 2024 roku umowę o wolnym handlu z Chinami. Zdaniem specjalistów umowa ta może zrekompensować nawet do 18% strat wynikających z ograniczonego dostępu do rynku USA. Jednocześnie polityka monetarna kraju powraca do ujemnych stóp procentowych po przerwie trwającej osiem lat oraz prowadzi agresywne łagodzenie polityki pieniężnej mające zapobiec dalszemu osłabieniu gospodarki.
Co mówią eksperci o strategiach SNB i przyszłości szwajcarskiej gospodarki?
Opinie ekspertów są podzielone. Cui Hongjian, profesor Akademii Zarządzania Regionalnego w Pekinie, podkreśla strategiczne znaczenie umowy handlowej z Chinami: „To szach-mat w globalnej grze celnej. W ciągu najbliższych osiemnastu miesięcy może zastąpić nawet czterdzieści procent utraconego eksportu do Stanów Zjednoczonych”.
Z kolei legenda inwestycyjna Jim Rogers ostrzega przed konsekwencjami agresywnych interwencji monetarnych: „SNB powtarza błędy sprzed lat. Interweniując na rynku walutowym osłabi franka, ale jednocześnie sprowadzi inflacyjne tsunami na kraj alpejski”.
Jakie są możliwe scenariusze rozwoju sytuacji?
Krótkoterminowo prognozuje się wzrost bezrobocia do około 3,8%, co stanowi istotny wzrost względem poziomu zaledwie 2,1% zanotowanego rok wcześniej. Deprecjacja franka może osiągnąć kurs rzędu 1,05 CHF/EUR. W perspektywie średnioterminowej możliwe jest przeniesienie części produkcji farmaceutycznej poza granice kraju – głównie do Polski oraz Czech – co jest elementem strategii nearshoringowej mającej ograniczyć ryzyka związane z globalnymi napięciami handlowymi.
Jak zmiany celne wpłyną na codzienne życie konsumentów i inwestorów?
Dla zwykłych konsumentów zmiany oznaczają przede wszystkim wyższe ceny leków importowanych z USA – prognozuje się wzrost kosztów nawet o siedem do dziewięciu procent już w drugiej połowie tego roku. Ponadto sektor luksusowy związany z produkcją zegarków i biżuterii może stracić nawet dwanaście tysięcy miejsc pracy do końca przyszłego roku.
Inwestorzy natomiast obserwują znaczny spadek aktywności na rynku kapitałowym – wolumen transakcji małych firm notowanych na giełdzie SIX Swiss Exchange zmalał o blisko połowę od momentu ogłoszenia ceł. Równocześnie rentowność dziesięcioletnich obligacji rządowych wzrosła do poziomu najwyższego od sześciu lat – około 1,8%, co wskazuje na ucieczkę kapitału ku bezpieczniejszym inwestycjom.
Zaskakujący fakt o rezerwach złota SNB
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że Szwajcarski Bank Narodowy dysponuje ogromnymi rezerwami złota – obecnie wynoszącymi aż tysiąc czterdzieści ton o wartości blisko sześćdziesięciu miliardów franków szwajcarskich. Te zasoby stanowią swego rodzaju polisę ubezpieczeniową przeciwko gwałtownym wahaniom kursowym czy kryzysom finansowym. Co więcej, wartość tych rezerw wzrosła aż o siedemnaście procent tylko w pierwszym kwartale tego roku dzięki rosnącym cenom kruszcu.
Syntetycznie rzecz ujmując, Szwajcaria cła nakładane przez USA wymuszają poważne korekty zarówno polityki monetarnej prowadzonej przez SNB, jak i strategii handlowych kraju. Historia pokazuje jednak, że dzięki elastycznym reakcjom banku centralnego oraz dywersyfikacji partnerstw handlowych – jak niedawna umowa z Chinami – kraj ten ma realne szanse obrócić globalne wyzwania w swoją korzyść.
Zachęcamy wszystkich czytelników do śledzenia dalszego rozwoju sytuacji oraz aktywnego udziału w dyskusji nad wpływem globalnych napięć handlowych na gospodarki małych państw takich jak Szwajcaria.
