W kwietniu 2025 roku średnia cena koszyka zakupowego w Polsce wzrosła o 4,19 zł w porównaniu do marca, osiągając poziom 319,02 zł – wynika z najnowszego raportu ASM Sales Force Agency. Ten wzrost o 1,33% mdm potwierdza utrzymującą się presję inflacyjną na rynku FMCG, która nieustannie wpływa na codzienne wydatki polskich gospodarstw domowych. Co kryje się za tymi liczbami i jak zmiany cen mogą wpłynąć na budżet przeciętnego konsumenta? Warto przyjrzeć się danym oraz analizom ekspertów, aby zrozumieć mechanizmy kształtujące rynek detaliczny w Polsce.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| O ile wzrosła średnia cena koszyka zakupowego w kwietniu 2025? | Średnia cena wzrosła o 4,19 zł, co stanowi 1,33% wzrostu miesiąc do miesiąca. |
| Które sieci handlowe zanotowały największe zmiany cen? | Największy wzrost cen odnotowało Intermarché (+5,03%), a największy spadek Selgros Cash & Carry (-6,84%). |
| Jak zmiana stawki VAT wpłynęła na ceny produktów spożywczych? | Przywrócenie 5% stawki VAT na żywność w kwietniu 2024 roku podniosło ceny koszyka zakupowego średnio o ponad 8% rocznie. |
Spis treści:
Najważniejsze fakty: dynamika cen i zróżnicowanie sieciowe
Raport ASM SFA za kwiecień 2025 objął analizę cen w trzynastu kluczowych sieciach handlowych działających na polskim rynku FMCG. Zdecydowana większość z nich – dziewięć – odnotowała wzrosty cen w porównaniu do marca. Najbardziej wyraźny skok zanotowało Intermarché, gdzie średnia cena koszyka wzrosła o ponad 5%, co przekłada się na realny wzrost wydatków konsumentów. Z kolei Selgros Cash & Carry wyróżnił się znaczącym obniżeniem cen o niemal 7%, co świadczy o intensywnej konkurencji i próbach przyciągnięcia klientów poprzez promocje i obniżki.
Interesujące jest także rosnące zróżnicowanie oferty i polityk cenowych pomiędzy sieciami. Przykładowo, minimalna różnica między najtańszym a najdroższym koszykiem zakupowym wyniosła aż ponad 60 zł – Auchan oferował najkorzystniejsze ceny (średnio 282,37 zł), podczas gdy POLOmarket był najdroższy (342,74 zł). Ta rozpiętość wskazuje na zróżnicowanie strategii handlowych oraz lokalnych uwarunkowań rynkowych.
W kontekście konkretnych produktów zauważalne są wyraźne różnice w dynamice cen. Największe podwyżki dotknęły takich artykułów jak jajka (7,85%), żel pod prysznic (7,34%) czy szampon (4,87%). Z drugiej strony pasta do zębów i masło potaniały odpowiednio o ponad 5%, co pokazuje, że nie wszystkie kategorie towarów podlegają równomiernym zmianom. Takie fluktuacje wymuszają od konsumentów większą uważność przy wyborze produktów i sklepów.
Zbigniew Sierocki, dyrektor ASM SFA, podkreśla, że kumulacja czynników takich jak rosnące koszty energii oraz niedobory pracowników sezonowych znacząco wpływają na ceny detaliczne. To zjawisko jest obecnie kluczowym czynnikiem napędzającym inflację na rynku dóbr szybko rotujących.
Kontekst: od stabilizacji do przyspieszenia inflacji
Kwiecień przyniósł przełamanie krótkotrwałej stabilizacji cen obserwowanej w marcu. Średnia cena koszyka utrzymywała się wtedy blisko poziomu 314,83 zł, natomiast wcześniejsze miesiące wykazywały umiarkowane wzrosty – luty zakończył się ze wskaźnikiem +0,86% mdm[12], a styczeń przyniósł już znaczny skok do poziomu ponad 312 zł[1].
Ważnym elementem analizy jest nowa metodologia badania ASM SFA wdrożona od stycznia tego roku. Polega ona na tworzeniu zindywidualizowanych koszyków zakupowych dla różnych grup konsumentów – rodzin z dziećmi, seniorów czy singli. Dzięki temu możliwe jest dokładniejsze śledzenie inflacji w odniesieniu do rzeczywistych potrzeb różnych segmentów rynku oraz lepsza ocena wpływu zmian cen na konkretne gospodarstwa domowe.
Roczny kontekst jest szczególnie istotny ze względu na zmianę stawki VAT na żywność z poziomu zerowego do obowiązującego od kwietnia 2024 – pięcioprocentowego podatku. Ta decyzja administracyjna doprowadziła do wzrostu średniej ceny koszyka o ponad 23 zł (8%) w ciągu roku[17]. W konsekwencji tempo rocznych podwyżek cen przekroczyło wskaźnik inflacji publikowany przez GUS (4,3% dla kwietnia 2025), co oznacza realne obciążenie dla konsumentów oraz zwiększenie kosztów życia.
Perspektywy: między optymizmem a realizmem
Prognozy dotyczące dalszych zmian cen pozostają rozbieżne. Część analityków wskazuje na możliwość stabilizacji lub nawet spadku inflacji dzięki działaniom rządu – subsydia energetyczne oraz spadek cen paliw mogą ograniczyć presję kosztową i obniżyć tempo wzrostu cen do około 3,5% do końca roku[14].
Z drugiej strony istnieją przesłanki ku dalszym podwyżkom. Susza i problemy klimatyczne w południowej Europie mogą znacząco wpłynąć na dostępność i ceny owoców oraz warzyw – prognozuje się wzrost ich kosztów nawet o kilkanaście procent[15]. Takie czynniki mogą negatywnie odbić się na całym rynku detalicznym i dalszym zwiększeniu wydatków gospodarstw domowych.
Warto również zwrócić uwagę na paradoks dostępności: mimo rekordowej liczby promocji (średnio jedna trzecia produktów jest objęta ofertami specjalnymi), konsumenci często postrzegają rynek jako drożejący ze względu na gwałtowny wzrost cen podstawowych artykułów spożywczych[9]. To zjawisko może wpływać na zachowania zakupowe i preferencje marek własnych versus produkty premium.
Zainteresowania czytelnika: praktyczne implikacje
Dla przeciętnego Kowalskiego kluczowe jest pytanie: jak radzić sobie ze wzrostem kosztów codziennych zakupów? Po pierwsze – warto zwracać uwagę na miejsce dokonywania zakupów. Przykład różnicy między Auchan a POLOmarketem pokazuje potencjalne oszczędności rzędu niemal dwóch tysięcy złotych rocznie przy regularnych czterech zakupach miesięcznie[15].
Po drugie – sezonowość ma znaczenie. Wiosenna obniżka cen masła to efekt zwiększonej produkcji mleka i warto wykorzystać ten moment do uzupełniania zapasów lub wyboru tańszych alternatyw[9].
Coraz popularniejsze stają się też zakupy online realizowane przez dark store’y. Choć są one przeciętnie o około 17% droższe niż tradycyjne sklepy stacjonarne, oferują znacznie szerszy asortyment i wygodę dostawy[7]. To kompromis między oszczędnością a komfortem zakupów.
Z punktu widzenia budżetu domowego ważne jest też zauważenie rosnącej presji kosztowej wobec płacy minimalnej (ustalonej od lipca 2025 roku na poziomie około 4500 zł). Obecnie średni koszyk pochłania już ponad 7% miesięcznych dochodów netto takiego gospodarstwa domowego wobec niecałych 6,3% rok wcześniej[14]. Dlatego coraz więcej Polaków decyduje się rezygnować z produktów premium i wybierać marki własne sieci handlowych jako strategię ograniczania wydatków.
Synteza: nowa rzeczywistość rynkowa
Polski rynek detaliczny znajduje się w fazie hybrydowej inflacji charakteryzującej się dynamicznymi wahaniami cen poszczególnych kategorii produktów spożywczych i higienicznych. Miesięczne zmiany mogą oscylować od kilku procent spadku do niemal ośmioprocentowego wzrostu w przypadku najbardziej dynamicznych towarów[9]. Sieci handlowe stosują coraz bardziej zróżnicowane marże i promocje starając się utrzymać konkurencyjność oraz przyciągnąć różnorodne grupy klientów.
Dla konsumenta oznacza to konieczność elastycznego podejścia do planowania zakupów oraz rozwijania umiejętności rozpoznawania cykli sezonowych i promocji. Przykładowo warto robić zapasy mrożonek latem, gdy ich ceny spadają nawet o kilkanaście procent[18]. W perspektywie średnioterminowej prognozuje się rozwój narzędzi cyfrowych umożliwiających porównywanie cen w czasie rzeczywistym – może to ograniczyć obecne różnice sięgające nawet jednej trzeciej wartości koszyka między różnymi sieciami handlowymi[7].
Podsumowując, średnia cena koszyka zakupowego jest dziś jednym z najważniejszych wskaźników obrazujących kondycję polskiego rynku detalicznego oraz sytuację finansową rodzin. Rosnące ceny wymagają od konsumentów świadomego zarządzania budżetem oraz korzystania ze strategii oszczędnościowych dostosowanych do zmieniających się realiów gospodarczych.
