| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Jak wygląda sytuacja finansowa Polaków w 2025 roku? | 39% Polaków ocenia swoją sytuację finansową jako pogorszoną, zwłaszcza osoby w wieku 50-59 lat i o niższych dochodach. |
| Jakie są główne przyczyny pogorszenia sytuacji finansowej? | Wzrost kosztów życia, inflacja oraz sezonowe wydatki, szczególnie na żywność i usługi komunalne, wpływają na budżety domowe. |
| Jakie strategie stosują Polacy, by radzić sobie z wyzwaniami finansowymi? | Coraz częściej korzystają z narzędzi cyfrowych do zarządzania budżetem oraz inwestują w fundusze ETF, a także podejmują oszczędnościowe decyzje. |
Wiosna 2025 roku przyniosła dla wielu polskich rodzin nowe wyzwania finansowe. Anna, mieszkanka średniej wielkości miasta, zauważyła znaczący wzrost rachunków za energię i ceny podstawowych produktów spożywczych. Mimo stałej pracy i starań o oszczędności, jej budżet domowy zaczął się kurczyć. Takich historii jest coraz więcej – najnowszy sondaż Santander Consumer Banku wskazuje, że aż 39% Polaków odczuwa pogorszenie swojej sytuacji finansowej w porównaniu z rokiem poprzednim. Badanie przeprowadzone przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRiS) na próbie tysiąca osób pokazuje realne oblicza codziennych zmagań z rosnącymi kosztami życia w Polsce.
Spis treści:
Najważniejsze fakty: Demografia i dysproporcje
Sytuacja finansowa Polaków w 2025 roku nie jest jednolita i wykazuje wyraźne różnice demograficzne. Najbardziej negatywnie oceniają ją osoby w wieku między 50 a 59 lat – aż 44% z nich zauważa pogorszenie warunków materialnych. Młodsze grupy wiekowe, zwłaszcza między 18 a 39 lat, częściej deklarują stabilizację lub nawet poprawę swojej sytuacji. Różnice te wynikają m.in. z mniejszej elastyczności starszych osób na zmiany gospodarcze oraz ich często niższych możliwości adaptacyjnych.
Dochody mają kluczowe znaczenie dla odczuć dotyczących kondycji finansowej. Respondenci zarabiający poniżej 2000 zł netto miesięcznie zgłaszają problemy aż w 55% przypadków. Z kolei osoby z dochodami powyżej 7000 zł netto rzadziej wskazują na pogorszenie (36%). To pokazuje wyraźną polaryzację społeczną i wpływ poziomu zarobków na komfort życia.
Sezonowość wydatków również odgrywa istotną rolę. Wiosenne miesiące przynoszą wzrost kosztów utrzymania – tak twierdzi 44% ankietowanych. Najbardziej dotyczy to mieszkańców małych miast (47%) oraz osób w wieku około 40 lat (51%). Wzrost cen żywności i usług komunalnych zmusza do bardziej restrykcyjnego zarządzania domowym budżetem.
Te demograficzne różnice znajdują odzwierciedlenie także w zachowaniach konsumenckich. W efekcie spada popyt na kredyty gotówkowe – aż o 12% w pierwszym kwartale 2025 roku według Związku Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF). Jednocześnie rośnie popularność aplikacji do kontroli wydatków, takich jak Santander Planner, z której korzysta już niemal jedna trzecia badanych. To sygnał rosnącej świadomości potrzeby zarządzania finansami osobistymi.
Kontekst: Od pandemicznej niepewności do kryzysu kosztów
Zmiany w percepcji sytuacji finansowej Polaków odzwierciedlają globalne i lokalne trendy gospodarcze ostatnich lat. Na początku pandemii COVID-19 wielu gospodarstwom domowym groziła niepewność ekonomiczna – w styczniu 2023 roku aż 70% respondentów deklarowało pogorszenie swojej kondycji materialnej. Od tego czasu nastroje uległy częściowej poprawie; w połowie 2024 roku ponad połowa gospodarstw domowych osiągała nadwyżki finansowe.
Mimo to rok 2025 przynosi nowe wyzwania. Inflacja utrzymuje się na relatywnie wysokim poziomie – wskaźnik CPI wyniósł około 5,3%. Ceny mieszkań pozostają wysokie (średnio ponad 12 800 zł za metr kwadratowy), co ogranicza dostępność kredytów hipotecznych dla wielu rodzin i wpływa na decyzje zakupowe oraz plany inwestycyjne.
W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej Polska znajduje się pośród państw o najwyższym odsetku gospodarstw domowych oceniających swoją sytuację jako trudną – około 29%. Wyprzedza pod tym względem m.in. Rumunię, choć pozostaje za Węgrami czy Bułgarią. Taki kontekst europejski pokazuje skalę wyzwań stojących przed polskimi rodzinami oraz konieczność dostosowania polityki gospodarczej do realiów społeczno-ekonomicznych.
Perspektywy ekspertów
Eksperci ekonomiczni podkreślają, że choć polska gospodarka rozwija się stabilnie – prognozowany wzrost PKB na poziomie około 4% – to nierówności regionalne i społeczne stanowią poważne wyzwanie. Dr Sławomir Dudek z Instytutu Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej wskazuje: „Mieszkańcy małych miast są bardziej narażeni na skutki inflacji bazowej, szczególnie w zakresie żywności i usług komunalnych”. To właśnie te grupy najczęściej czują presję kosztową mimo ogólnego wzrostu gospodarczego.
Z kolei Michał Gajewski, prezes Santander Bank Polska, podkreśla rolę cyfryzacji usług bankowych jako sposobu na obniżenie kosztów i zwiększenie dostępności produktów finansowych: „Nasza strategia zakłada rozwój narzędzi cyfrowych, które umożliwiają klientom lepsze zarządzanie oszczędnościami oraz korzystanie z atrakcyjnych lokat oprocentowanych średnio na poziomie 6,2%. To ważne dla naszych klientów w obliczu rosnących kosztów życia.”
Jednak nie brakuje też krytycznych opinii. Anna Kowalska z organizacji Finansowa Przestrzeń Obywatelska zwraca uwagę na wysokie marże kredytowe utrzymywane przez banki: „Pomimo spadku stóp NBP marże kredytowe pozostają wysokie i wynoszą średnio około 7,8%, co potęguje zadłużenie osób o niższych dochodach.” Ta perspektywa wskazuje na potrzebę większej równowagi między rentownością sektora bankowego a ochroną konsumentów.
Wpływ na przeciętnego Polaka
Dla wielu rodzin codzienna walka o równowagę budżetową staje się coraz trudniejsza. Aż 45% badanych przyznaje się do przekraczania miesięcznych limitów wydatkowych – głównie za sprawą wzrostu cen żywności (o ponad 18% od początku 2023 roku) oraz transportu (o ponad 22%). Jednocześnie jednak rośnie świadomość potrzeby oszczędzania: ponad 60% osób między 30 a 39 rokiem życia regularnie odkłada środki pieniężne kosztem rezygnacji z rozrywek czy wakacji.
Pojawia się również wyraźny podział pokoleniowy w podejściu do zarządzania pieniędzmi. Młodsze pokolenia chętnie korzystają z nowoczesnych fintechów takich jak Revolut czy Zen (47%), które oferują łatwy dostęp do narzędzi analitycznych i automatycznych oszczędności. Starsi respondenci preferują tradycyjne konta bankowe (82%) i bardziej konserwatywne metody zarządzania środkami.
Ciekawym trendem jest rosnąca popularność inwestycji – aż 41% badanych po raz pierwszy zdecydowało się w tym roku ulokować środki w funduszach ETF za pośrednictwem platformy Santander Brokers. To pokazuje zmianę mentalności Polaków wobec pomnażania kapitału oraz poszukiwania alternatywnych sposobów zabezpieczania przyszłości finansowej.
Przyszłość: Scenariusze na kolejne kwartały
Analitycy rynku przewidują kilka kluczowych czynników kształtujących finanse osobiste Polaków w nadchodzących miesiącach. W krótkim terminie prognozuje się wzrost stopy bezrobocia do około 6,1% jesienią tego roku ze względu na spowolnienie sektora budownictwa i handlu detalicznego. Może to oznaczać dalsze nasilenie problemów finansowych dla części społeczeństwa.
Z kolei wdrożenie programu „Bezpieczny Kredyt 3%” zaplanowanego na rok 2026 może poprawić dostępność mieszkań dla młodych rodzin poprzez dopłaty do kredytów hipotecznych. Jednak jednocześnie istnieje ryzyko dalszego wzrostu cen nieruchomości, co może utrudnić oszczędzanie i planowanie długoterminowe dla wielu gospodarstw domowych.
Polityczne zmienne również będą miały istotny wpływ na finanse indywidualne. Przed wyborami parlamentarnymi planowane są rozwiązania socjalne takie jak dopłaty do energii dla gospodarstw o dochodach poniżej około 4000 zł netto miesięcznie. Takie działania mogą poprawić nastroje konsumentów najbardziej dotkniętych kryzysem kosztowym.
Wszystkie te czynniki podkreślają dynamikę zmian i konieczność elastycznego podejścia zarówno ze strony obywateli, jak i instytucji publicznych oraz prywatnych działających na rynku finansowym.
Podsumowując, sytuacja finansowa Polaków w 2025 roku jest wynikiem wielu nakładających się czynników: demograficznych różnic, historycznych trendów gospodarczych oraz bieżących wyzwań inflacyjnych i politycznych. Mimo że znaczna część społeczeństwa doświadcza trudności materialnych, obserwujemy jednocześnie rozwój nowych strategii oszczędzania oraz inwestowania opartych na cyfryzacji usług bankowych i większej świadomości ekonomicznej. Kluczem do poprawy indywidualnej sytuacji finansowej jest ciągłe dostosowywanie się do zmieniających warunków oraz edukacja w zakresie zarządzania domowym budżetem. Zachęcamy wszystkich czytelników do aktywnego poszerzania wiedzy finansowej jako fundamentu bezpiecznej przyszłości.
