Jan Nowak, 67-letni emeryt z Warszawy, stanął przed trudnym wyborem: czy zakończyć swoją karierę zawodową i polegać jedynie na świadczeniach emerytalnych, czy kontynuować pracę, ryzykując zawieszenie emerytury. Obawy finansowe skłoniły go do poszukiwania rozwiązania, które pozwoliłoby mu połączyć oba źródła dochodu. Okazuje się, że istnieje sprytny sposób na łączenie pracy na emeryturze, który wielu seniorów stosuje, choć nie jest on szeroko nagłaśniany przez instytucje.
| To musisz wiedzieć | |
|---|---|
| Czy praca na emeryturze zawsze powoduje zawieszenie świadczeń? | Nie, jeśli umowa o pracę zostanie rozwiązana na co najmniej jeden dzień przed wznowieniem zatrudnienia u tego samego pracodawcy. |
| Jak legalnie łączyć pracę z emeryturą po zmianach przepisów w 2025 roku? | Poprzez rozwiązanie umowy o pracę na minimum jeden dzień i ponowne zatrudnienie, unikając zawieszenia emerytury. |
| Jakie są ryzyka związane z tym mechanizmem? | ZUS może kwestionować krótkie przerwy w zatrudnieniu, a planowane zmiany prawa mogą wydłużyć wymagany okres przerwy. |
Spis treści:
Rzeczywistość prawna dotycząca pracy na emeryturze
Praca na emeryturze jest regulowana przez przepisy zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS). Zgodnie z art. 103a tej ustawy, świadczenie emerytalne zostaje zawieszone w przypadku kontynuowania zatrudnienia u tego samego pracodawcy bez przerwy w umowie o pracę. Oznacza to, że jeśli senior pozostaje w nieprzerwanym stosunku pracy po przejściu na emeryturę, jego prawo do pobierania świadczenia zostaje czasowo zawieszone.
Jednak istnieje prawny mechanizm umożliwiający obejście tego ograniczenia. Polega on na rozwiązaniu umowy o pracę na co najmniej jeden dzień przed wznowieniem zatrudnienia u tego samego pracodawcy. Po takiej przerwie senior może podpisać nową umowę i jednocześnie pobierać pełną emeryturę oraz wynagrodzenie z pracy. W praktyce oznacza to formalne zakończenie stosunku pracy i jego natychmiastowe wznowienie.
Przykładem jest sytuacja Jana Kowalskiego, który rozwiązał umowę o pracę z dniem 30 kwietnia 2025 roku. Następnego dnia złożył wniosek o przyznanie emerytury, a dwa dni później podpisał nową umowę z dotychczasowym pracodawcą. Dzięki temu mógł legalnie pobierać zarówno świadczenie emerytalne, jak i wynagrodzenie za pracę bez ryzyka zawieszenia świadczeń.
Skala zjawiska i jego konsekwencje w 2025 roku
W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost liczby osób aktywnych zawodowo po przejściu na emeryturę. W 2025 roku liczba pracujących emerytów osiągnęła rekordową wartość około 872,6 tysiąca osób, co stanowi około 13,7% wszystkich świadczeniobiorców ZUS. Wzrasta także odsetek kobiet wśród aktywnych zawodowo seniorów – obecnie to aż 58%, choć w regionach przemysłowych jak Śląsk dominują mężczyźni.
Ekonomiczne motywacje do dorabiania są silne. Pomimo waloryzacji świadczeń w wysokości około 5,5% od marca 2025 roku średnia emerytura nadal nie pokrywa wszystkich potrzeb finansowych seniorów. Dodatkowo nowe limity zarobków dla osób przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego zostały podniesione do ponad 6 tys. zł brutto miesięcznie, co daje większą swobodę finansową bez utraty prawa do świadczeń.
Kontrowersje i wyzwania
Mimo że mechanizm rozwiązania umowy o pracę na krótki okres jest zgodny z obowiązującym prawem, budzi kontrowersje i niesie ze sobą pewne ryzyka prawne. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie promuje tej praktyki i nie informuje o niej oficjalnie swoich klientów. Prawnicy ostrzegają przed możliwym zakwestionowaniem takiej „symbolicznej” przerwy jako nadużycia prawa.
Dodatkowo trwają prace nad nowelizacją przepisów – planowane jest wydłużenie minimalnego okresu pomiędzy rozwiązaniem a zawarciem nowej umowy do nawet 30 dni. Taka zmiana mogłaby istotnie ograniczyć możliwość korzystania z opisanego mechanizmu przez setki tysięcy seniorów.
Z kolei pracodawcy często obawiają się kontroli ze strony ZUS związanych z zatrudnianiem emerytów. W efekcie wiele firm preferuje podpisywanie umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę lub unika ponownego zatrudniania seniorów. Szczególnie dotyczy to branż takich jak transport czy budownictwo.
Wpływ na system emerytalny i rynek pracy
Aktywność zawodowa seniorów ma znaczący wpływ na funkcjonowanie systemu emerytalnego oraz rynku pracy w Polsce. Pracujący emeryci często rezygnują z waloryzacji swoich świadczeń lub odraczają jej realizację, co generuje oszczędności rzędu kilku miliardów złotych rocznie dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Dodatkowo doświadczeni specjaliści powyżej wieku emerytalnego łagodzą niedobory kadrowe szczególnie w sektorach medycznym oraz IT. Dzięki temu możliwe jest częściowe niwelowanie luki kompetencyjnej wynikającej ze starzenia się społeczeństwa.
W perspektywie najbliższych lat rząd planuje wdrożenie programów wspierających aktywność zawodową seniorów, m.in. poprzez ulgi podatkowe dla firm zatrudniających osoby powyżej 70 lat oraz obowiązkowe konsultacje z ZUS przy ponownym zatrudnieniu emeryta.
Praktyczne porady dla emerytów chcących kontynuować pracę
Dla osób zainteresowanych połączeniem pracy na etacie z pobieraniem świadczenia emerytalnego kluczowe jest przestrzeganie procedur związanych z rozwiązaniem i zawarciem umowy o pracę. Najczęściej rekomendowanym sposobem jest rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia.
Następnie należy zgłosić się do ZUS ze świadectwem pracy potwierdzającym zakończenie poprzedniej umowy i złożyć odpowiedni wniosek o przyznanie lub wznowienie prawa do emerytury. Wiele formalności można obecnie załatwić elektronicznie za pomocą platformy PUE ZUS.
Warto zwrócić uwagę na szczególne okoliczności roku 2025 – np. konieczność zakończenia wszystkich obowiązujących umów o pracę (również zagranicznych) przed przejściem na emeryturę oraz specyfikę pracy zdalnej, która wymaga fizycznej obecności w siedzibie firmy podczas rozwiązania poprzedniej umowy celem uniknięcia podejrzeń o fikcyjność zatrudnienia.
Etyczny wymiar „legalnej luki”
Korzystanie z opisanego mechanizmu budzi również dyskusje etyczne. Zwolennicy podkreślają jego rolę w walce z ubóstwem seniorów oraz wykorzystaniu bogatego doświadczenia starszych pracowników jako mentorów młodszych pokoleń. Dla wielu osób dodatkowe zarobki stanowią niezbędne wsparcie finansowe pozwalające pokryć koszty leczenia czy rehabilitacji.
Z drugiej strony krytycy zwracają uwagę na nierówności generacyjne – mechanizm ten faworyzuje osoby posiadające wyższe świadczenia oraz stabilne miejsca pracy, podczas gdy część seniorów żyje poniżej granicy ubóstwa i nie może sobie pozwolić na przerwę w dochodach. Ponadto pojawiły się doniesienia o nadużyciach w sektorze publicznym polegających na jednoczesnym pobieraniu pełnego wynagrodzenia i renty lub emerytury bez realnego wykonywania obowiązków służbowych.
W obliczu tych wyzwań kluczowe będzie wypracowanie transparentnych rozwiązań prawnych zabezpieczających interesy wszystkich stron oraz promujących uczciwe praktyki zatrudniania seniorów.
Podsumowanie i prognozy
Sposób legalnego łączenia pracy na etacie z pobieraniem świadczenia emerytalnego poprzez czasowe rozwiązanie umowy o pracę stał się powszechnie stosowaną praktyką w Polsce roku 2025. Korzysta z niego już blisko jedna siódma wszystkich polskich emerytów aktywnych zawodowo. Ten trend ma istotny wpływ zarówno na indywidualną sytuację finansową seniorów, jak i kondycję całego systemu ubezpieczeń społecznych oraz rynku pracy.
W nadchodzących latach należy spodziewać się dalszych zmian legislacyjnych mających uporządkować tę kwestię oraz rozwoju programów wspierających aktywność zawodową osób starszych. Planowanie swojej ścieżki zawodowej wraz ze świadomością obowiązujących regulacji stanie się kluczowym elementem bezpieczeństwa finansowego każdej osoby przechodzącej na zasłużoną emeryturę.
