Trudna sytuacja finansowa Getin Noble Banku (GNP) trwa od wielu lat. Jego główny właściciel, Leszek Czarnecki, nie zdołał doprowadzić do jej naprawy. Pieniądze klientów pozostają w pełni bezpieczne, przymusowa restrukturyzacja GNB oznacza jednak znaczne problemy dla jego akcjonariuszy oraz właścicieli obligacji bankowych. Bankowy Fundusz Gwarancyjny utworzy bank pomostowy pod nazwą Bank BFG, w ramach którego tak bankowość internetowa, jak i placówki fizyczne Getin Noble Banku będą funkcjonować w sposób zbliżony do dotychczasowego.
Z przymusową restrukturyzacją banku wiąże się umorzenie jego akcji, a także części zobowiązań finansowych. Umorzone zostaną wszystkie spośród ponad miliona wyemitowanych akcji GNB. Uzyskane w ten sposób środki pozwolą na pokrycie luki finansowej przedsiębiorstwa. Największe straty poniesie sam Leszek Czarnecki, który był właścicielem 62% akcji. Zainwestowany kapitał stracą jednak także właściciele akcji znajdujących się w wolnym obrocie na GPW.
Podmiotem, który decyduje o procesie przymusowej restrukturyzacji GNB jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Oznacza to, że BFG w pełni przejmuje zarządzanie nad bankiem. W ramach BGF utworzony zostanie przy tym tzw. bank pomostowy, funkcjonujący od 3 października 2022 roku. Sam proces restrukturyzacji rozpoczęty został 30 września. BFG nie będzie jednak jedynym właścicielem banku pomostowego – środki niezbędne do restrukturyzacji GNB wniesie także osiem największych banków komercyjnych, które staną się jego współwłaścicielami. Banki te zrzeszone są w Systemie Ochrony Banków Komercyjnych (SOBK).
Brak rentowności GNB miał charakter trwały i doprowadził do wieloletniej kumulacji strat finansowych. Niedobory kapitału nie pozwalają na dalsze normalne funkcjonowanie instytucji finansowej, co oznacza konieczność jej przymusowej restrukturyzacji. Brakujący kapitał szacuje się przy tym na miliardy złotych, a o trwałości tej sytuacji świadczą także kary, które Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła na Leszka Czarneckiego. Pierwsze symptomy złej kondycji finansowej banku ujawniły się pry tym już w 2010 roku. Getin Noble Bank przyjął wtedy wadliwą strategię maksymalizacji sprzedaży produktów bankowych. Strategia ta w dłuższej perspektywie oznaczała znaczne straty kredytowe, skutkujące uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie banku lukami kapitałowymi. Do strat finansowych banku przyczyniła się zwłaszcza nadmierna sprzedaż obarczonych wysokim ryzykiem finansowym kredytów, a także sprzedaż obligacji i innych instrumentów kredytowych wysokiego ryzyka.
Getin Noble Bank spełnia trzy główne przesłanki prawne, które obligują do przeprowadzenia przymusowej restrukturyzacji banku. Główną z nich jest zagrożenie upadłością. Pozostałe to interes publiczny publiczny oraz niemożność przeprowadzenia innego rodzaju działań naprawczych, które mogłyby zapobiec upadłości. Zagrożenie upadłością nie mogło być przy tym usunięte ani przez działania samego banku, ani przez działania nadzorcze. To, że przymusowa restrukturyzacja jest w interesie publicznym określa natomiast Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Istnieją zobowiązania finansowe banku, które zostaną umorzone – w tym zobowiązania wobec inwestorów indywidualnych. Należą do nich obligacje podporządkowane, których łączna wartość wynosi 680 milionów złotych. Obligacje te stanowią papiery wartościowe wysokiego ryzyka, które można zgodnie z prawem umorzyć lub poddać przymusowej konwersji. Według Komisji Nadzoru Finansowego obligacje te nie są właściwym instrumentem dla klientów indywidualnych, ze względu na zbyt niską świadomość ryzyka rynkowego. W ostatnich latach KNF ograniczyła więc ich podaż – większość obligacji podporządkowanych GNB, które zostaną poddane restrukturyzacji, bank emitował w latach 2014-2017.
Na straty nie są natomiast narażone depozyty klientów Getin Noble Banku. Sama obsługa klientów także będzie przebiegać normalnie. Dotyczy to tak osób fizycznych, jak i klientów firmowych i publicznych GNB. Zmianom nie będzie podlegać funkcjonowanie bankowości elektronicznej, bankowości mobilnej, bankomatów, kart płatniczych oraz fizycznych placówek bankowych Getin Noble Bank. W szczególności w pełni bezpieczne są depozyty klientów banku, które obejmuje ochrona Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG). Łączna kwota zgromadzonych w GNB depozytów, które obejmuje ochrona BGF, to 39,5 mld złotych.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny przeznaczył znaczne kwoty na restrukturyzację Getin Noble Banku, w tym zwłaszcza na zabezpieczenie depozytów. Środki te zapewnią nieprzerwaną obsługę klientów GNB oraz w pełni zabezpieczą posiadane przez nich środki. Całkowita kwota wsparcia bezzwrotnego dla GNB to 10,34 mld złotych. Większość tej kwoty – 6,87 mld złotych – pochodzi z środków własnych Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Pozostałą część – 3,47 mld złotych – pokryte zostanie w ramach SOBK, co oznacza, że w proces restrukturyzacji GNB zaangażowane będą banki prywatne. Sam Bankowy Fundusz Gwarancyjny określa wsparcie dla GNB jako „bardzo znaczne”.
