Jacek Jastrzębski, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, podczas X Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń, podzielił swoje myśli na temat kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. W swoim wystąpieniu zaznaczył, że sektor finansowy stoi przed gigantycznymi wyzwaniami, a jednym z nich są kwestie związane z kredytami frankowymi.
Spis treści:
Debata na Kongresie PIU
Odpowiadając na pytania dotyczące oczekiwanego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) ws. korzystania z kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej kredytów w CHF, Jastrzębski podkreślił, że konsekwencje tego mogą być dramatyczne. Przewodniczący KNF wskazał na to, że sektor finansowy jest odpowiedzialny za finansowanie transformacji energetycznej i gigantycznych wydatków zbrojeniowych, a także za udział w odbudowie Ukrainy. Dodał, że wszystko to wymaga kapitału, stawiając pytanie, czy transfer 100 miliardów złotych kapitału jest racjonalny.
Jastrzębski wskazał również na specyfikę kontroli sądowej, która jest determinowana konkretnymi sprawami do rozstrzygnięcia. Przyznał, że sądy nie muszą uwzględniać szerszego kontekstu społecznego, co może prowadzić do rozstrzygnięć różniących się od tych, które za optymalne uznawałby nadzór finansowy.
Kredyty denominowane lub indeksowane do franka szwajcarskiego od lat budzą wiele kontrowersji i wywołują gorące debaty wśród ekonomistów, bankowców, regulatorów i klientów banków. W ostatnim czasie, podczas X Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń, temat ten powrócił na forum publiczne. W jednym z paneli dyskusyjnych udział wziął Jacek Jastrzębski, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), który podzielił swoje spostrzeżenia na temat tego palącego problemu.
Poglądy Przewodniczącego KNF na temat kredytów we frankach
Prowadząc dyskusję na temat kredytów we frankach, Jastrzębski zwrócił uwagę na skutki oczekiwanego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego korzystania z kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej. Wyraził swoje obawy dotyczące konsekwencji finansowych dla banków, zaznaczając, że ich skala może być dramatyczna. Jednakże, podkreślił, że banki są przygotowane na to i tworzą odpowiednie rezerwy.
Jednak Jastrzębski wyraził swoją dezaprobatę dla transferu korzyści do kredytobiorców „frankowych”, nazywając go „absurdalnym i nieuzasadnionym”. Zwrócił uwagę na szereg wyzwań stojących przed sektorem finansowym, w tym finansowanie transformacji energetycznej, wydatków zbrojeniowych i odbudowy Ukrainy. Według niego, te wyzwania wymagają dużej ilości kapitału, który mógłby zostać wykorzystany w sposób nieproporcjonalny na pokrycie kosztów związanych z kredytami we frankach.
Przewodniczący KNF podkreślił też rolę sądów w kontroli działań banków i innych instytucji finansowych. Zwrócił uwagę, że orzeczenia sądowe mogą mieć poważne konsekwencje dla sektora finansowego, nawet jeśli sądy nie zawsze biorą pod uwagę szerszy kontekst społeczny lub implikacje systemowe swoich decyzji.
Zauważył również, że jest zwolennikiem budowania kultury akceptacji ryzyka. Podkreślił, że instytucje finansowe, takie jak banki, powinny ponosić konsekwencje swoich decyzji, podobnie jak klienci. Przewodniczący KNF zwrócił uwagę na fakt, że instytucje finansowe często nie są skłonne do podjęcia odpowiedzialności za swoje działania.
Kredyty we frankach szwajcarskich a moralny hazard
Użyteczne jest spojrzenie na problem kredytów we frankach szwajcarskich z perspektywy moralnego hazardu, czyli sytuacji, gdy jedna strona jest skłonna podejmować ryzykowne decyzje, wiedząc, że ewentualne straty poniesie inna strona. Ta kwestia została poruszona przez przewodniczącego KNF, Jacka Jastrzębskiego, który zwrócił uwagę, że moralny hazard występuje zarówno po stronie klientów, jak i banków.
Klienci, podejmując decyzję o zaciągnięciu kredytu we frankach szwajcarskich, często kierowali się korzyścią krótkoterminową, jaką były niższe raty. Nie zawsze jednak zdawali sobie sprawę z ryzyka związanego z ewentualnym wzrostem kursu franka. Z drugiej strony, banki, oferując te kredyty, również podejmowały ryzyko, ale zakładając, że ewentualne straty poniosą klienci.
W tym kontekście, przewodniczący KNF podkreślił, że obie strony powinny ponosić konsekwencje swoich decyzji. Zauważył też, że banki często unikają odpowiedzialności za swoje błędy, licząc na interwencję regulatora czy państwa.
Czy odpowiedzialność powinna działać w obie strony?
Jacek Jastrzębski zaznaczył, że zasada pełnej odpowiedzialności za własne decyzje i działania nigdy do końca nie będzie mogła być realizowana na rynku finansowym. Powodem jest specyfika tego rynku i jego rola w gospodarce. Dlatego też, zdaniem przewodniczącego KNF, niezbędna jest aktywna postawa regulatora, który powinien zabezpieczać interesy zarówno konsumentów, jak i stabilność sektora finansowego.
Kwestia kredytów we frankach szwajcarskich to przykład problemu, który wymaga zdecydowanej i przemyślanej reakcji. Jak zauważył Jacek Jastrzębski, niewłaściwe decyzje i brak odpowiedzialności mogą prowadzić do poważnych konsekwencji nie tylko dla poszczególnych konsumentów i banków, ale także dla całej gospodarki. Stąd też tak ważna jest rola regulatora, który powinien dążyć do zrównoważonego rozwiązania problemu, uwzględniającego interesy wszystkich stron.
Oczywiście, pytanie o odpowiedzialność w kontekście kredytów we frankach szwajcarskich nie ma prostych odpowiedzi. Na pewno jednak warto pamiętać, że odpowiedzialność powinna działać w obie strony. Z jednej strony, klienci powinni być świadomi ryzyka, jakie podejmują, zaciągając kredyt we frankach szwajcarskich. Z drugiej strony, banki powinny być odpowiedzialne za oferowanie produktów finansowych, które mogą potencjalnie narażać ich klientów na duże straty.
Zasada moralnego hazardu, jaką poruszył przewodniczący KNF, jest istotna do zrozumienia dynamiki rynku finansowego. Dla zapewnienia stabilności i zaufania na tym rynku, istotne jest, aby obie strony – zarówno banki, jak i klienci – były odpowiedzialne za swoje decyzje.
Pomimo skomplikowanej natury problemu kredytów we frankach szwajcarskich, ważne jest, aby podejść do niego z otwartym umysłem i zrozumieniem dla obu stron. W przeciwnym razie, ryzyko moralnego hazardu zawsze będzie wisieć nad rynkiem finansowym, tworząc potencjał do nowych kryzysów.
Jacek Jastrzębski zakończył swoje wystąpienie, zwracając uwagę na potrzebę przemyślanych i zrównoważonych decyzji, które uwzględniają zarówno interesy klientów, jak i stabilność sektora finansowego. Zasugerował, że to jest rolą regulatora, aby zapewnić, że te dwa elementy są uwzględniane w każdej decyzji dotyczącej rynku finansowego.
Kwestia ryzyka i odpowiedzialności
Przewodniczący KNF podkreślił konieczność budowania kultury akceptacji ryzyka, szczególnie na rynku kapitałowym. Zauważył, że nie możemy dążyć do świata, w którym nie ma ryzyka, ponieważ taki świat byłby upiorny. Jastrzębski wskazał, że istnieją określone grupy klientów i potrzeby, które wiążą się z ryzykiem, ale podkreślił, że są obszary i produkty, gdzie ryzyko powinno być marginalizowane.
Na koniec Jacek Jastrzębski nawiązał do wątku, że każdy powinien mieć prawo do błędu i ponosić konsekwencje swoich decyzji, wskazując, że to musi działać w obie strony. Podkreślił, że instytucje finansowe, tak jak klienci, powinny ponosić konsekwencje swoich błędów.
